'Maviyemiş'te Hedef 10 Yılda 10 Bin Ton Üretim

MEHMET KUMCAĞIZ - Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Çelik, sağlık açısından birçok faydası bulunan, yaban mersini olarak da bilinen 'maviyemiş'in dünya genelinde yılda 700 bin ton üretildiğini belirterek, 'Ülkemizde ise 16 yıl önce başladığımız çalışmalar sonucunda yılda bin ton üretime ulaşıldı. Hedefimiz 10 yıl içinde 10 bin tonun üzerine çıkmak.' dedi.

OMÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümünce 2001 yılında fakültenin araştırma ve uygulama sahasında kültüre alınan, daha sonra Rize, Giresun ve Trabzon'da deneme bahçeleri oluşturulan maviyemiş meyvesinin üretiminin artırılması amacıyla çalışma yürütülüyor.

Prof. Dr. Çelik, AA muhabirine, insan sağlığı açısından birçok faydası olduğu için Amerika'da 'mavi altın' adıyla anılan maviyemiş meyvesini geliştirmek için yürüttükleri çalışmalarda önemli mesafe aldıklarını söyledi.

Maviyemişin dünyada kültürü yapılan 3 farklı türü bulunduğunu dile getiren Çelik, Kanada, Amerika, Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya, İspanya, Hollanda, Almanya, Finlandiya, Norveç, Romanya, Yugoslavya, Bulgaristan, Polonya ve Şili'de binlerce hektarlık alanda bu meyvenin yetiştirildiğini anlattı.

Amerika'da yüz yıl önce kültüre alınarak geliştirilen maviyemiş meyvesinin Türkiye'ye 2000 yılında getirildiğine işaret eden Çelik, 'Sağlık açısından birçok faydası bulunan maviyemiş, dünya genelinde yılda 700 bin ton üretiliyor. Ülkemizde ise 16 yıl önce başladığımız çalışmalar sonucunda yılda bin ton üretime ulaşıldı. Hedefimiz 10 yıl içinde 10 bin tonun üzerine çıkmak.' diye konuştu.

Maviyemişin geliştirilmesi için yürütülen çalışmalar kapsamında pek çok ilde deneme sahaları kurduklarını aktaran Çelik, şöyle devam etti:

'İlk deneme bahçesini Rize'de kurdum. 16 yıl önce başlattığımız çalışmalarla bugün Artvin, Ardahan, Karabük, Gümüşhane, Bayburt, Trabzon, Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, Kastamonu, Zonguldak, Sakarya, Bolu, Düzce, Kocaeli, Çanakkale, İstanbul, Bursa, Balıkesir ve Kırklareli'nin yüksek kesimlerinde olmak üzere yaklaşık 3 bin dekar ekili alanda maviyemiş meyvesi var. Bahçelerdeki üretim verimi her yıl artıyor ve alternatif ürün olarak ekonomiye katkı sağlıyor. Üniversitemizin araştırma ve deneme sahasında kurduğumuz maviyemiş bahçesinde de hasada başladık. Ürün kalitesi oldukça iyi. Topladığımız ürünleri fakültemizin kantinlerinde satarak döner sermayemize katkı sağlıyoruz.'

- 'Antioksidan içeriği en yüksek meyvedir'

Maviyemişin Karadeniz Bölgesi'nde 'yaban mersini', 'likapa', 'ligarpa' adlarıyla üzümsü meyve olarak da bilindiğine dikkati çeken Çelik, 'Dünyada yüzyılın meyvesi olarak adlandırılan maviyemiş, üzümsü meyveler içinde taze olarak en fazla dayanan türdür. Manav koşullarında 10 güne kadar tazeliğini koruyabiliyor. Antioksidan içeriği en yüksek meyvedir. Gece körlüğü, görme bozukluklarına iyi geliyor. Taze olarak yenildiğinde kanı temizliyor, kan şekeri ve kolesterolü düşürüyor. Meyvede A ve C vitaminleri, potasyum, kalsiyum ve fosfor içeriği yüksektir. Bu özelikleri dolayısıyla sağlık meyvesi olarak anılıyor.' ifadelerini kullandı.

- Boş araziler için alternatif ürün

Prof. Dr. Çelik, Karadeniz Bölgesi'nde fındık, çay ve tütün üretimi yapılmayan boş arazilerde maviyemiş yetiştirilmesini önerdiklerini belirterek, 'Ekonomik anlamda büyük katkı sağlıyor. Perakende olarak kilogramı 20 liraya kadar satılıyor. Meyve suyu, pasta, dondurma, çikolata, baharat, reçel, çay, kozmetik ve ilaç sanayisinde ham madde olarak da kullanılıyor.' dedi.