İstanbul Kongre Merkezi'ndeki ''İstanbul Küresel Forumu''nda yapılan ''Din ve Özgürlük'' konulu panele katılan Theofilos, konuşmasına ''Avrupa ve Asya'nın buluştuğu bu güzel kentte bir araya geldik, aynı zamanda Kudüs'ün barışını getirdik. Sizi barışla selamlıyoruz. Bütün dünyada sağlanması gereken barıştan bahsediyoruz. Tarihin mirasçısı ve ispatı olarak burada bulunuyoruz'' diye başladı.
Theofilos, din adamlarının bu forumda bir araya gelmesinin aslında ortak paylaşılan konulara ne kadar bağlı olunduğunu gösterdiğini belirterek, ''Bütün insanlık için daha iyi bir hayat isteğimizi ve arzumuzu dile getiriyoruz'' dedi.
Konuşmasında Hazreti Ömer'in Kudüs'ü hiç kan dökülmeden fethettiğini, Hıristiyanlar'a eşit ve adil bir şekilde davrandığını, Kudüs'ten gitmek isteyenlerin ayrıldığını, kalanların da yaşamına devam ettiğini anlattı.
Theofilos, Ömer'in Müslüman olmayanlara ayrıcalıklar tanıdığını, din özgürlüğünden söz ettiğini belirterek, şunları kaydetti:
''Hazreti Ömer'i ahdi bir çok açıdan önemlidir. Bu belge kısa olsa da, yasal olarak iyi düzenlenmiş bir metindir. Hiçbir ihtilaflı yola mahal bırakmamaktadır. Selahattin de Kudüs'te, sonrada kutsal topraklarda aynı ilkeler doğrultusunda hareket etmiştir. Bu ahitten çıkan kalıcı değerler bugün hala önemlidir. Bu bölgenin yaşamakta olduğu tecrübeler dikkate alındığında buradaki topluluklar aynı eşsiz kültürü sürdürmektedirler.
Yönetim biçimindeki beklenmedik değişiklikler, belirsizlikleri de beraberinde getirmiştir. Birçok kişi evlerini, topraklarını terk etmek zorunda kalmıştır. Ömer'in ahdi Kudüs'te Hıristiyanlar için, tüm topluluklar için kılavuz olmaya devam etmektedir. Modern dünyada yeniden değerlendirilmesi gerekir. Din ve özgürlük arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamamıza vesile olacaktır.''
Theofilos, Orta Doğu'da yaşanılan medeniyetin, Hristiyanlık, Müslümanlık ve Museviliğin bir arada geliştiği ve büyüdüğü bir medeniyet olduğunu söyledi.
-Dini ifade etme sorunu yok-
Panelin ardından soruları yanıtlayan Theofilos, Müslümanlar'a karşı hoşgörülü olup olmadıkları şeklindeki bir soru üzerine, patrikhanenin cami inşa edilmesi için arazi verdiğini, Filistin'de veya Ürdün'de de kiliseler kurulması için Müslüman kesimin arazi verdiğini belirtti.
''Dinlerin kendini ifade sorunu var mı- Din adamlarının öz eleştiriye ihtiyaçları var mıdır-'' şeklindeki soru üzerine de eski Diyanet İşleri Başkanı Ali Bardakoğlu, şunları söyledi:
''Din sorunu yoktur. Dini ifade etmede, din sorunu yok. Ama Müslümanlar'ın dinlerini anlamada sorunları var. Din temsilcilerinin dinlerini ifade etme sorunları var. Din mensuplarının dinlerini yaşamada, aksettirmede sorunları var. İslam dünyası ve Batı dünyasında da öz eleştiri sorunu var.''
Muhabir: Hanife Sevinç -
Kudüs Ortodoks Kilisesi Patriği Theofilos:
Kudüs Ortadoks Kilisesi Patriği Theofilos III, Hazreti Ömer'in Kudüs'ü kan dökülmeden aldığını belirterek, ''Hazreti Ömer'in ahdi Kudüs'te Hıristiyanlar için, tüm topluluklar için kılavuz olmaya devam etmektedir. Ömer'in ahdinin modern dünyada yeniden değerlendirilmesi gerekir'' dedi.