Meclis, Marmara Denizi'ndeki Müsilaj Ile Mücadele Için Devrede

TBMM Genel Kurulunda, 5 parti grubunun ortak önergesiyle, Marmara Denizi'nde ortaya çikan müsilaj (deniz salyasi) sorununun nedenlerinin arastirilarak, alinmasi gereken önlemlerin belirlenmesi amaciyla Meclis Arastirmasi Komisyonu kuruldu.

AK Parti, CHP, HDP, MHP ve IYI Parti gruplarinin, birlestirilerek görüsülen Meclis arastirma önergeleri üzerinde IYI Parti Grubu adina söz alan Istanbul Milletvekili Hayrettin Nuhoglu, müsilajin, denizin insan eliyle kirletilmesiyle olusan bir çevre felaketi oldugunu söyledi.

Marmara Denizi'ne desarj olan sanayi tesisleri ve evsel atiklarin tespit edilerek Cografi Bilgi Sistemi'nde kapsamli envanterinin çikarilmasi gerektigini belirten Nuhoglu, "Deniz araçlarindan kaynaklanan her türlü kirlenme kontrol altina alinmali. Temizleme çalismalarinin hangi metotla yapilmasi gerektigine bilim insanlarinin görüsleri alinmadan karar verilmemeli. Marmara Denizi ölmeden seferberlik ilan edilmeli." dedi.

Nuhoglu, Kanal Istanbul için harcanacak paranin yüzde 2,5'iyle Marmara Denizi'nin temizlenebilecegini savundu.

- "Bakanligin açikladigi eylem plani titizlikle uygulanmali"

MHP Izmir Milletvekili Hasan Kalyoncu, evsel ve endüstriyel atiklarla denizin ve denize ulasan akarsularin kirletilmesi, kiyilarin doldurulmasi ve betonla çevrilmesinin, Marmara Denizi'nin ekosisteminde dönüsüme ve müsilaj olusumuna yol açtigini ifade etti.

Denizlerdeki kirlenmenin kontrol altina alinmamasi durumunda, özellikle körfez alanlarinda benzeri sorunlarla karsilasilmasinin kaçinilmaz oldugunu belirten Kalyoncu, atiklarin kaynaginda ayristirilmasinin, Türkiye genelinde uygulamaya geçirilmesi gerektigini vurguladi.

Kalyoncu, müsilaj olusumu ve çevresel felaketlere karsi alinmasi gereken önlemleri söyle siraladi:

"Iklim degisikligi ve küresel isinma sonucu Marmara Denizi'ndeki su sicakliklarindaki artis nasil degisim gösterecek, Karadeniz ve Ege Denizi'nde bu artis düzeyleri nasil olacak? Bunlarin arastirilmasi gerekiyor. Fitoplanktonik flora çesitliligi ortaya konulmali, geçmis verilerle karsilastirilmali ve yabanci tür varligi tespit edilerek, hangi türlerin müsilaja sebebiyet verdigi belirlenmeli. Tuna Nehri'nden gelen kirliligin bogazlarimiz ve Marmara Denizi üzerindeki etkileri netlestirilmeli. Çevre ve Sehircilik Bakanliginin açikladigi eylem plani titizlikle uygulanmali."

- "Ileri aritma sistemi bulunmayan isletmelerin ruhsatlari iptal edilsin"

HDP Izmir Milletvekili Murat Çepni, müsilajin, denizlerdeki biyolojik yasamin baslangici olan fitoplanktonlarin asiri çogalmasi sonucu ortaya çiktigini ifade etti.

Marmara Denizi'ne dökülen tüm atiklarin önünün kesilmesi gerektigine isaret eden Çepni, Marmara Denizi çevresinde, ileri aritma sistemi bulunmayan isletmelerin ruhsatlarinin iptalini istedi.

Çepni, müsilajin, yalnizca yüzeyde olmadigi için yüzey temizligi sirasinda daha fazlasinin dibe çökebilecegi uyarisinda bulunarak, bu konuda bilim insanlariyla ortak çalisma yürütülmesi gerektigini dile getirdi.

Murat Çepni, "Yeni planlamada, Marmara Bölgesi'nde sanayilesme durdurulmali yeni kentlesme ve nüfus akisi engellenmeli. Kanal Istanbul projesi derhal durdurulmali. Çünkü Kanal Istanbul, hem Karadeniz'den gelecek kirliligi hem de bölgede kentlesmeyi artiracak." dedi.

- "Marmara Denizi foseptik çukuru haline getirilmis"

CHP Kahramanmaras Milletvekili Ali Öztunç, son aylarda yasanan en büyük sorunun müsilaj oldugunu belirterek, "Bu sorun uzun yillardir var ve konusuluyor. 2007-2014 yillari arasinda Marmara Çevre Izleme Projesi kapsaminda 9 ayri rapor hazirlanmis. 9 ayri raporda müsilaj sorununa dikkat çekilmis, 'Marmara Denizi ölüyor' denmis. Herkes kulaginin üstüne yatmis." diye konustu.

Marmara Denizi'nin, milletin ortak mali oldugunu, bu nedenle konuya siyasi bakmamak, siyasi davranmamak gerektigini vurgulayan Öztunç, sözlerini söyle sürdürdü:

"Sebep nedir? Sebep süphesiz küresel isinmanin etkisi var. Yaklasik 2-2,5 derece deniz suyu sicakligi var. Süphesiz bunun etkisi var. Evsel, kimyasal atiklarin, Ergene Nehri'nin etkisi var çünkü Ergene Nehri kirli akiyor. Marmara Denizi'nin bir iç deniz olmasindan kaynakli bir sikinti var, bir iç deniz ama böyle giderse maalesef iç çöl olacak. Çünkü Marmara Denizi, bir anlamda foseptik çukuru haline getirilmis durumda ve bunda herkesin günahi var."

- "Marmara Denizi'ndeki müsilaj meselesi muhakkak çözülecek"

AK Parti Grup Baskani Naci Bostanci, partilerin, Marmara Denizi'nde ortaya çikan müsilaj sorununun nedenlerinin arastirilarak, alinmasi gereken önlemlerin belirlenmesi amaciyla verdigi arastirma önergelerine isaret ederek, "Meclis'te Marmara Denizi'ndeki müsilaja iliskin ortak perspektif gelistirerek, bu meselenin çözümüne ciddi katki verecegimize inaniyorum." dedi.

Bostanci, "Marmara Denizi'ndeki müsilaj meselesi muhakkak çözülecek ama sadece Marmara meselesi mi, Marmara'yi asan boyutu nedir? Böyle baktigimizda aslinda uzunca bir süreden beri bu çevre meselesinin yükseldigini, çok tartisildigini, niçin birtakim problemler yasadigimiza iliskin hem akademik literatürde hem de siyasette çok çesitli ve zengin degerlendirmelerin yapildigini biliyoruz." ifadesini kullandi.

Küresel isinmanin arttigina isaret eden Bostanci, "Her bir derecede, her yerin ikliminin nasil degistigi ve bu çerçevede habitatin, oradaki canlilarin, biyolojik yapinin, tarimin bu degismeyi takip ederek ne tür insani dramlar yaratacagini bir öngörüyle insanlar görüyorlar." degerlendirmesinde bulundu.

Bostanci, konuya iliskin ortak aklin gelistirilmesinin önemine dikkati çekerek, "Sularin kirlenmesi meselesi son derece önemli. Denizlerdeki kirlilik meselesi yalnizca Marmara'da degil, unutmayalim Atlas Okyanusu'nda bile kirlilik var. Orada çok genis naylon daglari, lastik posetlerden olusan büyük adalar tesekkül ediyor." diye konustu.

Marmara Denizi'ndeki müsilaj sorunun dramatik sekilde ortaya çiktigini vurgulayan Bostanci, konunun tarihsel ve küresel perspektifine isaret etti.

Bostanci, "Modernlesmenin bir yüzü ilerleme, gelisme ise diger yüzü de insanoglunun bugün karsi karsiya oldugu ekolojik, küresel problemler. Henüz ipuçlari ortaya çikti. Böyle kolektif bir akilsizlikla gidersek felaketlerin karsimiza çiktigini görecegiz." yorumunu yapti.

- "Çevresel yatirimlar AK Parti döneminde hiz kazandi"

AK Parti Istanbul Milletvekili Mustafa Demir ise genel olarak karsilarina çikan üç faktörün, bazi fitoplankton türlerinin daha hizli çogalip sorunun büyümesine neden oldugunu belirterek, bunlarin deniz suyunun sicakliginin aniden artmasi, Marmara Denizi'nin durgun yapisi ve kirliligin artisi oldugunu söyledi. Demir, "Bunlar üst üste geldigi zaman alg patlamalari ile birlikte günümüzde giderek görünürlügü artan müsilajla karsi karsiyayiz." dedi.

Demir, söyle devam etti:

"Çevresel yatirimlar, AK Parti döneminde hiz kazandi. Ülkemiz genelindeki atik su aritma tesisi sayisi 2002 yilinda 145'ken, 2020 yilinda yaklasik yüzde 700 artarak 1170'e yükselmistir. Istanbul'da 2002 yilinda sadece 12 atik su aritma tesisi varken, 2020 yilinda bu aritma tesisi sayisi 87’ye yükselmistir. Atik su aritma hizmeti veren belediye nüfusu orani 2002'de yüze 35'ken 2020'de yüzde 89’a çikmistir. Burada yapilan çalismalar ve katedilen mesafe son derece önemlidir. Gelecegimize ve çevreye büyük bir hizmettir bütün bunlar."

Demir, müsilaj temizleme çalismalarinin baslatildigini sözlerine ekledi.

-"Biz geldigimiz zaman Istanbul entübe olmustu"

AK Parti Bursa Milletvekili Muhammet Müfit Aydin ise "Biz geldigimiz zaman 1994'te, Istanbul entübe olmustu. Su yok, çöp yiginlari korkunç bir sey." dedi.

Aydin, CHP siralarini isaret ederek, "Simdi siz çevreciligi baslattiginiz zaman biraz da kendinize bir bakin, kendinizi bir görün. Bunlari unutarak söylediginiz zaman üzülüyoruz. Bugün çok iyi niyetle toplanilmis ve çok da güzel bir konuyla alakali bir karar verilecek." ifadesini kullandi.

Genel Kurulda konusmalarin ardindan yapilan oylamayla, Marmara Denizi'nde ortaya çikan müsilaj sorununun nedenlerinin arastirilarak, alinmasi gereken önlemlerin belirlenmesi amaciyla Meclis Arastirmasi Komisyonu kuruldu.

TBMM Baskanvekili Haydar Akar, komisyonun kurulmasina destek veren siyasi parti gruplarina tesekkür etti.

Görüsmelerin tamamlanmasinin ardindan Akar, birlesimi 15 Haziran Sali günü saat 15.00'te toplanmak üzere kapatti.