Merkez Bankası Başkanı Çetinkaya Soruları Yanıtladı Açıklaması (3)

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya, "İhtiyaç duyulduğunda orta vadeli enflasyonun görünümünü dikkate alarak para politikasının sıkılığını daha da artırabilecek bir noktadayız." dedi.

Murat Çetinkaya, İstanbul'da düzenlenen "Enflasyon Raporu 2018-II Bilgilendirme Toplantısı"nın ardından ekonomist ve gazetecilerin soruları yanıtladı.

ÖTV ayarlamalarına ilişkin soru üzerine Çetinkaya, bunun hükümet ve Maliye Bakanlığı'nın sorumluluğunda olduğunu belirtti.

Bugüne kadar atılan adımların destekleyici olduğunu ifade eden Çetinkaya, gelecek dönemde kararların da bu yönde şekillenme ihtimalinin bulunduğunu ancak spesifik kalem bazında bir şey söyleyemeyeceğini bildirdi.

Çetinkaya, "Ancak genel yaklaşımın dezenflasyon sürecine ve bizim çabalarımıza destek gelecek şekilde fiyatlamaların şekillenmesini bekliyoruz." dedi.

Yıl sonu enflasyon tahminine ilişkin kısa zamanda dalgalanma görebileceklerini aktaran Çetinkaya, iktisadi faaliyetin dengelenmesi başta olmak üzere bazı faktörlerin bu süreçte etkili olacağını söyledi.

Çetinkaya, "Ama mevcut bulunduğumuz seviyeler ve enflasyon görünümünde bizi hedefe yakınlaştıracak şey para politikası kanalıyla atılacak adımlardır. Bunun dışında alınacak diğer destekleyici tedbirler ve maliye politikası başta olmak üzere gelebilecek ilave tedbirler destekleyici olur. Bu çerçevede kritik nokta para politikasının vereceği tepkidir." şeklinde konuştu.

Enflasyona ilişkin beklentilerde geriye endekslemenin oldukça güçlü ve kur oynaklığının yüksek olduğu dönemlerde bunun arttığını beliren Çetinkaya, kur oynaklığının yüksek olduğu zamanda beklentilerin bozulduğunu, ancak atılan adımlarla beklentilerin tekrar düzeldiğini anlattı.

- "Para politikası duruşunun sıkılığı giderek daha net görülüyor"

Çetinkaya, "Merkez Bankası 'sıkı para politikası' derken neye referansla sıkı para politikası uyguluyor?" şeklindeki soru üzerine, "Para politikası açısından baktığımızda önümüzdeki dönem beklentileri, reel faiz ve diğer unsurlar, para politikasının piyasa aktarımı gibi finansal aktarım gibi parametrelere baktığımızda teknik olarak para politikası duruşunun sıkı olduğunu paylaştık." ifadelerini kullandı.

Burada para politikası duruşuyla ilgili bir tartışmanın söz konusu olup olmayacağına ilişkin bir sorunun sorulabileceğini dile getiren Çetinkaya, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Burada daha önce bahsettik. 2017 yılı bizce çok özel bir yıldı. Atılan adımların etkisinin oldukça gecikmesine yol açan güçlü tedbir, teşvik ve çok yönlü bir kredi büyümesi yaşadık. Bu etkilerin giderek azaldığını görüyoruz. Ayrıca ilave yaşanan şoklar bizi hedeften uzaklaştırdı. Ancak para politikası duruşunun sıkılığının giderek daha net görüldüğünü görüyoruz. Bunun dışında kasım döneminden itibaren baktığımızda beklentilerin bozulmanın ciddi anlamda üzerinde bir parasal sıkılaştırma yaptık. Net olarak ihtiyaç duyulduğunda orta vadeli enflasyonun görünümünü dikkate alarak para politikasının sıkılığını daha da artırabilecek bir noktadayız."

- "Taşıma standartları tamamen değişecek"

Murat Çetinkaya, gıda enflasyonunun düşürülmesine ilişkin Gıda Komitesi'nin ne gibi adımlar atabileceğine ilişkin soru üzerine, şunları kaydetti:

"Gıda enflasyonu ocak raporuna göre nispeten daha olumlu. Burada kuraklıkla ilgili endişelerin ortadan kalkması, son dönemde işlenmemiş gıdadaki olumlu fiyat gelişmeleri bizim açımızdan destekleyici oldu. Riskler neler? Et fiyatları başta olmak üzere bildiğimiz bazı alt kalemler. Gıda Komitesi öncelikle konjonktürel tedbirler konusunda çok yakın çalışıyor. Koordinasyon içerisinde çalışıyor. Erken uyarı sistemi oldukça güçlü. Fiyatlama, arz-talep gelişmelerine erken zamanda komite gündemine taşıyabiliyoruz ilgili kurumların da desteğiyle."

Çetinkaya, gıda sepetindeki temel kalemlere ilişkin risklerin tanımlandığını belirterek, bunlara yönelik alınabilecek tedbilerin komitede tartışıldığını ve plana bağlandığını anlattı.

Gıda Komitesi'nin attığı adımların fazla konjonktürel tedbirlerle anılmaya başlandığını aktaran Çetinkaya, aslında bir yandan yapısal tedbirlerle ilgili ciddi çalışmalar yürütüldüğünü vurguladı.

Çetinkaya, lojistikte taşıma kaybının önüne geçmek adına yaptıkları çalışmadan bahsederek, buradaki düzenlemeyi hayata geçirmek için gerekli adımların atıldığını, haziranda bir düzenlemenin devreye gireceğini, 1 Ocak 2019 itibarıyla taşıma standartlarının tamamen değişmiş olacağını söyledi.

Bunun gibi arz yönlü, üretime yönelik, tarımın finansmanına yönelik çok sayıda düzenleme üzerinde çalışıldığını dile getiren Çetinkaya, bunların sonuçlarının gelecek dönemde alınabileceğini bildirdi.

- "Faiz kararını günlük ve anlık kur gelişmeleri ile birebir ilişkilendirmek doğru değil"

Merkez Bankası Başkanı Çetinkaya, son yıllarda yapılan her parasal sıkılaştırma sonrası reel efektif kurda en az yüzde 10 değerlenme görüldüğünün ancak bu turda görülmediğinin hatırlatılması üzerine, para politikası kararlarının orta vadeli enflasyon görünümünü dikkate alarak alındığını söyledi.

Etkilerinin belli bir gecikmeyle görüldüğünü belirten Çetinkaya, kararı, günlük ve anlık kur gelişmeleri ile birebir ilişkilendirmenin doğru olmadığını bildirdi.

Çetinkaya, ancak son karar için göreli olarak bakıldığında bugün TL'nin performansının olumlu ayrıştığını dile getirdi.

Para politikasında sadeleşmenin nasıl olacağına ilişkin soru üzerine Çetinkaya, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Sadeleşmede hedefimize çok büyük ölçüde zaten yaklaştık. Operasyonel çerçeve tartışıldığı zaman merkez bankaları açısından sadeleşme dediğimiz hemen tek bir adım, nihai adım ve bu çerçeveye dair net bir bilgi bekliyorsunuz. Ancak burada operasyonel çerçeveye ilişkin merkez bankalarının farklı uygulamaları var. En kritik nokta, sistemin fonlama ihtiyacı ve ona dair orta vadeli beklentiler. Bu çerçevede finansal aktarım mekanizmasını en güçlü kılabilecek bir operasyonel çerçevenin oluşması için teknik bir kararın verilmesi gerekiyor. Sonuçta yapılacak şey belli. Öngörülebilirliği artırabilecek tek bir kanalda fonlamanın gerçekleştirilmesi. Bu nihai adıma oldukça yakınız. Buna dair önümüzdeki dönemde karar verildiğinde zaten operasyonel çerçevenin tüm detaylarını da kamuoyu ile paylaşıyor olacağız."

Çetinkaya, dövizle borçlanmaya sınırlama getirilmesine ilişkin soruya, bu kararın çok önemli bir yapısal adım olduğunu söyledi.

Mayıs ayı itibarıyla devreye girecek düzenlemenin özellikle KOBİ'lerin döviz gelirleri ile kredi riskleri arasında bir ilişki kurmayı hedeflediğini dile getiren Çetinkaya, bu geçişin oldukça kademeli bir biçimde olmasını öngördüklerini ve bu anlamda piyasaya etkisinin sınırlı olacağını sözlerine ekledi.

(Bitti)