Mercedes Türkiye'de kimlere rüşvet verdi?

Mercedes’in üreticisi Alman otomotiv şirketi Daimler, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 22 ülkenin yetkililerine on milyonlarca dolar rüşvet vermekle suçlandı...

Dünyanın dört bir yanında rüşvet karşılığı ihale aldığı iddiasıyla suçlanan Alman firmalarına Siemens’in ardından Mercedes’in üreticisi Daimler de eklendi. Daimler ve üç yan kuruluşu ABD’de birçok ülkede rüşvet vermekle suçlandı. Her şey şirketin Amerika’da faaliyet gösterdiği Daimler Chrysler markasının mali denetçilerinden David Bazzetta’nın Daimler’in Almanya’daki yöneticileriyle yaptığı görüşmelerle başladı. Bazetta, bu görüşmelerde şirketin iş yaptığı ülkelerdeki yetkililere rüşvet vererek ihale aldıklarını öğrendi. Yasaya göre Amerika’da faaliyet gösteren bir şirketin yurt dışındaki operasyonlarında yolsuzluğa bulaşması durumunda da Amerika’da dava açılabileceği açık bir şekilde belirtiliyordu. 54 yaşındaki Bazzetta sonunda 18 yıldır çalıştığı şirketin yasadışı uygulamalarını ifşa etme kararı aldı. Amerika’daki yetkili makamlara bu durumu bildirdi. Ve Washington DC bölge savcılığının yıllar süren soruşturması başladı. Soruşturma devam ederken Daimler firması da ihbarcı David Bazetta’yı işten attı.

22 ülkede 200 rüşvet hesabı açmışlar

Araştırmalar sonucunda ortaya şok edici bir manzara çıktı. Amerikan Adalet Bakanlığı tarafından yayınlanan rapora göre Mercedes-Benz otomobilleri ve kamyonlarının üreticisi Daimler’in, 1998’den 2008’e kadar en az 22 ülkenin yetkililerine on milyonlarca dolar rüşvet verdiği tespit edildi. Bu ülkeler arasında Çin, Endonezya, Liberya, Türkmenistan, Rusya, Mısır, Yunanistan ve Türkiye’nin bulunduğu belirtildi.

Rüşvetlerin, yüz milyonlarca dolarlık ihalelerde ülkelerin Daimler’in araçlarını satın almaya ikna edilmesi için verildiği kaydedildi. Aynı zamanda Daimler’in, Birleşmiş Milletler’in Irak’taki petrol karşılığı gıda programını ihlal ederek, Irak yetkililerine şirketin araçlarının satın alınması için komisyon ödediği de iddianamede yer aldı. 1997 yılında Chrysler’i satın alan Daimler’in sadece rüşvet ödemeleri için dünyanın dört bir yanındaki bankalarda 200 hesap açtığı, hakkındaki incelemenin sıkılaşmasının ardından 2004 yılında ise bu hesapların sayısını 40’a indirdiği tespit edildi.

Daimler: Cezamızı ödemeye hazırız

Reuters Haber Ajansı şirkete yakın bir kaynağa dayandırdığı haberinde, 2006’dan beri Dieter Zetsche’nin Yönetim Kurulu Başkanlığını yaptığı şirketin, 185 milyon dolar ceza ödemeye hazırlandığını bildirdi. Anlaşma sağlanırsa, bu ABD hükümeti ve büyük şirketler arasında yabancı ülkelerde rüşvet ödenmesiyle ilgili bir dizi uzlaşmanın sonuncusu olacak. Siemens geçen Aralık ayında, ABD ve Almanya’daki yolsuzluk soruşturmalarının durdurulması için 1.3 milyar dolar ödemeyi kabul etmişti. Daimler de daha önce geçmişte yaptığı bazı ödemelerin yasalara aykırı olduğunu kabul etmiş ve yetkililerle işbirliği yaptığını bildirmişti.

İşte o ülkeler

İhale karşılığı rüşvet dağıtıldığı iddia edilen ülkelerden bazıları şöyle: Çin, Endonezya, Liberya, Türkmenistan, Rusya, Mısır, Yunanistan, Türkiye, Hırvatistan, Macaristan, Irak, Fildişi Sahilleri, Letonya, Nijerya, Sırbistan, Karadağ, Tayland, Özbekistan, Vietnam.

Türkmenbaşı Niyazov’a Mercedes

İddianamede Daimler’in rüşvetleri şöyle sıralandı:

- Çinliler’e verilen toplam rüşvetin 6 milyon euro dolayında olduğu tespit edildi.

- Çinli bir yetkilinin oğluyla birlikte bir otomobil yarışını izlemesi için 3 bin dolar harcama yapıldı.

- Rus yetkililerine 64 milyon euro’luk ihale için 3 milyon euro rüşvet verildi.

- Liberya’daki bir ihalede kayırılmak karşılığında bir yetkiliye 267 bin euro değerinde zırhlı bir Mercedes hediye edildi.

- 2003’teki ihalede Mercedes’in tercih edilmesi için dönemin Türkmenbaşı lakaplı Türkmenistan Devlet Başkanı Niyazov’a 300 bin euro’luk zırhlı Mercedes doğum günü hediyesi olarak gönderildi.

- Daimler’in distribütörü, Niyazov’u memnun etmek için 250 bin dolar harcayarak Türkmanbaşı’nın Ruhname kitabının Almanca’ya çevrilmesini sağladı.