Kürtler için Che-Guevara dönemi bitti

TRT'nin Arapça yayın yapan kanalı TRT El Türkiye'deki 'El Türkiye'nin Konukları' programına konuk olan Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani çarpıcı açıklamalar yaptı. Kanalın kordinatörü Sefer Turan ve gazeteci Hüsnü Mahalli'ye Bağdat'ta konuşan Talabani, Irak, Kürt yönetimi ve terör soruna çözüm süreciyle ilgili soruları cevaplandırdı. Talabani, Türkiye'nin başlattığı Kürt sorununa çözüm sürecinde Abdullah Öcalan'la aracılar vasıtasıyla görüştüğünü ilk kez açıkladı. İmralı'ya 4 tavsiyede bulunduğunu anlatan Talabani, gönderdiği mesajları şöyle özetledi: 'Türkiye'deki demokrasinin önemini anlayın. Kürtler için Che-Guavera dönemi bitti Kürtlerin en temel hatası AK Parti'yi kendilerine düşman bellemeleridir. Demokrasi mücadelesi veren AK Parti'yle cepheleşmek büyük hatadır. Türkiye'deki tarihi fırsatı, hükümetin başlattığı demokratik açılım ve yeni anayasa sürecini değerlendirin.'
MEZHEP SAVAŞI TEHLİKESİNİ ATLATTIK
Bağdat ile Erbil arasında iyi ilişkilerden bahsettiniz. Araplar-Kürtler, Sünniler-Şiiler arasında anlaşmazlık var, iki tırnak içinde Irak'a sirayet etmiş mezhepsel fitne var, Irak bir iç savaş çıkar mı, siz böyle bir tehlikeden kaçınmak için ne yapıyorsunuz?
Irak, mezpehsel düşmanlıkları yenmeyi başarmıştır. Teröristlerin mezhepsel fitne çıkartmak için çalıştığı bir dönem oldu. Örneğin sadece Şiileri öldürüyorlardı. Bazı Şii gruplar da gidip Sünnileri öldürüyordu. Böylece Irak iç savaşa yaklaştı. Ancak Şii dini otoriteler ve özellikle Ayetullah Seyyid Sistani bilinçli ve olgun açıklamalar yaptılar. Sünnilerden de akil kişiler bu tehlikeden kaçınılması yönünde çağrılar yapınca, hükümet de Sünnilerden adam öldüren Şii milisleri bastırınca bu tehlike ortadan kalktı. Zira iç savaş herkes için felaket olacaktı.
PETROL PAYLAŞIMINDA SORUN YOK
Amerikalıların çekilmesi sonrası Irak'ta özellikle güvenlik durumunu istikrara kavuşturacak bir ulusal planın olması gerekmez mi? Örneğin Kerkük ve petrolün paylaşılması konusunda.
Öncelikle Erbil ile Bağdat arasında doğal zenginliklerin paylaşılması gibi bir sorun yok. Anayasa bu sorunu çözdü. Biz şu anda Irak'taki tüm sorunların çözümünde anayasaya başvurmalıyız. Sorunları anayasa çözebilir, zenginlikler konusu, petrol, gelirlerin paylaşımı gibi konular hep anayasal olarak çözülmüş durumda. Dolayısıyla bu sorunlar için anayasaya dönmeliyiz. Kerkük konusu ve üzerinde uzlaşma sağlanmayan bölgeler anayasal çözüme sahip. Örneğin bazı vilayetlerin sınırlarının değiştirilmesi konusu var. Çünkü Kerkük, Erbil, Süleymaniye, Musul gibi vilayetlerin dışında başka illerde de coğrafi sınır sorunları var.
TÜRK VE IRAK İLLERİNİ GAYRI RESMİ KONUŞABİLİRİZ
Kerkük için Bağdat ve Ankara arasında bir koordinasyon var mı?
Ben resmi olarak Türkiye'yle bu konuda görüşmeler olmadığını söyleyebilirim. Ancak özel görüşmeler olabilir. Ben şahsen Türkiye ile Irak arasında resmi olmayan yollarla diyalogun yürütülmesine eğilimliyim. Çünkü meseleyi resmi olarak ele alırsak durup kalıyoruz. Ben Türkiye'ye gittiğimde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e 'Gayrı resmi görüşelim' dedim. Çünkü Kerkük gibi meseleyi konuşursak anayasal olarak Irak bağımsız bir devlettir, bu konuda resmi olarak başkaları ile görüşülemez. Ancak resmi olmayan kardeşçe oturumlarda Kerkük'ü konuşabiliriz.
TÜRKİYE PKK'YA DESTEK VERMEDİĞİMİZİ GÖRDÜ
Bence Türkiye'deki kardeşler, Kürt yönetiminin PKK'yı Türkiye'ye karşı desteklemediğini gördüler. Kürt yönetiminin siyasi konulardaki tutumu reformlar, açılım ve çatışmaların sona erdirilmesi konulardaki yaklaşımı Türk kardeşlerimizinki gibi... Kürt yönetimi aynı zamanda elinden geldiği kadar kendi bölgelerinde bulunan PKK'lıları silah bırakmaya ve çatışmaya son vermeye ikna etmeye çalışıyor. Askeri değil siyasi yöntemlere teşvik etmeye çalışıyor.
Irak ve Türkiye arasında, yine Erbil ve Ankara arasında iyi ilişkiler var. Buna rağmen neden PKK'nın Kandil'deki varlığı bir türlü son bulmuyor?
Bence bu konunun iki yöntemle çözümü var. Ya askeri ya siyasi. Askeri yöntemi denedik, Türk ordusu bir çok kez Kuzey Irak'a girdi ve her iki büyük Kürt partisi Türk ordusuyla işbirliği yaptı. Türk ordusunun yanında PKK'ya karşı dağlarda savaştılar. Bu eylem, bu plan başarılı olamadı. Elle tutulur sonuçlar elde edilemedi. PKK yerinde kaldı. Demek ki sorunun çözümü askeri değil, siyasidir. Bu da Türk hükümetinin ve PKK yönetiminin tutumuna bakıyor. Biz Kuzey Irak yönetiminde, ben de Bağdat'tan Erbil'e dönerek konuşuyorum, silahlı yöntem dönemi geride kaldı diyoruz. Artık Che-Guavera dönemini yaşamıyoruz. Silahlı yöntem geçerli değil. Siyasi, kültürel mücadele çok daha önemli. Biz de dağdaki PKK'lılara silah bırakıp siyaset yapmalarını tavsiye ettik. Bunun hem onların, hem Türkiye'nin hem genel olarak Kürtlerin ve Irak'ın yararına olacağını söyledik. Bu adamların dağlardaki varlığı bizim çıkarımıza aykırı.
TARİHİ FIRSATI DEĞERLENDİRİN
Dördüncü husus, büyük hatalardan birisi de Türkiye'deki tarihi fırsatı değerlendirmiyorlar. Bu da hükümetin başlattığı demokrastik açılım ve yeni anayasa süreci. Kürtlere açılım süreci var, pek çok imkan var. Sanıyorlar ki tüm bunlar formalite ve göz ardı ediyorlar. Bu onların en büyük siyasi hatası. Öcalan'dan bana gelen cevap ise gayet olumluydu. Paylaştığım hususlarda beni onaylıyordu.
Bu ne zaman oldu?
Yakın zamanda!
TÜRKİYE YEŞİL IŞIK YAKARSA VARIM

Peki, bu mesajınızın Öcalan'ın ateşkes denilen süreyi uzatmasında etkisi oldu mu? Ayrıca PKK ve Özalan'a yönelik bazı eski tavsiyeleriniz de olmuştu. Hükümetle diyalog konusunda mesela... Önceki çağrılarınıza olumlu yanıt vermemişlerdi...
Ben sözlü mesajımın direkt sebep olduğunu söyleyemem. Öcalan kendisi barışın önemli olduğunu düşünüyor ve savaşın sonuç vermeyeceğini görüyor. Dolayısıyla dağda bulunanları silahlı eylemi terk etmeye ikna etmeye çalışıyor. Ancak bu ve elinin güçlenmesi için de kanıtlara ve somut gerekçelere ihtiyacı var. İkinci olarak benim eski çağrılarımın hepsi yanıtsız kalmadı. Bazıları kabul gördü. Yani bu ikinci sefer. Daha önce dağdakilere çağrı yapmıştım ve yine ateşkes ilan etmişlerdi. Uzun da sürdü bu ateşkes. Sonra ben açıkçası çok fazla bu işlere müdahil olmak ve 'Türkiye'nin iç işlerine müdahil oluyor' gibi gözükmek istemiyorum. Bu nedenle Türkiye'den yeşil ışık almadan bu tür işlere de girmiyorum.

Kürt devleti gerçek olmayacak bir rüya

Türkiye'deki siyasi açılım sürecinin Kürt sorununun çözümü için gerekli atmosferi sağladığını düşünüyor musunuz? Bu açılımı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Evet, bence öyle.... Türkiye'deki atmosfer Kürt sorununun çözümüne giriş açısından oldukça iyi bir noktada. Türkiye'de Kürtler tek seferde her istediklerini elde edemezler.
Bazı taleplerinin şu an için gerçekleşmesi mümkün. Siyaset yapmak gibi. Parlamentoda partileri var, dergi ve gazete çıkarabiliyorlar. Irak'ta bunlar yoktu. Kültürel, dil haklarını talep edebilirler. Ancak şu aşamada ki ben bu taleplerine insani açıdan karşı durmuyorum herkesin kendine göre bir rüyası olabilir. Ancak bu aşamada gerçekleştirilemeyecek rüyalar peşinde koşmanın anlamı yok. Doğru çözüm bence bu. Rüyadan kastım, ulusal haklar... Bağımsızlık veya federalizm değil... Kürt devleti rüyası şu anda imkansız. Rüya dediğiniz gerçekleştirilebilir olmalı. Neden rüyası imkansız. Kuzey Irak'ı ele alalım, haklar var, parlamento var. vb.
Elektrik de var.
Evet, örneğin mesela diyelim ki yarın Kürt parlamentosu bağımsızlık ilan etti. Irak, Türkiye, İran ve Suriye savaş ilan etmedi, sadece kapıları kapattı, görüşmüyoruz dedi. Bu devlet nasıl yaşayacak? Nasıl ithalat, ihracat yapacak. Nereye gidip gelecek? Demek ki bu mümkün değil!
Peki bu dört ülkenin Kürt yönetimine karşı olma noktasında birleşeceğini kim garanti ediyor?
Örnek verdim. Ben şahsen bu ülkelerden bazılarının askeri müdahaleden uzak Kürt devletini kabul etmeyeceğini söylüyorum. Bırakın askeri müdahaleyi diyorum, boykot etseler bile ilan edilen devlet yaşayamaz. Akıllı politikacılar mümkün olan rüyalar görmeliler. Siyaset, mümkün olan işleri yapma sanatıdır, bunu bilmeliler. Siyaset, halkına hizmet etmek için vardır. Şair rüya görür, istediğini söyleyebilir. Siyasetçi, halkına hizmet edenler mümkün olan sloganlar kullanmalı, halkına kendi hayallerinin bedelini ödetmemeli. Şairler istediklerini söylesinler, ancak biz siyasetçiler halkımıza hizmet etmeliyiz, hizmet götürmeliyiz, meşru haklarını sağlamalıyız, dolayısıyla gerçekleşmesi mümkün olan sloganlar üretmeliyiz.


AK Parti Kürtlerin esas müttefiki