Sivas-Kayseri sınırında, tarıma büyük katkıları olacağı düşünülerek 1936 yılında Atatürk’ün talimatıyla projelendirilen, Menderes döneminde inşasına başlanılan, eski Cumhurbaşkanlarından Süleyman Demirel’in DSİ’de görev yaptığı dönemlerde mühendisliğini yaptığı sulama projesi inşaatı, dönemin başbakanı Adnan Menderes’in idamı ile yarım kaldı. Sadece Kayseri sınırlarında 26 bin dönüm araziyi sulayacak olan projenin Sivas’ın Şarkışla ilçesine kadar uzanarak binlerce dönüm arazinin sulu tarıma geçmesine vesile olacaktı. Darbeler sürecinde tamamlanamayan projeden günümüze kalan yarım kalmış inşaat, yeni inşa edilmiş gibi dimdik ayakta.
Atatürk’ün talimatıyla projelendirildi
Yarım kalan projenin geçtiği Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesi Kazancık köyü eski muhtarı Deniz Yağan, projenin Atatürk’ün talimatıyla başladığını belirterek, “O dönemlerde Atatürk’ün emriyle buraya Türkiye’nin ilk sulama kanalı projesi 1936’da başladı.
Burada o zamanlar makine falan yoktu. Bu kanal Üçpınar, Viranşehir hattında bir regülatörümüz var. Su oradan buraya cazibeli şekilde geliyor. Bu kanalın tamamı aslında 42 kilometre olmakla birlikte bunun sadece 24 kilometresi tamamlandı” dedi.
1960 darbesi ile proje durdu
Ülke ekonomisi açısından önem arz eden projenin 1960 darbesi ile askıya alındığını kaydeden Yağan, “Buradaki kanallar 1952 yılında yapıldı. Hala şu güne geldi, sanki 2 yıl öncesinde yapılmış gibi. O zamanın teknolojisinde en yüksek teknoloji ile yapılan bir sulama kanalı. Ama ne hikmetse araya ihtilaller girdi. 1960 ihtilalinden sonra proje tamamen askıya alındı. Projenin tamamlanan kısmı ile yaklaşık 4 bin dönümlük bir arazi sulanabiliyor. Asıl arazi yarım kalan kısımdan sonra 26 bin dönümlük bir arazi var. Adana’da bilen yok böyle bir arazi, çok verimli. Arazi çok verimli olsa da proje sulu tarım yapamıyoruz. 1985’te döneminde ANAP döneminde bir daha tekrar ele alındı. O zamanki ele alınma ile bu 24 kilometresi tamamlandı. Burası yapılırsa çok büyük katkıları olacak. Çünkü arazimiz gerçekten tamamen etli bir toprak. Şöyle baktığın zaman da zaten araziyi de görüyorsun gözünün alabildiği yere kadar düpedüz, futbol sahası gibi bir alan. Netice itibariyle tarıma elverişli çok düzgün bir arazi” dedi.
Demirel mühendisliğini yaptı
Yağan, eski Cumhurbaşkanlarından Süleyman Demirel’in memuriyet yıllarında projenin mühendisliğini yaptığını ancak Başbakanlığı döneminde proje ile ilgilenmediğini söyleyerek, “Demirel ilk mezun olduğunda Devlet Su İşleri’nde mühendis olarak çalıştığı dönemde bizim bu kanalda çalıştı. Siyasete atıldı yıllarda Başbakanlık yaptı, Cumhurbaşkanlığı yaptı. Rahmetlik işte Menderes döneminde başlayan fakat ihtilaller oldukça askıya alına alına hep bugünlere geldi. Demirel ilgilenmedi. İlgilenmiş olsaydı zaten bu faaliyete geçerdi” şeklinde konuştu.
Menderes'in İdamı İle Duran Dev Proje
Atatürk’ün talimatıyla projesi hazırlandı, Menderes döneminde inşası başladı, Demirel mühendisliğini yaptı ama Menderes’in idamı ve darbeler sürecinde yarım kaldı.
