Medya Centilmen, Sosyal Medya Ise Maço Çikti

Is hayatinda siklikla kullanilan Is insani, is adami, is kadini sifatlarinin medya yansimalarini inceleyen MTM arastirma sonucuna göre: Medya, is insani; sosyal medya ise is adami demeyi tercih ediyor.

TÜIK verilerine göre; Türkiye’de 83 milyonluk toplam nüfusun yüzde 49,9’unu kadinlar (41.698,377), yüzde 50,1’ini ise erkekler (41.915,985) olusturuyor. Genel nüfusun isgücüne katilim oraninin, ülke ekonomileri açisindan da önemli bir gösterge olmasi sebebiyle kadin istihdami konusu Türkiye’de hala çok konusulan konular arasinda yer aliyor.

Devlet kurumlarinin pozitif ayirimcilik politikalari çerçevesinde; Türkiye’de toplam nüfusun yarisini olusturan kadinlarin, is gücüne katilim oranin artmasi için çesitli çalismalar yürütülüyor. Buna ragmen yine TÜIK verilerine göre, Türkiye’de erkeklerin yüzde 63’ü çalisma hayatinin içindeyken kadinlarda bu oran yüzde 29’u geçmiyor. Türkiye’de kadinlarin is hayatina katilimi ve cinsiyetçi yaklasimin kirilmasi yönünde yürütülen politikalar sayesinde is hayatinda kadinin rolü ve statüsü de yavas yavas olumlu anlamda degismeye baslamis görünüyor. Bu degisimin en önemli belirtisi de medyanin haber dilinde yasanan pozitif yaklasimla karsimiza çikiyor.

Medya, “Is adami” degil, “Is Insani” demeyi tercih ediyor

MTM tarafindan 10 bini askin basin, TV ve internet mecralarinda yapilan taramalara göre; ‘is insani’ ifadesi medyada, konuya dair toplumsal duyarliligin arttigi 2021 yilinda, 54 bin 989 olan 2020 yilina göre yüzde 64 artis göstererek 89 bin 876 kez kullanildi.

Kullanim konusundaki aliskanlik sebebiyle 01.01.2020 - 30.06.2020 tarihleri arasinda 78 bin 246 haberde yer alan ‘is adami’ sifati ise yüzde 34 düsüs yasasa da bu yilin ayni döneminde 58 bin 380 haberde yer alarak en çok kullanilan ikinci is sifati oldu. Kadinlarin gerek girisimcilik, gerekse diger kurumsal basarilara imza atmasiyla ‘is kadini’ ifadesi 2021’nin ilk 6 ayinda, 8 bin 175 haberde kendisine yer bularak, geçtigimiz yil 5 bin 669 olan haber sayisina göre yüzde 31 artis gösterdi.

Arastirma sonucuna göre; internet medyasinin konuya dair kullandigi dilde de büyük degisim yasandigi gözlerden kaçmadi. Geçtigimiz yil yapilan internet haberlerinde 4 bin 519 kez kullanilan ‘Is kadini’ terimi 2021’in ayni döneminde 6 bin 743 haberde kendini göstererek yüzde 33 artis gösterdi. Ilgili mecrada, konu ile ilgili en büyük degisim ise ‘is insani’ kullaniminda yasandi. Geçtigimiz yilin ilk 6 ayinda 46 bin 471 haberde yer bulan ‘is insani’ terimi, bu yilin ayni döneminde 76 bin 852 haberde yer alarak yüzde 65 artis gösterdi. Internet mecrasi ‘is kadini’ ifadesini ise, 2020 yilinda 4 bin 519 haberde kullanirken, 2021 yilinda bu rakami yüzde 49 oraninda arttirarak 6 bin 743 haberde kullandi.

Yazili basin ve TV’de ‘is insani’ kullanimi ortalama yüzde 54 artti

Televizyon ve yazili basin mecralarinda da konu ile ilgili kullanilan dilde degisiklik yasandigi gözlendi. Televizyondaki ‘is insani’ vurgusu 2 bin 445 olan geçtigimiz yil rakamlarina göre, yüzde 57 artis göstererek 2021 yilinda 3 bin 848 oldu. Televizyon kanallarinin ‘is kadini’ ibaresi konusunda hala direnç gösterdigi ortaya çikti. Televizyon kanallarinda yer alan ‘is kadini’ ifadesi geçtigimiz yil, 349 haberde yer bulurken, bu yil sadece yüzde 13 artis göstererek 394 haberde kendini gösterdi. Geçtigimiz yil 2 bin 366 TV haberinde yer alan ‘is adami’ ifadesi ise yüzde 44 düsüs ile bu yil 2 bin 366 haberde kullanildi.

MTM’nin yaptigi detayli incelemede, ‘is adami’ sifatinin kullanim oraninin, tüm mecralarda düstügü dikkatlerden kaçmadi. ‘Is adami’ ifadesi geçtigimiz yil 8 bin 697 adet yazili basin haberinde görülürken, bu yil 5 bin 143 haberde kendini göstererek yüzde 41 oraninda düsüs yasadi. Yazili basin mecrasinda geçtigimiz yilin ilk yarisinda 6 bin 73 haberde yer bulan ‘is insani’ ifadesi, 2021 yilinin ayni döneminde yüzde 51 oraninda artis göstererek, 9 bin 176 haberde yer buldu. Yazili Basin ‘is kadini’ ifadesi konusunda da hassasiyet göstererek, 2020 il yarisinda 801 olan haber sayisini, 2021 yilinda yüzde 30 arttirarak, bin 38 haberde kullandi.

Sosyal medya maço çikti: çogunluk ‘is adami’ sifati kullaniyor

MTM’nin profesyonel sosyal medya takip servisi Digilup verilerine göre ise; sosyal medyada belirtilen is sifatlari ile ilgili 133 bin 800 yorum ve paylasim yapildi. Geleneksel medyanin ‘is insani’ sifatina dair gösterdigi hassasiyetin sosyal medya kullanicilarinda görülmedigi gözlerden kaçmadi. Son 1 aylik verilere göre, sosyal medyada ortalama 95 bin paylasim ve yoruma konu olan ve 1’inci siraya yerlesen ‘is adami’ sifatini, 36 bin 500 paylasima konu olan ‘is insani’ ifadesi 2’nci siradan takip etti. Ayni dönemde sosyal medyada 2 bin 300 kez yer bulan ve listede 3’üncü siraya yerlesen ‘is kadini’ ifadesi ise ‘is adami’ teriminin oldukça altinda bir konusulma oranina sahip oldu.