TBMM Başkanvekili Nevzat Pakdil, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun Türkiye-Ermenistan ilişkileri konusunda konuşmasının ardından konuyla ilgili gruplara söz verdi.
BDP Grubu adına söz alan Batman Milletvekili Bengi Yıldız, Mustafa Kemal Atatürk'ün “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” ilkesinin hayata geçirilmesi gerektiğini belirterek, halkların dostluk ve kardeşlik içinde yaşaması için gerekli şartların oluşturulması gerektiğini söyledi.
Yıldız, 1915 olaylarının toplumun vicdanında acıya yol açtığını savunarak, “Halklararası diyaloğun, dostluğun geliştirilmesi için, Türkiye'nin yok saydığı tarihle yüzleşmesi kaçınılmazdır. Bu mesele, yabancı parlamentoların işi değil, bizim meselemizdir. Bütün toplumlar geçmişiyle yüzleşir, hata işlemişlerse özür dilemelerinden doğal bir şey olmaz. Özür dilemek kimseyi küçültmez hatta büyütür” diye konuştu.
Batman'da Türkler ile Ermenilerin dostça bir arada yaşadığını belirten Yıldız, Doğu Cephesinden gelen askerlerin “Ermeniler, Türkleri kesti” yönündeki söylemlerinden sonra halklar arasında düşmanlık başladığını anlattı.
CHP Bursa Milletvekili Onur Öymen, ABD Başkanı Barack Obama'nın her yıl olduğu gibi bu yıl da 1915 olaylarını Ermenice'de soykırım anlamına gelen bir kelime kullanarak ifade ettiğini belirterek, “Atalarımıza yapılan bu haksızlığı sinemize çekebilir miyiz?” diye sordu.
Soykırım olup olmadığına sadece uluslararası mahkemelerin karar verebileceğine dikkati çeken Öymen, Obama'nın bu yönde bir açıklama yapmasını doğru bulmadıklarını söyledi.
Türkiye ile Ermenistan arasındaki protokollerin müzakerelerinde, tarihçiler tarafından ortak komisyon kurulması, Kars Antlaşmasının geçerliliği ve Ermenistan'ın Dağlık Karabağ'dan çekilmesi konularının neden açıklığa kavuşturulmadığını soran Öymen, “Ermenistan Anayasa Mahkemesinin kararı kesin, gözden geçirme imkanı dahi yok. Bu karara rağmen halen protokolleri onaylayacağınızı mı söylüyorsunuz? Protokollerin imzalanmasının üzerinden 1 yıl geçti, Ermenistan bir köyden bile çekilmedi” diye konuştu.
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın protokollerin imzalanmaması konusunda uyarıda bulunduğunu, buna rağmen imzalandığını kaydeden Öymen, “İnat edip protokolleri imzaladınız, şimdi mahsulünü topluyorsunuz” dedi.
AB tarafından Şubat 2008'de alınan ve bu yılın 6. ayında yürürlüğe girecek bir kararla parlamentoların soykırıma ilişkin karar alabileceğini, bu karara uymayanlara da 1 ila 3 yıl arasında hapis cezası öngörüldüğünü bildiren Öymen, Ermenistan'ın, Azerbaycan topraklarından çekilmedikçe, soykırım iddialarından ve Doğu Anadolu topraklarındaki emellerinden vazgeçmedikleri sürece protokollerin onaylanmaması gerektiğini savundu.
“ERİVAN AÇILIMI, FİYASKOYLA SONUÇLANMIŞTIR”
MHP Ankara Milletvekili Deniz Bölükbaşı, “Temelden sakat Erivan açılımı, tam bir fiyaskoyla sonuçlanmıştır” dedi.
Protokollerin ön şartsız olarak imzalandığını ileri süren Bölükbaşı, üçüncü ülkeler tarafından protokollerin ön şartsız olarak kabul edilmesi yönünde baskısı bulunduğunu ileri sürdü.
Bölükbaşı, protokoller imzalandıktan sonra Ermenistan'ın tutumunda herhangi bir değişikliğin söz konusu olmadığına dikkati çekerek, “Sınırı tanımayan, Türk milletini soykırımla suçlayan, işgalci Ermenistan ile protokol imzalanması tarihi bir gaflettir. AKP Hükümeti, protokolleri geri çekme cesaretini dahi gösterememiş; 'imzamıza sadık kalacağız' diyerek ezik tutumunu sürdürmüştür” diye konuştu.
Azerbaycan'ın küstürüldüğünü ve incitildiğini ileri süren Bölükbaşı, yürütülen dış politikanın etkili olmadığını savundu.
Ak Parti Çankırı Milletvekili Suat Kınıklıoğlu ise Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesinin bölgesel bir boyutu olduğunu, ikili ilişkilerden ziyade Dağlık Karabağ sorununun göz önünde tutulduğunu söyledi.
Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkilerin 1998'den günümüze kadar geldiği noktaya dikkati çeken Kınıklıoğlu, “Suriye ile ilişkilerimizde bugüne kadarki olumlu gelişmenin Ermenistan ile de olacağını düşünüyoruz” dedi.
Protokollerde bölgelerarası uyuşmazlık ve çatışmaların, barışçıl yaklaşımla çözülmesine ilişkin düzenleme bulunduğunu, bununla da Dağlık Karabağ sorununa atıfta bulunulduğunu belirten Kınıklıoğlu, ABD Başkanı Obama'nın “soykırım” sözünü kullanmadığını, bunun Ermenice'de karşılığının başka olduğunu söyledi.
Kınıklıoğlu, “Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesine ısrarla devam edilecek. Balkanlarda, Orta Doğu'da başardığımızı Kafkasya'da da başaracağız” diye konuştu.
Suat Kınıklıoğlu, Serj Sarkisyan, merhum Alparslan Türkeş ve Büyükelçi görevindeyken Onur Öymen'in katıldığı Frankfurt'taki bir toplantıda Türkiye ile Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesi konusunun görüşüldüğünü söyledi.
CHP'li Öymen, Ak Parti'den önceki hükümetlerin de Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesi için büyük gayret gösterdiğini, amaçlarının ise Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarından çekilmesini sağlamak olduğunu söyledi.
Balıkesir Bağımsız Milletvekili Hüseyin Pazarcı da protokollerde, temel üç sorunun çözümüne atıfta bulunulmadığını, üstü kapalı kelimelerle geçiştirildiğini ileri sürdü.
Pazarcı, Türkiye'nin genel kapsamlı bir strateji belirleyerek, sorunların çözümü konusunda üçüncü ülkelerin ikna edilmesi, Türkiye'nin haklılığını duyuracak propagandaların yapılması gerektiğini kaydetti.
Meclis'te Ermeni tartışması
Milliyetçi Hareket Partisi Ankara Milletvekili Deniz Bölükbaşı'ın “Ermenistan ile protokol imzalanması tarihi bir gaflettir” sözü üzerine Meclis'te Ermeni tartışması çıktı.