'Kurban Bayrami'nda Dört Yaprakli Yonca Modeliyle Beslenin'

Medipol Üniversitesi Bahçelievler Hastanesi’nden Diyetisyen Ceren Kaplan, Kurban Bayrami’nda artan et ve tatli tüketimine iliskin bilgiler verdi. Dyt. Ceren Kaplan, risk grubunda yer alan bireylerin Kurban Bayrami’nda ekstra dikkat etmesi gerektigini belirterek, “Yilda bir kere olan, genis sofralarin kuruldugu, mutluluklarin paylasildigi bir Kurban Bayrami’na daha gelmis bulunuyoruz. Her ne kadar sevdiklerinizle birlikteyken kalorileri degil, anilarinizi sayin desek de dengeyi tutturabilmek fiziksel ve ruhsal sagligimiz için belirleyici bir faktördür. Bayram boyunca artan et ve tatli tüketimi saglikli kisileri de etkileyebilmekle birlikte özellikle kalp-damar hastalari, hipertansiyon hastalari, diyabet hastalari, böbrek hastalari gibi kronik rahatsizliga sahip kisileri ve yaslilar, çocuklar gibi yüksek risk grubunda bulunan bireyleri daha çok etkilemektedir. Bu sebeple saglikli beslenme ilkelerinden sasmayip uygun zamanda, uygun miktarda, uygun sartlarda ve uygun örüntülerde beslenmeye dikkat edilmelidir” diye konustu.



"Etleri dondurucuda büyük degil küçük parçalarla saklayin"

Kurban etinin hazirlanmasi hususunda da birçok faktörün göz önünde bulundurulmasini söyleyen Dyt. Ceren Kaplan, söyle devam etti: "Veteriner kontrolü altinda olmayan ve uygun sartlarda kesilmeyen kurbanlik hayvanlardan salmonella, tenya, sarbon, tüberküloz gibi hastaliklarin bulasma ihtimali yüksektir. Bu sebeple hayvanlar uygun sartlarda, uygun sekillerde kesilmelidir. Eti hazirlarken kullanilan kesme tahtalarinda baska bir dograma islemi yapilmamali, çig sebze ve meyveler baska bir tahtada dogranmalidir. Derin dondurucuya atilacak olan etler büyük parçalar seklinde degil de, kusbasi, kiyma gibi küçük ve tek pisirimlik parçalara ayrilip, buzdolabi posetlerine koyulup eksi 18 derecede saklanmalidir. Etler pisirilmek için derin dondurucudan çikartildiginda ise kesinlikle günesin altinda çözdürülmemeli, buzdolabinda çözdürülmeli, çözdürülen etler kisa süre içerisinde pisirilmeli ve tekrardan dondurucuya atilmamalidir."

"Eti aksam degil öglen tüketin"

Dyt. Kaplan, günlük 5 köfteden fazla et tüketilmemesi gerektigini belirterek, su bilgileri verdi: "Kirmizi et, iyi kalite bir hayvansal protein olup, demir, çinko, magnezyum, fosfor mineralleri ve B1, B6, B12 ve A vitamini açisindan zengin bir içerige sahip olmakla birlikte yüksek miktarda doymus yag içermektedir. Faydalarinin yaninda sebep olabilecegi zararlar da düsünülüp günlük 5 köfte veya 12-15 parça kusbasi etten daha fazla tüketilmemelidir. Özellikle sakatatlar doymus yag ve kolesterol yönünden daha zenginlerdir. Tüketim miktarlarina ekstra dikkat edilmeli, kalp ve kolesterol hastasi kisiler tarafindan tüketilmemelidir. Etin kendi yag içerigi yüksek oldugu için pisirilirken ekstra yag eklenmemeli ve kizartma, kavurma gibi zararli pisirme yöntemlerinden uzak durulup, izgarada pisirme, haslama, firinlama gibi saglikli pisirme yöntemleri tercih edilmelidir. Izgarada pisirme yöntemi uygulanirken etler atese çok yakin olmamali ve kömürlesecek kadar kizartilmamasi gerekmektedir. Bu durum hem vitamin, mineral kayiplarina sebep olmakta hem de kanser riski tasimaktadir. Sindirim problemi yasanmamasi için et grubu hem bireyin hem metabolizmanin daha aktif oldugu öglen saatlerinde tüketilmeli, aksam ögününde sindirimi daha kolay ve daha hafif olan sebze yemekleri tercih edilmelidir."

"Sebze, yesillik ve su tüketimini artirin"

Kurban etinin yaninda yesillik ve sebze tüketiminin artirilmasini tavsiye eden Dyt. Kaplan, “Kirmizi ette bol miktarda mevcut olan demirin vücutta daha aktif bir sekilde kullanilmasi için yaninda mutlaka limonlu, bol yesillikli salata veya zeytinyagli sebze yemegi tüketilmelidir. Tabakta etle birlikte, süt grubu, meyve-sebze grubu, tahil grubu besinleri de bulunmali ve dört yaprakli yonca modeli tamamlanmalidir. Bu sayede hem beslenmede çesitlilik saglanmis olacak hem de besinlerin yarari artacaktir. Etin yaninda makarna, pilav yerine bulgur pilavi, esmer pirinç; gazli, asitli içecekler yerine yogurt, ayran, cacik tüketilmelidir. Tatli tüketiminde asiriya kaçilmamali, agir ve serbetli tatlilar yerine sütlü tatlilar ve meyveler; asitli, sekerli içecekler yerine açik limonlu çaylari ve bitki çaylari tercih edilmelidir. Eger serbetli tatli tüketilmek isteniyorsa bayram boyunca toplamda 3-4 dilimi geçmeyecek sekilde, ögle saatlerinde tüketilmelidir. Börek, sarma, dolma gibi besinler tüketilmek istenirse ögle yemeginde, 1 porsiyonu asmayacak sekilde, yaninda yogurt, ayran veya yagsiz salata olacak sekilde tüketilmelidir” ifadelerini kullandi.

"Et kesildikten sonra buzdolabinda 1-2 gün bekletildikten sonra saglikli pisirme yöntemleriyle pisirilip öyle tüketilmelidir"

Dyt. Ceren Kaplan, bayramda su tüketimi ve egzersizin önemine isaret ederek, açiklamalarini söyle sürdürdü: "Gün içerisinde fazla miktarda içilen çay, kahve gibi içecekler vücuttan gereginden fazla su uzaklastirilmasina sebep olabilir, bu sebeple günlük 2,5-3 litre su tüketilmelidir. Gün içerisinde yenilenleri dengelemek için aksam yemeginden 45-60 dakika sonra 30-45 dakikalik tempolu yürüyüs yapilmalidir. Bayramda kesilen hayvanin eti genelde bekleme yapilmadan birkaç saat içerisinde pisirilerek tüketilir. Oysa yeni kesilmis ette olusan ölüm sertligi, etin hem daha zor pismesine hem de daha zor sindirilmesine sebep olur. Özellikle herhangi bir mide rahatsizligi olan kisilerde sindirim problemleri daha net olarak görülür. Bu sebeple et kesildikten sonra buzdolabinda 1- 2 gün bekletildikten sonra saglikli pisirme yöntemleriyle pisirilip öyle tüketilmelidir".

"Bayram kilolarindan 3 günlük detoks ile kurtulun"

Bayramda et ve tatliyi fazla kaçiranlar için Dyt. Ceren Kaplan, sonrasinda uygulanabilecek 3 günlük detoksu su sekilde açikladi: "Kahvaltida 5-6 adet çilek veya 10- 12 adet frambuaz, 1 silme tatli kasigi chia tohumu tüketilmeli. Ara ögün olarak 1 fincan filtre kahve, 1 tatli kasigi soguk sikim çörekotu yagi ve 2 adet ceviz yenilmeli. Öglen tercihinde de 6-8 yemek kasigi susuz zeytinyagli sebze yemegi ve 1 ince dilim esmer ekmek tüketilmeli. Yine ara ögünde 1 fincan ananasli yesil çay, 2-3 adet kuru kayisi veya kuru erik tercih edilmeli. Aksam ise firinlanmis kabak yaninda nane, pulbiber, zerdeçal, çok az karabiber eklenmis 1 küçük kase yogurt tüketilmelidir. Bu beslenme programi herhangi bir kronik hastaligi bulunmayan saglikli kisiler içindir."