Londra'da Gece Metrosu Ekonomiye Milyarlarca Sterlin Kazandıracak

GÖKHAN KURTARAN - İngiltere’nin başkenti Londra’da, 19 Ağustos Cuma gününden itibaren hafta sonları iki hatta başlayacak gece metrosu seferlerinin gelecek 15 yılda ülke ekonomisine toplam 5,4 milyar sterlin ek katkı sağlaması bekleniyor.

Dünyanın ilk metrosu olan 153 yıllık Londra metrosu, 19 Ağustos'tan itibaren sadece hafta sonları iki hatta (Central & Victoria) 24 saat boyunca hizmet verecek. Sonbahar aylarında ise hafta sonları gece metrosunun toplam 5 hatta genişletilmesi (Jubilee, Northern ve Piccadilly) planlanıyor.

Londra’nın gece metrosunu başlatma kararının altında ise her yıl yaklaşık 18,6 milyon yabancı turistin ziyaret ettiği kentin ekonomisini güçlendirme isteği yatıyor. Uluslararası şirketlerin araştırmaları da gece metrosunun kent ekonomisine önemli katkı sunacağını ortaya koyuyor.

Londra’da demir yollarını işleten Transport for London’ın (TfL) hesaplamalarına göre, cuma ve cumartesi günleri metroların 24 saat boyunca çalıştırılmasının kent ekonomisine yıllık katkısı en az 360 milyon sterlin. 15 yıllık sürede Londra ekonomisi için toplam 5,4 sterlin değerinde ek bir desteğin oluşması bekleniyor.

Ernst & Young tarafından yapılan araştırmaya göre de Londra’da gece metrosunun ekonomiye katkısı yılda 2 milyar sterlini bulabilir. Yaklaşık 8,6 milyon nüfusa sahip Londra’da gece geç saatlere kadar açık olan işletmelerin, kafe, bar ve restoranların 2014 yılının resmi verilerine göre İngiltere ekonomisine yaklaşık 17,7 milyar sterlin seviyesinde katkı sunduğu tahmin ediliyor. Tüm İngiltere’de toplam hacmi 66 milyar sterlini bulan gece ekonomisinin yüzde 40’ını tek başına Londra oluşturuyor. Kentin gece ekonomisinin büyüklüğünün 2029 yılında yaklaşık 30 milyar sterline ulaşması bekleniyor.

- Turistler gece alışveriş yapabilecek

Söz konusu projeksiyonlar dikkate alındığında, Londra için gece metrosunun ekonomik değeri de ortaya çıkıyor. Her yıl Londra’ya ziyaret eden yabancı turistler ortalama 15,6 milyar sterlin seviyesinde harcama yapıyor. Londra’da metro hattının hafta sonları 24 saat çalışması halinde turistlerin gece alışveriş yapması ve harcamalarını sürdürmesi mümkün olacak.

Londra merkezli araştırma şirketi Volterra’nın araştırmasına göre, gece metrosunun başlaması kenti, turizm açısından çok daha cazip bir destinasyon haline getirecek. Şirketin araştırmasında, “Londra’da turizmden gelen her 1 sterlinin yüzde 78’ini yabancı turistler harcıyor.” ifadesine yer verildi.

İngiltere’de gece geç saatlere kadar hizmet sektöründe çalışanların toplam sayısının 720 bin olduğu tahmin ediliyor. Gece metrosunun faaliyete geçmesi ve işletmelerin lisanslarının güncellenmesiyle birlikte toplam istihdamın 2026 yılında yaklaşık 1,6 milyona ulaşması bekleniyor.

Londra’da gece metrosuna duyulan ihtiyaç aslında sadece eğlence talebinden kaynaklanmıyor. Kentte gece yaklaşık 101 bin kişi sağlık kuruluşları, hastaneler ve huzur evlerinde çalışıyor. Ulaştırma ve taşımacılık sektöründe çalışanların sayısı ise yaklaşık 107 bin.

Dünyanın en pahalı metropollerinin başında gelen Londra’da ücret skalası daha yüksek olduğu için özelikle göçmenler arasında gece işleri tercih ediliyor. Resmi verilere göre, Londra’da 2004-2006 yılları arasında gece işlerinde yaklaşık 109 bin yeni istihdam oluşturuldu.

- “Metro gece istihdamının artırılmasında, yüzlerce işletmenin desteklenmesinde itici güç olacak'

Londra’nın ilk Müslüman Belediye Başkanı Sadık Han’ın ilk icraatlarından biri, selefi Boris Johnson’ın gece metrosu sözünü gerçekleştirmek oldu. Aylardır metro çalışanlarının sendikalarıyla devam eden müzakereler sonucu 19 Ağustos’ta gece metrosunu başlangıçta hafta sonu için başlatılması kararı alındı.

Han, gece metrosunun ekonomik potansiyeline ilişkin, Londra Belediyesi’ni resmi internet sitesinden yaptığı açıklamada, “Gece metrosunu başlaması Londra için son derece heyecan verici bir fırsat. Bu sayede Londra’nın ekonomisi gece saatlerinde tam potansiyeline ulaşmış olacak. Ayrıca, metro gece istihdamının artırılmasında, yüzlerce işletmenin desteklenmesinde itici güç olacak.” ifadelerini kullandı.

Londra merkezli iş dünyası temsilcilerinin oluşturduğu London First’ün Direktörü John Dickie ise “Gece ekonomisi Londra’nın toplam ekonomisinin yaklaşık yüzde 10’luk kısmını oluşturuyor. Londra’yı 24 saat hayatın devam ettiği bir şehre dönüştürmek istihdam artışını sağlayacak, refahı artıracaktır.” şeklinde konuştu.

- Londra metrosunun 153 yıllık tarihi

Yeraltından trenleri götürmek fikri ilk kez 1845 yılında City of London’ın avukatlarından Charles Pearson tarafından ortaya atıldı. Toplu taşımada ilk buharlı trenin İngiltere’de 1830 yılında kullanıldığı düşünüldüğünde yer altından aynı hizmetin verilmesi için oldukça erken bir zaman olduğu söylenebilir.

Başlangıçta düşünceleri tepki çeken Pearson, “su kanallarından giden trenler” diye tarif ettiği metro projesini 1853’te Avam Kamarası’na kabul ettirmeyi başardı. Sonunda dünyanın ilk metro hattının inşası Londra’da 1860 yılın mart ayında başladı. Dünyanın ilk metrosu olarak tarihe geçen Paddington ve Farringdon caddesi arasındaki “Metropolitan Demiryolu”, 10 Ocak 1863 yılında açıldı.

Bundan yaklaşık 4 yıl sonra ise İngiliz Parlamentosu ve bakanlıklarına ev sahipliği yapan Westminster ve South Kensington’a ulaşan hatlar kullanıma açıldı. Bugün bu hatlar District ve Circle olarak bilinmektedir.

O dönem metro mühendislerinin, “tahtakurularının” ilerleme sisteminden yola çıkarak yerin altında kazılara başladıkları, küçük ve basit tünellerin sürekli yan duvarlarının ve tavanlarının desteklenmesiyle metro hattını oluşturdukları biliniyor.

Londra’da bugün hala küresel finansın merkezi olarak bilinen “The Bank” bölgesine ulaşan metro hattı ise (o günkü adı Twopenny Tube) 1900 yılında faaliyete geçti. Sayıları 20. yüzyılın ilk yarısında hızla artan metro istasyonlarının ulaşımın haricinde bir işlevi daha olacaktı. İkinci Dünya Savaşı’nın yaşandığı 1940 yılının eylül ayından 1945 yılının mayıs ayına kadar neredeyse bütün metro hatları ve istasyonları sığınak olarak kullanıldı. Bugün Holborn ve Aldwych istasyonların bazı kısımları tarihsel öneminden dolayı British Museum tarafından koruma altında bulunuyor.

1977 yılına gelindiğinde ise artık Londra’nın en büyük havalimanı olan Heathrow Havalimanı’nın tüm terminallerine metro hattı ile ulaşmak mümkündü. 2003 yılında ise bugün hala Londra’da kullanılan “Oyster” adı verilen dolum kartları kullanılmaya başlandı. 2007 yılında gelindiğinde Londra metrosunu bir yılda toplam kullanan insan sayısı 1 milyara ulaştı.

Günümüzde toplam 402 kilometre toplam uzunluğa sahip Londra metrosu, 270 istasyonla hizmet veriyor. Her biri yaklaşık 10 milyon sterlinlik gelişmiş sondaj makineleri ile hemen her yıl yeni istasyonlar açılarak kentin gelişme hızına uygun şekilde metro hatları uzatılıyor.