Laodikya'da 'Antik Dönemin Pinokyosu' Bulundu

SEBAHATDİN ZEYREK - Denizli'deki Laodikya Antik Kenti'nde, mermer blok üzerine kazınmış, aralarında masal kahramanı Pinokyo'yu andıran "uzun burunlu adam" çizimi de olan 1500 yıllık üç grafiti bulundu.

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan ve içinde İncil'de adı geçen 7 kiliseden birinin bulunduğu Laodikya Antik Kenti'ndeki kazı ve restorasyon çalışmaları, Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek başkanlığındaki ekip tarafından 2003'ten bu yana devam ediyor.

Efes'ten sonra Anadolu'nun en büyük antik kenti konumundaki Laodikya, yılın 12 ayı devam eden kazılarda bugüne kadar kilise, tiyatro ile "Suriye" ve "Stadyum" adı verilen caddeler sütunlarıyla ayağa kaldırıldı.

Yine kutsal kabul edilen agora gibi birçok önemli eser ortaya çıkarıldı. Kazı çalışmalarında 3 metre uzunluğunda 1906 yıllık Roma İmparatoru Marcus Ulpius Nerva Traianus'un (Trajan) heykeli de bulundu.

Helenistik döneme ait batıdaki 2 bin 200 yıllık tiyatronun ayağa kaldırılması için yürütülen çalışmalar ise devam ediyor.

Bu yılki kazılarda mermer blok üzerine kazınmış üç grafiti tespit edildi. 1500 yıllık olduğu tahmin edilen grafitilerden birinin Pinokyo'yu andıran "uzun burunlu adam" gibi tasvir edilmesi dikkati çekti.

Kazı Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, 2 bin yıllık gezi güzergahının ulaşımını antik yoldan sağlamayı hedeflediklerini söyledi.

Yıl sonunda kadar stadyum ve agoraya kadar yol aksını tamamlayıp ziyaretçilerin beğenisine sunacaklarını aktaran Şimşek, kuzey kutsal agora, batı portik sütunlu galeri ve freskle duvar restorasyonu sırasında mermer blokta grafitiler fark ettiklerini anlattı.

Grafitide, milattan sonra 4. yüzyılda Laodikya halkının o günkü yaşantısının anlatıldığını vurgulayan Şimşek, şu bilgileri verdi:

"İlk grafitide burnu uzatılmış bir adam çizimi var. İkincisi ise üstüne haç kazınan Roma büstü ve sonuncusu da bir din adamı. Burnu uzatılmış adamın tasvir edildiği grafiti Pinokyo'ya benziyor. Bu, meşhur Pinokyo karekterinden önce yapılan bir çizim. Bu grafitiyi 'antik dönem Pinokyosu' olarak da değerlendirebiliriz. Yalan ve doğru söyleme insanlıkla ortaya çıkan bir şey. Her dönemde yalan atmanın çok kötü olduğu anlatılmak istenmiş olabilir."

Uzun burunlu adam çiziminin bir anlamının bulunması gerektiğini belirten Şimşek, tespit ettikleri grafitilerin 1500 yıllık olduğuna işaret etti.

Antik dönemde günlük yaşantının çok önemli olduğuna işaret eden Şimşek, "O dönem insanlar kalabalık yaşanan yerlerde grafiti yapmışlar. Bunlar tarihten ders çıkartılması gereken günlük yaşayışla ilgili grafiti olması bakımından önemli." diye konuştu.