Libya‘ya askeri müdahale (Son Detaylar)
Birleşmiş Milletler’in (BM) Libya'ya müdahaleye yeşil ışık yakan kararının ardından, dün akşam Libya’ya operasyon başlatıldı. Sabah saatlerine kadar devam eden ilk dalga saldırılardan sonra, bugün öğle saatlerinde ikinci dalga operasyon başladı.
Sabahın ilk saatlerinden itibaren Şafak Yolculuğu Operasyonu'nun ikinci gününde an be an gelişmeler:
05.05: ABD Genelkurmay Başkanı Oramiral Mike Mullen, CBS televizyonunda katıldığı programda, Libya'ya yönelik hava misyonunun çok açık ve sınırlı bir boyutunun bulunduğunu kaydetti.
Operasyonun nasıl sona ereceğinin "çok belirsiz" olduğunu ifade eden Mullen, "Operasyon bir tür çıkmaza girer mi? Libya lideri Muammer Kaddafi bir yere gitmeyecek gibi görünüyor" ifadesi üzerine, bu soruyu kendisinin cevaplandıramayacağını, ancak bunun da olasılık dahilinde olduğunu belirtti. Mullen, "Açıkçası, sonucun nasıl olacağını bilmek zor" dedi.Mullen, NBC televizyonunda da "Operasyonun başarılı olması halinde bile Kaddafi başta kalır mı?" sorusuna, "Bu da olası sonuçlardan biri" yanıtını verdi.
03.45: Kosova Başbakanı Haşim Taçi, Libya’ya yapılan hava operasyonunun Ortadoğu’da daha geniş çaplı barış ve istikrarın sağlanmasına yönelik olduğunu söyledi. Taçi, yazılı açıklamada operasyonun Libyada’ki sivillerin korunması ve Kadaffi’nin yönetimi bırakmasıni amaçlayan insani bir müdehale olduğunu belirtti.
NATO’nun 1999 yılında Sırp hedeflerine yönelik düzenlediği hava harekatının Kosova’yı bağımszlığa taşıdığını belirten Taçi, bu nedenle bu tür opresyonların önemini en iyi Kosova halkının anlayacağını ifade etti. Kaddafi’yi Miloşeviç’e benzeten Taçi, "Operasyon sonunda Miloşeviç pes etmişti. Kosova da özgürlüğüne kavuşmuştu. Libya halkı da bu operasyon sonunda özgürlüğüne kavuşacak" dedi.
03.25: Libya lideri Muammer Kaddafi'nin başkent Trablus'ta, Bab ül-Aziziye'deki karargahında, çadırının yakınında bulunan bir binanın vurulduğu bildirildi. Kruz füzesiyle vurulan binanın, Kaddafi'yi çadırında ziyaret eden özel konuklar için kullanıldığı ifade edildi. Operasyon sırasında Kaddafi'nin nerede olduğunun bilinmediği, ancak yerleşkede 300 dolayında Kaddafi yandaşının bulunduğu kaydedildi.
Kaddafi’nin rezidansının bulunduğu yerleşkedeki bina vuruldu. Amerikalı yetkililer, hedefleri arasında Kaddafi'nin bulunmadığını söylemişti.
02.45: Libya'ya askeri müdahaleye aktif şekilde katılmayarak, dışarıda ve içeride bazı tepkilerle karşı karşıya kalan Alman hükümeti, eleştirilere yanıt verdi. Deutsche Welle'nin haberine göre Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, Batı'nın Libya'da uzun sürecek bir krize sürüklenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyledi.
Hükümetin Libya politikasını savunan Dışişleri Bakanı Westerwelle, gidişat konusunda riskleri gördüklerini ve endişeleri olduğunu söyledi. Alman Bakan, "Biz, bu kaygılarımızın boşa çıkmasını umut ediyoruz. Umarız bu düşündüklerimiz gerçeğe dönüşmez. Biran önce ateşkesin sağlanması ve diktatörün ayrılması, olabilecek en iyi şeydir" dedi. Almanya'nın takındığı tutumun, kesinlikle Kaddafi rejimine yakınlık şeklinde yorumlanmaması gerektiğini vurgulayan Westerwelle, bu ülkeye yönelik müdahalenin şekillenmesinde, uzun sürecek bir misyonun risklerini gördüklerini bu nedenle Alman ordusunu Libya'ya göndermeme kararı aldıklarını anlattı.
02:00: NATO üyeleri, Libya'da uçuşa yasak bölge uygulamasında NATO'nun oynayacağı rol konusunda uzlaşma sağlayamadı.
NATO Sözcüsü Oana Lungescu, üye ülkelerin daimi temsilcilerinden oluşan NATO Konseyi'nin, Libya'ya silah ambargosunun denetlenmesi konusundaki harekat planını onayladığını bildirdi. Lungescu, BM Güvenlik Konseyi'nin aldığı uçuşa yasak bölge kararının icra edilmesi konusundaki planın tartışılmaya devam edileceğini açıkladı.
İngiltere Savunma Bakanı Liam Fox, dün yaptığı açıklamada, uluslararası koalisyonun Libya operasyonunun NATO koordinasyonu altında yürütülmesi çağrısında bulunmuştu.
Türkiye ve Almanya, Libya'da muhtemel NATO'nun rolü konusunda hassas davranıyor. Fransa ise Arap dünyasındaki algı nedeniyle Libya'da NATO'nun ön plana çıkmasının bölge kamuoyunda hoş karşılanmayacağını savunuyor.
00.55: AFP Kaddafi'nin Trablus'taki sarayının kısmen yok edildiğini bildirdi.
00.50: NATO üyeleri, Libya'da uçuşa yasak bölge uygulamasında NATO'nun oynayacağı rol konusunda uzlaşma sağlayamadı. NATO Sözcüsü Oana Lungescu, üye ülkelerin daimi temsilcilerinden oluşan NATO Konseyi'nin, Libya'ya silah ambargosunun denetlenmesi konusundaki harekat planını onayladığını bildirdi.Lungescu, BM Güvenlik Konseyi'nin aldığı uçuşa yasak bölge kararının icra edilmesi konusundaki planın tartışılmaya devam edileceğini açıkladı.
00.35: Beyaz Saray Kaddafi’nin ateşkes kararını tanımadıklarını, operasyonun süreceğini açıkladı.
00.05: Reuters, Kaddafi’nin konutunun üzerinden dumanlar yükseldiğini duyurdu.
23.30 : ABD Savunma Bakanı Robert Gates Obama yönetimi içindeki bölünme tartışmalarıyla ilgili olarak Başkan'ın bütün danışmanlarının Libya operasyonuna destek üzerine anlaştığını belirtti. Libyalıların siyasi süreçlerin çözümünü kendi kendilerine bulmaları gerektiğini belirten Gates, "isyancılara fazladan yardım gerekip gerekmeyeceğinin zamanla anlaşılacağını" söyledi.
Koalisyonun ilerleyen dönemdeki liderliğini kimin üstleneceğinin hala netleşmediğinin altını çizen Gates, "İngiltere ve/veya Fransa'nın liderliğinde NATO'nun "donanımının" kullanılmasının ihtimal dahilinde olduğunu belirtti. Gates, "Libya'nın geleceğinde ne olduğu belli değil. Süregelen istikrarsızlık karşısında bölünme bir formül olabilir" dedi.
23.25 : Venezüella lideri Hugo Chavez, Libya'yı hedef alan uluslararası askeri operasyonu eleştirdi. Chavez operasyonun "ayrım gözetmediğini" belirterek anlaşmazlığın çözümü için diyalog çağrısı yaptı.
Chavez dün de operasyonu Batılıların petrol hısrı olarak nitelendirerek kınamıştı. Televizyon ve radyodan yayınlanan haftalık programında konuşan Chavez, "Libya'da şiddete bir son verilmesini" talep ederek "bomba atmanın" bir iç çatışmanın çözümü olamayacağını ifade etti.
23.00 : NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen'in bu gece bir yazılı açıklama yapacağı bildirildi.
22.45 : İngiltere, Kaddafi'nin sorumluluklarını yerine getirmediğini ve BM'nin Libya kararını uygulamaya devam edeceklerini duyurdu. Başbakanlık sözcüsünün yaptığı açıklamada, "Geçtiğimiz günlerde Albay Kaddafi'nin bir ateşkes ilan ettiğini fakat bu kararın hemen ihlal edildiğini herkes hatırlayacaktır. O zaman kendisini sözleriyle değil icraatıyla yargılayacağımızı söylemiştik, yine söylüyoruz" denildi.
22.10 : ABD Donanması'ndan Koramiral Bill Corley, Pentagon'da düzenlediği basın toplantısında operasyonun Kaddafi'yi hedef almadığının altını çizdi. Operasyonlara katılacak yeni ülkeler olduğunu, ancak her ülkenin kendi açıklamasını yapmasının daha doğru olduğunu belirten Corley, uçakların Avrupa'daki üslerden harekete geçeceğini ifade etti.
22.05 : Reuters haber ajansı Trablus'ta büyük bir patlama duyuldugünü bildirdi.
21.50 : BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun Libyalıların "ateşkes sözünü tutmalarını" umduğunu söyledi. Mısır'da konuşan Ban, "Sivil nüfusa saldırmayı sürdürüyorlardı. Bu teklifin denenmesi ve test edilmesi gerekiyor" dedi.
20.30: Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Selçuk Ünal, Davutoğlu'nun konutunda yapılan zirve sonrası bir açıklama yaptı. Ünal, kurumlararası koordinasyon ve kriz yönetim toplantılarının en başından beri yapıldığının altını çizerek, Paris zirvesi sonrası sürecin değerlendirildiğini belirtti. "Toplantı boyunca NATO Daimi Temsilcimizle de sürekli olarak görüşme halindeydik" diyen Ünal, bu tür toplantıların devam edeceğini açıkladı.
20.23 : AFP haber ajansı, Brüksel'de bulunan diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberinde, Türkiye'nin NATO zirvesinde Libya planının yeniden değerlendirilmesini istediğini duyurdu.
20.20 : Libya'nın başkenti Trablus'ta bulunan Kaddafi'nin sığınağı yakınlarında uçaksavar ateşi yaşandığı bildirildi.
20.00 : ABD Başkanı Barack Obama Brezilya'da bir basın toplantısı düzenledi ancak Libya'yla ilgili konuşmadı.
19.55 : Ankara'da, Dışişleri Konutu'nda yapılan zirve sona erdi. Zirve yaklaşık 2 saat sürdü. Televizyon kanalları Orgeneral Güner'in konuttan ayrıldığı ancak Fidan ve Sinirlioğlu'nun hala içeride olduğunu bildirdi. Zirvede NATO'nun operasyonda devreye girmesi ihtimaline Türkiye'nin nasıl bir katkıda bulunacağının görüşüldüğü öğrenildi.
19.45 : Bugün sabah saatlerinden itibaren kayıp olan İtalya'ya ait römorkör gemisi ve mürettebatının Trablus'tan ayrıldığı bildirildi.
19.05 : Üst düzey ABD'li bir yetkili, ABD'nin Libya'yı önümüzdeki günlerde de vurmaya devam edeceğini söyledi. "Bu süregelen bir askeri operasyon. Libya'yı yeniden vurmalarını kesinlikle bekliyorum" dedi. Şu an operasyonların koordinasyonunu ABD Afrika Komutanlığı'nın başındaki isim olan General Carter Ham'in sağladığını da belirten yetkili, Ham'in "önümüzdeki günlerde dönüşümü etkilemek için büyük çaba gösterdiğini söyledi.
19.00 : NATO ZİRVESİNE 1 SAAT ARA VERİLDİ
NATO Konseyi toplantısına ara verildiği açıklandı. Toplantının 1 saat sonra devam etmesi bekleniyor. Brüksel'deki kaynaklar NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen'in bugün bir karar çıkması için katılan 28 büyükelçiye baskı yaptığını bildirdi. bugünkü toplantıdan bir sonuç elde edilemezse, zirveye yarın devam edileceği ifade edildi. NATO Konseyi'nde kararların oybirliğiyle alınması gerekiyor.
18.50 : İspanya Dışişleri Bakanı Trinidad Jimenez, Libya'ya yönelik uluslararası operasyonun uzun vadeli olacağını düşünmediğini söyledi. Jimenez, koalisyonun Libya lideri Kaddafi'nin kendi vatandaşlarına uyguladığı şiddete bir fren koymasını umut ettiğini belirterek İspanya'nın 4 F-18 savaş uçağı, bir havada yakıt ikmal aracı, bir fırkateyn ve bir denizaltıyla operasyona katılacağını söyledi.
17:45: NATO'nun olağanüstü toplantısı devam ediyor
17: 25: Kaddafi yönetimi 1 milyon kişiyi silahlandırmaya başladı.
17.15 : Danimarka Radyosu Danimarka'ya ait 4 F-16 jetinin İtalya'nın Sigonella Hava Üssü'nden havalanarak Libya'ya doğru hareket ettiğini duyurdu. Dan Savunma Komutanlığı'ndan sözcü Torben Kjeldsen haberibe teyit edebileceğini ne de yalanlayabileceğini söyledi.
17.00 : Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Dimitris Hristofyas, adadaki iki İngiliz üssünün Libya hava sahasının kapatılması amacıyla kullanılmasına karşı olduklarını ancak üslerin kullanımını durdurmak için ellerinden bir şey gelmediğini söyledi.
16.50 : ABD Afrika Komutanlığı Sözcüsü Teğmen James Stockman, ABD ve İngiltere'nin yürüttüğü füze saldırıları sonucunda Libya'nın 22 hedefinden 20'sinin vurulduğunu, diğer iki hedefteki hasar tespit çalışmalarının sürdüğünü belirtti. Stockman operasyonda ABD'ye ait üç hayalet uçağın da yer aldığı haberlerini doğruladı.
16.25 : İtalya Savunma Bakanı Ignazio La Russa, devlet televizyonu RAI'ye yaptığı açıklamada, İtalya'ya ait 8 jetin koalisyonun komutasına verildiğini ve en kısa süre içinde operasyonlara katılmaya hazır olacağını söyledi. "Operasyona eşit bir güç olarak katılmak istiyoruz" diyen La Russa, İtalya'nın Libya'da tutulan gemiyle ilgili harekete geçmeye de hazır olduğunu duyurdu.
16:10 : Arap Birliği: Sivil kayıpların olduğu bir operasyon istemiyoruz
16:05 : NATO üyesi 28 ülkenin büyükelçisi olaganüstü toplandı.
15. 55 : İtalya Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Roma'nın Libya operasyonuna 8 savaş uçağıyla katılacağı belirtildi.
15.45 : ABD Genelkurmal Başkanı Amiral Mullen, CBS televizyonuna yaptığı açıklamalarda, Batı'nın askeri operasyonunun Kaddafi'yle bir çıkmaza girilmesine yol açabileceğini söyledi. Mullen Libya'daki operasyonun ne kadar süreceğini tahmin edemediğini de sözlerine ekledi.
15:35: Kaddafi güçleri Misrata kentini denizden de ablukaya aldı
15:25: Kaddafi güçleri tanklarla Misrata kentine girdi 2 kişi öldü.
15.20 : İtalyan yetkililer, bugün sabah saatlerinde kayıp oldukları bildirilen, Trablus limanında demirlemiş İtalyan bandıralı geminin mürettebatının "kaçırılmış" olma ihtimalini göz önünde bulundurduklarını açıkladı.
15.15 : ABD'li yetkililerden yapılan açıklamada koalisyon güçlerinin yeni hedefinin Kaddafi've verilen lojistik desteğin kesintiye uğratılması olduğu ifade edildi.
15.05 : İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Tahran'ın Kaddafi'ye karşı ayaklanmayı desteklediğini ancak ülkeyi hava operasyonlarıyla vuran Batılı güçlerin amaçları hakkında "şüpheleri" olduğunu söyledi.
14.50 : Rusya yaptığı açıklamada, ABD, İngiltere ve Fransa'dan hedef gözeltilmeden güç kullanımına son vermelerini istedi.
14.40 : Libya resmi haber ajansı, hükümetin birkaç saat içerisinde 1 milyon kadın ve erkeğe silah dağıtacağını duyurdu.
14.30 : Reuters haber ajansına konuşan Libyalı hastane yetkilileri, hava operasyonunda ölü sayısının 64'e yükseldiğini bildirdi.
14.15 : İngiltere Savunma Bakanı Liam Fox ilk bilgilerin Cumartesi günü operasyonun İngiliz pilotları tarafından yürütülen kısmının oldukça başarılı olduğunu ortaya koyduğunu söyledi. Fox, Kaddafi rejiminin sivilleri hedef almasını önlemek için gerekirse hava saldırılarının süreceğini belirtti. Fox Arap ülkelerinin birkaç gün içinde bölgeye askeri güç konuçlandıracağını, bunun yapılan harekâtın uluslararası bir girişim olduğunun göstergesi olduğunu söyledi.
13.50 : İngiltere'nin muhalefetteki İşçi Partisi Lideri Ed Miliband, Libya'ya yönelik operasyon konusunda hükümete destek verdi. Miliband, "Kaddafi kendi halkını katlederken seyirci kalamazdık. Uluslararası toplumun iradesini ortaya koymak, değerlerini savunmak için hareket ediyoruz. Dün akşam Başbakan ile konuştuğumda bu yüzden İngiltere'nin bu harekata katılmasının doğru olduğunu ve askerlerimizi gelecek gün ve haftalarda desteklemeye devam edeceğimizi söyledim" dedi.
13.40 : ABD'nin Afrika komuta merkezi, Libya'ya bugün düzenlenen saldırılarda en az 18 Amerikan uçağın yer aldığını açıkladı.
13.30 : Libya'ya yönelik askeri operasyonda Kıbrıs'taki İngiliz üslerinin, özellikle Ağrotur üssünün kullanılmasının da gündemde olduğu belirtildi. Rum basınına göre, Ağrotur hava üssünde İngilizler hazır bekliyor. Libya'ya yönelik operasyon nedeniyle İngiltere’den çok sayıda savaş uçağının Ağrotur;a geldiğini yazan Alithia gazetesi, E3D tipi uçakların operasyona destek için bekletildiğini duyurdu. Habere göre, Akdeniz bölgesindeki İngiliz uçaklarını koordine edecek personel de Ağrotur'a gönderildi. Uluslararası haber ajansları, üste ciddi bir hareketlilik olduğunu duyurdu.
13.15 : ABD Genelkurmay Başkanı Mike Mullen, koalisyon güçlerinin Libya üzerinde uçuş yasağını başarılı bir şekilde oluşturduğunu ve Kaddafi'ye bağlı güçlerin Bingazi'deki saldırılarının durdurulduğunu açıkladı. Söz konusu operasyonun BM Güvenlik Konseyi kararı çerçevesinde gerçekleştirildiğini anlatan Mullen, amacının Libya liderini devirmek olmadığını vurguladı.
13.10 : Misrata'da bir görgü tanığı BBC ekibine yaptığı açıklamada tankların kent merkezine girdiğini, Kaddafi yanlısı güçlerin sivil binaları hedef aldığını, 10 kişinin öldüğünü ve en az 40 yaralı olduğunu söyledi. Misrata'daki muhalif güçlerinin sözcüsü Muhammed adlı kişi BBC'ye yaptığı açıklamada kentte durumun çok kritik olduğunu, uluslararası koalisyonun Libya'ya yönelik saldırısı başladığında Kaddafi güçlerinin Misrata'ya yönelik saldırılarının da bir süre için kesildiğini ancak daha sonra tekrar başladığını aktardı. Sözcü, Misrata kent merkezinin tamamen tahrip edildiğini de ekledi.
13.00 : Papa 16'ncı Benedikt, operasyonla ilgili ilk değerlendirmesinde hem siyasi hem de askeri yetkililere, "Libya halkının güvenliğini ve insani yardıma erişimini garanti altına almalarını" çağrısı yaptı.
12.40 : ABD, Fransa ve İngiltere'den neredeyse eş zamanlı açıklamaları geldi.
Amerikan CBS televizyonu, bugün ABD ordusuna ait üç adet B-2 tipi hayalet uçağın Libya'daki önemli bir havaalanına 40 adet bomba attığını bildirdi.
Fransa ordusu, Libya'ya yönelik hava operasyonlarının bugün de devam ettiğini, savaş uçaklarının mevzilerini koruduğunu açıkladı.
İngiltere Savunma Bakanlığı, savaş uçaklarının çoğunluğu Trablus bölgesinde olmak üzere Libya'nın entegre hava savunma sistemlerini hedef aldığını duyurdu.
Kaddafi'nin Trablus'taki sarayı kısmen yok edildi
ABD ve Fransa'nın dün akşam başlattığı ve sabaha karşı ara veilen 'Şafak Yolculuğu'nun ikinci dalgası öğle saatlerinde tekrar başladı. Kaddafi yönetimi bu saldırıların ardından 1 milyon kişiye silah dağıtmaya başladı.