Mardin'de Yeni Bir Yabani Sogan Türü Bulundu

ESBER AYAYDIN - Mardin'in Artuklu ilçesinde endemik yeni bir yabani sogan türü bulundu.

Harran Üniversitesi (HRÜ) Biyoloji Bölüm Baskani Prof. Dr. Hasan Akan baskanliginda Harran Üniversitesi Bilimsel Arastirma Projeleri koordinatörlügü ve TÜBITAK tarafindan desteklenen "Dogal Çiçek Soganlari Projesi" kapsaminda Mardin'de yaklasik 4 yildir yürütülen saha çalismasi sonuç verdi.

Çalismalarini doktora ögrencisi Maruf Balos ile yürüten Prof. Dr. Akan, AA muhabirine, saha çalismalari kapsaminda Artuklu ilçesinin Zinnar bölgesindeki 1100 metre rakimda bulunan kayalik alanda, yabani bir sogan türü popülasyonuyla karsilastiklarini söyledi.

Bu bitkiye ait ölçümler ve örnek aldiklarini, bölgede inceleme yaptiklarini aktaran Akan, yapilan incelemede bitkinin daha önce kesfedilmemis oldugunu tespit ettiklerini vurguladi.

Bitkinin bilim dünyasi için çok degerli oldugunu anlatan Akan, söyle konustu:

"Bizim Mardin'de tespit ettigimiz ilginç bir örnek ve bilim literatürü için yeni oldugunu kanitladik. Bizim buldugumuz bitki, Mardin'in Artuklu ilçesinin Zinnar bölgesi denilen bir cografyada, genellikle kayalik taslik alanda bir bitki. Bizim buldugumuz bu bitki, bilimsel ismiyle 'Amaryllidaceae' dedigimiz aslinda Nergizgiller familyasina ait Allium cinsi, yani bizim bildigimiz sogan ve sarimsagin bir diger dogal türü."

- "Bitkiye bilimsel adiyla 'Allium mardinense' ismini verdik"

Prof. Dr. Akan, bulduklari bitki türünü bilim dünyasina kazandirdiklari için çok mutlu olduklarini ifade ederek, yeni türlerin de kesfedilmesiyle ilgili çalismalar yaptiklarini kaydetti.

Türkiye'nin yumrulu soganli bitkiler açisindan çok zengin bir gen kaynagina sahip oldugunu aktaran Akan, söyle devam etti:

"Bilimsel çalismalarimizi tamamlayip ve dünyadaki literatürünü arastirdiktan sonra bizim bu bitkinin, digerlerinden yapisal olarak farkli bir karakter oldugunu bilim dünyasina kanitladik. Çalismamiz, dünyanin en önemli prestijli botanik dergilerinden biri olan Finlandiya'nin Annales Botanici Fennici dergisinde yayinlandi. 30 Agustos Zafer Bayrami'nda bitkimizle ilgili makale dergide yayinlandi. Türkiye'nin birçok yerinden yeni bitkiler kesfettim ama dogup büyüdügüm sehir olan Mardin'den bilim dünyasina kazandirmis olmanin ayri bir sevincini ve heyecanini yasiyorum. Kendi sehrimize vefa borcu olsun diye bitkiye bilimsel adiyla 'Allium mardinense' ismini vermis olduk. Türkçe karsiligi olarak da bitkiye Zinnar sogani adi verildi."

Akan, bilim dünyasina kazandirdiklari yeni türle Türkiye'de sogan türü sayisinin 220'ye ulastigini bildirerek, bu türlerin gelecek nesillere devamini saglamak için koruma çalismalarinin baslatilmasi gerektiginin altini çizdi.

Hasan Akan, yaptiklari çalismada kendilerine bilimsel katki sunan Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Uygulama ve Arastirma Merkezi Ögretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Yildirim ile saha çalismasinda mihmandarlik yapan emekli din görevlisi Musa Geçit'e de tesekkür etti.