Merkez İlk Çeyrek Finansal Hesaplar Raporunu Açıkladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2017 yılı birinci çeyrek finansal hesaplar raporunu açıkladı.

Rapora göre, 2017 yılı birinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinin toplam finansal varlıkları 9 trilyon 52 milyar TL, yükümlülükleri ise 10 trilyon 423 milyar TL düzeyine ulaşarak, finansal varlık ve yükümlülüklerin farkı olarak tanımlanan net finansal değer, negatif seyrini sürdürmüş ve 1 trilyon 371 milyar TL

olarak gerçekleşti.

Dünyanın geri kalanı ve hanehalkı, yurtiçi ekonominin finansmanına en büyük katkıyı sağlayan sektörler oldu. Veri dönemi boyunca, hanehalkı ve dünyanın geri kalanı finansal fazla vererek diğer sektörlerden alacaklı, finansal olmayan kuruluşlar ve genel yönetim ise finansal açık vererek diğer sektörlere borçlu oldu. Diğer taraftan, finansal kuruluşların net finansal değeri, üstlendikleri finansal aracılık faaliyetleri nedeniyle, dengedeki pozisyonunu korudu ve yatay bir seyir izledi.

Sektörler son dönem itibarıyla finansal varlık ve yükümlülükler dağılımında incelendiğinde; finansal olmayan kuruluşların yükümlülük, finansal kuruluşların ise varlık tarafında en büyük sektör olduğu görüldü.

Finansal araç dağılımında ise hem varlık hem yükümlülük tarafında para ve mevduatlar ile krediler en ağırlıklı araçlar olarak gözlendi.

Akım veriler incelendiğinde; 2017 yılı birinci çeyreğinde, hanehalkı hariç tüm sektörlerde net işlemlerde azalış gözlendi. Finansal olmayan kuruluşlar ve dünyanın geri kalanında net değerleme azalışı oldu. Sonuç olarak, hanehalkı hariç tüm sektörlerde negatif net akım gerçekleşti.

Hanehalkı

Hanehalkı finansal varlık ve yükümlülükleri 2017 yılı birinci çeyreklik döneminde bir önceki döneme göre artış gösterdi, varlıklardaki artışta mevduatlardaki işlemler etkili olurken yükümlülüklerdeki artışın büyük oranda kredi işlemlerinden kaynaklandığı gözlendi. Hanehalkı finansal varlıklarında en temel araç yaklaşık yüzde 76’lar dolayındaki payı ile mevduatlar olup, bunu hisse senetleri ve özkaynaklar izledi. Veri dönemi boyunca, hisse senedi ve öz kaynakların toplam finansal yatırımlardaki payı azalırken, mevduatların payı yatay bir seyir izlemiştir. Öte yandan, yükümlülüklerin tamamına yakını krediler kaynaklı olarak gerçekleşti.

Hanehalkı net finansal değeri 2017 yılı birinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 18 milyar TL’lik artış gösterdi. Hanehalkı borçluluğuna ilişkin göstergelere bakıldığında, hanehalkı borcunun GSYH’ye oranı yüzde 18 civarındaki seyrini korudu, borcun harcanabilir gelire oranı ile toplam finansal varlıklara oranı 2017 yılının birinci çeyreğinde yatay bir seyir izledi. Hanehalkı yükümlülüklerinin GSYH’ye oranına bakıldığında; 2017 yılının birinci çeyreğinde Türkiye’nin karşılaştırma yapılan ülkeler arasında borçluluk düzeyi en düşük ülke olduğu görüldü.



Finansal olmayan kuruluşlar

Finansal olmayan kuruluşların finansal varlık ve yükümlülüklerinin 2017 yılı birinci çeyreğinde, bir önceki döneme göre azalış gösterdiği ve bu azalışın büyük ölçüde diğer alacaklar ile hisse senedi ve özkaynaklardaki azalıştan kaynaklandığı gözlendi. 2017 yılı birinci çeyreklik döneminde, finansal olmayan kuruluşların varlık tarafındaki en önemli kalemini; ticari kredi ve avanslar ile diğer kalemlerin toplamından oluşan diğer alacaklar (yüzde 48) oluşturdu. Hisse senetleri ve özkaynakların payı yüzde 35, para ve mevduatların payı ise yüzde 14 oldu. Yükümlülük tarafında ise hisse senetleri ve özkaynak ihracı yoluyla yapılan finansmanın toplam yükümlülükler içindeki payı yüzde 31, diğer borçların oranı yüzde 35, kullanılan kredilerin payı ise yüzde 34 olarak gerçekleşti.

Finansal olmayan kuruluşların net varlıkları 2017 yılı birinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 158 milyar TL azaldı. Finansal olmayan kuruluşların borçlarının GSYH’ye oranı 2017 yılı birinci çeyreğinde yüzde 69 seviyesinde gerçekleşirken, borçların toplam finansal varlıklara oranı artış eğilimini sürdürdü. Finansal olmayan kuruluşların borçlarının GSYH’ye oranları çeşitli ülkelerle karşılaştırıldığında, 2017 yılı birinci çeyreğinde, Türkiye’nin borçluluk düzeyi düşük ülkeler arasında yer aldığı görüldü.



Yerleşik sektörlerin toplam borcu

Yurtiçinde yerleşik sektörlerin kullandıkları krediler ve ihraç ettikleri borçlanma senetlerinin toplamından oluşan, finansal hesaplar tanımlı toplam borcun GSYH’ye oranı, 2017 birinci çeyrekte bir önceki döneme göre yatay seyretti. Söz konusu borçluluk oranına ülke karşılaştırmalı olarak bakıldığında, 2017 yılı birinci çeyreklik döneminde Türkiye’de yerleşik sektörlerin toplam borcunun düşük seviyede gerçekleştiği görüldü.

2017 yılı birinci çeyreğinde, Türkiye ekonomisi net borçlu pozisyonunu sürdürürken, hanehalkı ve dünyanın geri kalanı finansman sağlayan iki ana sektör oldu. En borçlu sektör, finansal olmayan kuruluşlar olurken, bunu genel yönetim sektörü izledi. Bu dönemde, hanehalkının net finansal değeri bir miktar iyileşme gösterdi, bu iyileşmede işlemler etkili oldu. Finansal olmayan kuruluşlarda ise net finansal işlemlerde azalış yaşandı.