ABDULLAH DOGAN - Konya'da kurakliga bagli olarak göllerin sularinin çekilmesi ve kurumasi, ev sahipligi yaptiklari yüzlerce göçmen kusu olumsuz etkiliyor.
Konya'daki Aksehir, Düden, Bolluk ve Küçük Göl, geçmiste çok sayida kus türüne ev sahipligi yapiyordu.
Son dönemde yagis azligina bagli olarak bu göllerdeki sularin çekilmesi; leylek, balikçil, turna, pelikan, flamingo, çeltikçi ve kiz kuslari gibi türlerin azalmasina neden oldu.
Kulu ilçesindeki "flamingo cenneti" olarak bilinen Düden Gölü, kurumaya yüz tutarken yani basindaki Küçük Göl, bölgedeki yogun yer alti suyu kullanimi ve kuraklik nedeniyle kurudu.
Cihanbeyli ilçesindeki Bolluk Gölü'nde ise son yillarda su kuslarinin sayisinda yasanan gözle görülür azalma, dogaseverleri derinden üzüyor.
- "Küçük Göl kus cennetiydi ama simdi su yok"
Kulu Dogal Hayati Koruma Dernegi Baskani Murat Uludag, AA muhabirine, kurakligin bölge çiftçisini derinden etkiledigini belirtti.
Kurakligin çiftçileri zor duruma düsürdügünü ifade eden Uludag, "Küçük Göl, adi gibi küçük göldü ama simdi göl vasfini kaybetti. Eskiden burada 170'in üzerinde kus türü vardi. Kus cennetiydi ama simdi su yok. Geçen sene de su yoktu, bu yil kuraklik daha çok etkiledi. Su anda gölümüz bitti." diye konustu.
Uludag, bölgeye baska havzalardan su getirilmesi gerektigini sözlerine ekledi.
- Göçmen kuslar, sulak alan bulmakta zorlaniyor
Selçuk Üniversitesi Kus Gözlem Toplulugu Akademik Danismani Arastirma Görevlisi Osman Nurullah Berk ise Türkiye'nin dönemsel olarak çogunlugu su kusu olmak üzere yirtici ve ötücü kuslara ev sahipligi yaptigini söyledi.
Su kaynaklarinin, canlilar için tasidigi öneme dikkati çeken Berk, "Tipki kuslar da insanlar gibi sulak alanlar etrafinda toplanarak yasamlarini sürdürmekte ve o bölgede sosyallesmektedir. Küresel isinma, kuraklik, bilinçsiz tarimsal sulamalar, su kaynaklarinin azalmasina neden olmaktadir. Bu durum göçmen kuslari önemli derecede etkilemektedir. Göç boyunca genellikle sulak alanlarda beslenerek, dinlenerek rotalarina devam eden göçmen kuslar, artik kendilerine uygun sulak bir alan bulmakta zorlanmakta." diye konustu.
Berk, kurumak üzere olan Aksehir Gölü ve benzerlerinin durumun ciddiyetini gözler önüne serdigine isaret ederek, su kuslarinin kurakliga bagli yasaminin tehdit altinda oldugunu vurguladi.
- "Kuslarin beslenme aliskanliklarinin da degistigini söyleyebiliriz"
Sularin çekilmesinin, kuslara yuva olacak liman birakmadigini ve bu hayvanlarin beslenmekte zorluk çektigini anlatan Berk, söyle konustu:
"Meteoroloji Genel Müdürlügünün 12 aylik kuraklik raporuna göre, hem bizler hem de basta kuslar olmak üzere tüm canlilar, ilerleyen dönemde kurakliga bagli olarak büyük sikintilar çekecek. Son yillarda yaptigimiz gözlemlere bagli olarak, kuraklik sonucunda kuslarin beslenme aliskanliklarinin da degistigini söyleyebiliriz. Sulak alanlarda yeterince beslenemeyen marti ve leylek gibi türler, artik sehir çöplügünde insan atiklari ile beslenmektedir. Gündelik gözlemlerimizde sehir çöplügü ve kus yuvalari arasinda düzenli olarak kuslarin git-gel yaptiklarini görmekteyiz. Sularin çekilmesi ile kuruyan batakliklarda sakarmekeler yuvalarini kurmakta zorlanmakta, üreme alanlari her geçen gün daralmaktadir. Ilkbahar aylarinda olusan batakliklara gelen kiyi kuslari, son yillarda Beysehir Gölü kiyisinda eskisi kadar siklikla görülmemektedir. Her yil nisan ayinda bir-iki hafta beslenme amaci ile gelen çeltikçi kusu son iki yildir maalesef görülmemektedir."
- Iklim degisikligi, göçmen kuslarin rotasini da degistiriyor
Berk, mevsim normallerinin disindaki hava kosullarinin kuslarin göçünü de zorlastirdigina deginerek, "Mart ayinin sonlarinda sicak iklimlere dogru göçe baslayan kuslar, soguk hava dalgalarinin etkisi altinda kalarak güçsüz düsmekte, bazilari göçlerini tamamlayamamaktadir. Daha önce ülkemiz sinirlari içerisinde kaydi alinmamis olan bazi göçmen kuslar göç sirasinda degisen hava kosullarina bagli olarak yollarini sasirmakta ve ülkemiz sinirlarinda kayit altina alinabilmektedir. Yakin dönemde Hatay'da ilk kez kayit altina alinan kiyi balikçili ve ibibik toygari buna örnek." ifadelerini kullandi.
Kuraklik Su Kuslarinin Beslenme Aliskanligini Da Degistirdi
Selçuk Üniversitesi Kus Gözlem Toplulugu Akademik Danismani Arastirma Görevlisi Osman Nurullah Berk: 'Sulak alanlarda yeterince beslenemeyen marti ve leylek gibi türler, artik sehir çöplügünde insan atiklari ile beslenmektedir' 'Göç boyunca genellikle sulak alanlarda beslenerek, dinlenerek rotalarina devam eden göçmen kuslar, artik kendilerine uygun sulak bir alan bulmakta zorlanmakta'.
