Küçük Akarsuların Enerjisini Elektriğe Dönüştürüyorlar

GÜLTEKİN YETGİN - Karadeniz'de iki girişimci, kendi imkanlarıyla imal ettikleri, küçük akarsularda kullanılabilen türbin sisteminin ürettiği elektrikle evleri aydınlatıyor.

Bulancak ilçesinde yaşayan Ahmet Ayvaz ve Vural Koç, bölgedeki küçük akarsulardan elektrik üretmek amacıyla araştırma yapmaya başladı. Çeşitli kaynaklardan yararlanan iki girişimci, hidroelektrik santrali mantığıyla çalışan türbin üretmeye karar verdi. 3D yazıcı kullanarak çıkardıkları kalıplara döküm yapan Ayvaz ve Vural, akarsuların debi ve düşüş miktarlarına göre türbin imal etti.

Kurulan sistemde, akarsulardan borular ile türbine düşürülen su, elektrik enerjisine dönüşüyor.

Ahmet Ayvaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Karadeniz'de hidrolik kaynakların bol olduğunu söyledi.

Bölgedeki suların boşa akmaması için girişimde bulunduklarını ifade eden Ayvaz, bu yönde 5-10 evin elektrik ihtiyacını karşılayacak küçük çaplı türbin sistemler geliştirdiklerini kaydetti.

Ayvaz, türbin sistemleriyle ilgili yaklaşık 4 yıl araştırma yaptıklarını belirterek, "Türkiye'de teknik bilgi konusunda veriler yetersiz. Biz yabancı kaynaklardan istifade ettik, internet üzerinden araştırmalar yaptık, parametre ve hesaplamaları öğrendik. Suyun gücüne uygun türbinler yaptık." dedi.

İmal ettikleri türbinlerin talep görmeye başladığını aktaran Ayvaz, "Giresun'da 3, şehir dışında da 4 kişiye bu türbinleri verdik. Giresun'dakilerin kurulumunu da biz yaptık, elektrik üretimine başlandı." diye konuştu.

Ayvaz, küçük akarsular üzerinde kurulan türbinlerin yeteri kadar elektrik üretebildiğine dikkati çekerek, "Lokal bölgelerde boşa akan suların değerlendirilmesi noktasında faydalı bir sistem. Biz ayrıca bu iş için KOSGEB'e de başvurduk, türbin imalatında kendimizi geliştirip daha çok imalat yapmayı hedefliyoruz." ifadesini kullandı.

- "Un değirmenini çalıştırabilen su elektrik de üretebilir"

Vural Koç ise suyun düşüş ve debi bilgisine göre türbin ürettiklerini belirterek şunları söyledi:

"Su için hangi türbin uygunsa o türbin tipi üzerine çalışmalar yapıyoruz. Türbin tasarımı kısmında 3D yazıcı kullanıyoruz. Çizimini yapıp modelliyoruz. 3D yazıcılardan çıktı alarak döküm işlemi veya lazer kesim işlemi yapılıyor. 6-7 türbin çeşidi var, tabii bunlar az, orta ve yüksek debilerde çalışıyor. Şöyle düşünebiliriz; köyde bir un değirmenini çalıştıran su varsa buraya rahatlıkla türbin kurulabilir. Un değirmenini çalıştırabilen su elektrik de üretebilir. Farklı su kaynaklar üzerinde çalışmalar yapabilir."

Türkiye'de HES'lerde kullanılan birçok türbinin yurt dışından ithal edildiğini dile getiren Vural, yerli imkanlarla bu türbinlerin rahatlıkla üretilebileceğini aktardı.

- Türbin KOAH hastasına çare oldu

Espiye ilçesi Soğukpınar beldesinde ikamet eden KOAH hastası Havva Hanım Yılmaz ise hayatını oksijen makinesine bağlı sürdürdüğünü anlatarak, "Kışın bazen elektrikler kesilebiliyor, yarım saat bile kesilse beni etkiliyor. Jeneratör var, onun da açıp kapaması zahmetli. Eşim ve köyümüzden bir kişi dereye sistem kurdurdular, şimdi elektrik sürekli var, artık sıkıntı çekmiyorum. Elektrik makinemi çalıştırsın yeter, gerisi önemli değil." şeklinde konuştu.

- "Evin elektrik ihtiyacının yüzde 50'sini karşılıyor"

Aynı beldede sistemi evine kuran Mehmet Yılmaz ise KOAH hastası komşusu için sistemi kurduklarını belirterek, şunları kaydetti:

"Ben belediyede çalışıyorum, elektrik kesildiğinde beni arıyordu. Yaşlı insanlar, elektrik kesildiğinde kendilerine jeneratör çalıştırmakta yardımcı oluyorduk. Birlikte karar verdik, kendi arazimizde sistemi kurduk. Kullandığımız elektrik evin elektrik ihtiyacının yüzde 50'sini karşılıyor, elektrik kesintisine mağdur olmuyoruz. Jeneratör çalıştırmaktan daha kolay bir işlem."