Küresel Piyasalarda Basrole ECB Geçti

MURAT ASLAN - Küresel pay piyasalari dünya genelinde artan enflasyon endiseleri ve makro ekonomik verilerin küresel ekonomik toparlanmaya iliskin olumsuz sinyaller vermesi sonrasi karisik bir seyir izlerken, gelecek hafta gözler ABD ve Avrupa merkez bankalarina çevrildi.

Küresel pay piyasalari bu hafta ABD'de açiklanan is gücü piyasasi verilerine odaklanmis olsa da, Avrupa'da açiklanan enflasyon verileri de Avrupa Merkez Bankasi'nin (ECB) haftaya alacagi faiz karari öncesi dikkatleri kismen üzerinde topladi.

ABD'de tarim disi istihdam verisi 235 bin seklinde gerçekleserek, 725 binlik piyasa beklentilerinin oldukça uzaginda kaldi.

Analistler, tarim disi istihdamin ABD Merkez Bankasi'nin (Fed) para politikasinda etkili olmasi sebebiyle yakindan takip edildigini kaydederek, öngörülerin gerçeklesmemesinin ise Fed'in varlik alimlarinin azaltilmasina iliskin tutumunu etkilemesinin beklenmedigini söyledi.

Fed Baskani Jerome Powell ve yetkililerin varlik alimlarinin azaltilmasinin yil sonuna kadar baslamasinin dogru olacagina iliskin yönlendirmelerin geçerliligini korudugunu düsündüklerini ifade eden analistler, Avrupa'da son yillarin en yüksek seviyelerine çikan enflasyonun ise ECB'nin gelecek haftaki toplantisinin önemini daha da artirdigini aktardi.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgininda delta varyantinin yayiliminin sürmesi küresel bazda ekonomileri etkilemeye devam ederken, bu hafta dünya genelinde açiklanan hizmet sektörü Satinalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerinde bazi ülkelerde daralmaya isaret etti.

Artan belirsizliklerle küresel pay piyasalarinda hafta boyunca yön arayisinin hakim oldugu dikkati çekerken, varlik fiyatlarinda da karisik bir seyir izlendi.

Söz konusu gelismelerle, ABD'nin 10 yillik tahvil faizi yüzde 1,3270, seviyesine çikarken, 2 yillik tahvil faizi yüzde 0,2040'a geriledi.

- Altinin onsu tarim disi istihdam verisiyle yükseldi

Altinin ons fiyati yükselis egilimini üst üste dördüncü haftaya tasirken, bu haftaki yükseliste ABD'de açiklanan tarim disi istihdam verisinin beklentilerin uzaginda kalmasi etkili oldu. Veri sonrasi yaklasik 15 dolar artan altinin ons fiyati haftayi yüzde 0,55 artisla 1.827 dolardan tamamladi.

Bakirin libresi ekonomik toparlanmaya iliskin belirsizliklerle dalgali bir seyir izlemesinin ardindan haftayi önceki haftalik kapanisin yüzde 0,1 üzerinde 4,27 dolardan kapatti.

Bu hafta gerçeklestirilen Petrol Ihraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC disi bazi üretici ülkelerden olusan OPEC+ grubunun toplantisinda, daha önce belirlenen agustos-aralik döneminde günlük petrol üretim kesintilerinin kademeli olarak hafifletilmesi planina devam etme karari alindigi açiklandi.

Öte yandan Ida kasirgasinin da etkisiyle yükselis egiliminde hareket eden Brent petrolün varil fiyati haftalik bazda yüzde 1,3 artarak 72,5 dolara yükseldi.

- ABD'de gözler Bej Kitap raporunda

ABD'de bu hafta yakindan takip edilen is gücü piyasasi istatistikleri sonrasi gözler Fed'in açiklayacagi Bej Kitap Raporuna çevrilirken, raporda para politikasina iliskin ipuçlari aranmaya devam edecek.

Hafta içinde açiklanan verilere göre ABD'de issizlik yüzde 5,2'ye gerilerken, hizmet sektörü PMI beklentilere paralel 55,1 seklinde gerçeklesti.

ADP özel sektör istihdami verisi de 374 binle piyasa öngörülerinin gerisinde kalirken, tüketici güveni 113,8 ile marttan bu yana en düsük seviyeye geriledi.

Analistler, makro ekonomik verilerdeki karisik sinyallerin destekleyici politikalarin bir süre daha uygulamada kalabilecegi beklentisiyle riskli varliklara olan talebi destekledigini ifade etti.

Buna göre, S&P 500 endeksi yüzde 0,58 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,55 yükselisle haftalik kapanis rekoru kirarken, Dow Jones endeksi yüzde 0,24 deger kaybetti.

6 Eylül ile baslayan haftanin veri takviminde, çarsamba Fed'in Bej Kitap Raporu, persembe haftalik issizlik basvurulari ve cuma Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve toptan stoklar verileri takip edilecek. ABD'de piyasalar pazartesi tatil nedeniyle kapali olacak.

- Avrupa'da ECB'nin kararlari bekleniyor

Avrupa borsalarinda bu hafta artan enflasyon endisesiyle karisik bir seyir izlenirken, ECB'nin bu hafta gerçeklestirilecek para politikasi toplantisindan çikacak kararlar yatirimcilarin gündemine yerlesti.

Bu hafta açiklanan verilere göre Avro Bölgesi'nde yüzde 3 ile son 10 yilin en yüksek enflasyonun görülmesi, enflasyonist endiseleri tekrar piyasalarin gündemine tasidi.

Hafta boyunca ECB yetkililerinin yaptigi açiklamalarda ise ECB'nin enflasyonla mücadele etmekten kaçinmayacagi mesaji verilirken, varlik alim programlarinin bazilarinin uygulamadan kalkabilecegine deginildi.

Öte yandan, uluslararasi kredi derecelendirme kurulusu Fitch Ratings, hafta içinde yaptigi açiklamada ECB'nin faiz oranlarini 2025'e kadar sabit tutmasinin, tahvil alimlarinin ise en az 2024'e kadar devam etmesinin beklendigini bildirdi.

Bu hafta açiklanan makroekonomik verilerde ise bölge genelinde hizmet sektörü PMI verileri kismen gerileme gösterse de genisleme bölgesinde bulunmaya devam ederken, Almanya'da öncü TÜFE verileri yüzde 3,9'a yükseldi.

Zayiflayan dolar karsisinda yükselis egilimini ikinci haftaya tasiyan avro/dolar paritesi ise haftayi yüzde 0,7 deger kazanciyla 1,1879'dan tamamladi.

Bu gelismelerle, haftalik bazda Almanya'da DAX endeksi yüzde 0,45, Ingiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,14 deger kaybederken, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,12 ve Italya'da MIB 30 endeksi yüzde 0,22 deger kazandi.

Gelecek hafta, pazartesi Almanya'da fabrika siparisleri, sali Almanya'da sanayi üretimi ve Zew beklenti endeksi ile Avro Bölgesi'nde büyüme, persembe Almanya'da dis ticaret dengesi ve ECB'nin faiz karari ile ECB Baskani Christine Lagarde'in basin toplantisi, cuma ise Almanya'da TÜFE ve Ingiltere'de sanayi üretimi verileri takip edilecek.

- Asya'da Kovid-19 ekonomiler üzerindeki etkisini agustosta artirdi

Asya'da, Kovid-19 salgininda artan vaka sayilarinin ekonomik toparlanmaya olumsuz etkisi bu hafta açiklanan makro ekonomik verilerde daha da belirginlesirken, Japonya Basbakani Suga Yosihide Kovid-19 salgininda vaka sayilarinin kontrol altina alinamamasi sonrasi istifa edecegini duyurdu.

Kovid-19 salgininda delta varyanti en çok Asya ülkelerini etkilemis görünüyor. Delta varyantiyla artan kisitlamalar sonrasi Asya'da makro ekonomik veriler karisik sinyaller verirken, küresel ekonomik toparlanmaya iliskin endiseleri ise güçlendirdi.

Buna karsilik destekleyici politikalarin bir süre daha uygulamada kalacagi beklentisi pay piyasalarinda yukari yönlü hareketi destekledi.

Vakalarin kontrol altina alinamamasi ise Japonya'da siyaseti etkiledi ve Basbakan Suga'nin görevi birakmasina sebep oldu. Basbakan Suga, düzenledigi basin toplantisinda, 29 Eylül'de yapilmasi planlanan LDP içi liderlik seçimlerine katilmayacagini söyledi.

Öte yandan, bu hafta açiklanan makro ekonomik verilere göre, Japonya'da sanayi üretimi aylik yüzde 1,5 gerilerken, imalat sanayi PMI 52,7 ve hizmet sektörü PMI 42,9 seviyesinde gerçeklesti.

Çin'de hizmet sektörü PMI 47,5'e gerileyerek daralmaya isaret ederken, imalat sanayi PMI 50,1'le daralma bölgesinin hemen üzerinde yer aldi.

Bu gelismelerle, Sanghay bilesik endeksi haftalik bazda yüzde 1,69, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 5,38, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,94 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 5,10 deger kazandi.

6 Eylül ile baslayan haftanin veri takviminde, sali Çin'de dis ticaret dengesi, çarsamba Japonya'da dis ticaret dengesi ve büyüme, persembe Çin'de TÜFE ve ÜFE verileri takip edilecek.

- Yurt içinde TÜFE beklentileri asti

Yurt içinde bu hafta büyüme ve TÜFE verileri yatirimcilarin odaginda bulunurken, TÜFE aylik yüzde 1,12 artisla piyasa öngörülerini geride birakti. Haftaya yurt içinde sakin veri takvimiyle birlikte gözler ABD ve Avrupa merkez bankalarindan gelecek haberlere çevrildi.

Türkiye ekonomisi yilin ikinci çeyreginde baz etkisiyle yüzde 21,7 büyürken, verinin alt kalemleri de 2021 yilinin tamamina iliskin büyüme beklentilerinin yukari yönlü revize edilmesini sagladi.

Ekonomistler, tüketim, yatirim ve ihracat kalemlerinden gelen sinyallerin gelecek dönem açisindan umut verdigini ifade ederek, 2021 sonunda yüzde 8 ila 9,5 arasinda bir büyüme rakamina erisilebilecegini söyledi.

TÜFE ise agustosta yillik bazda yüzde 19,25 artis kaydederek beklentileri geride birakirken, analistler, enflasyonun kisa vadede yüksek seyrini koruyabilecegini kaydederek, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi'nin (TCMB) para politikasina iliskin yönlendirmelerinin öneminin arttigini bildirdi.

Öte yandan, imalat sanayi PMI agustosta 54,1'e yükselirken, dis ticaret açigi 4,28 milyar dolar seviyesinde gerçeklesti.

Bu gelismelerle, BIST 100 endeksi haftayi yüzde 0,72 artisla 1.468,67 puandan tamamlarken, hafta içinde son bes ayin en yüksek seviyesi olan 1.484,95 seviyesini test etti.

Dolar/TL ise düsüs egilimini üst üste dördüncü haftaya tasiyarak, haftalik bazda yüzde 0,35 deger kaybiyla 8,3229'a geriledi.

Gelecek hafta yurt içinde, sali hazine nakit dengesi ve cuma issizlik verileri takip edilecek.