Milli Saraylar Baskanligi Edirne Sarayi'ni Eski Ihtisamina Kavusturacak

Bugüne kadar geçirdigi deprem, yangin, isgal ve savas gibi talihsizliklerle günümüze sayili yapisi ulasabilen Edirne Sarayi’nda kazi, ikmal, insa, teshir, tanzim ve çevre düzenleme çalismalari devam ediyor. Ayrica sarayin kayip yapilarinin gün yüzüne çikartilmasina yönelik arkeolojik kazi çalismalari da araliksiz olarak sürüyor.

18 Ekim 2022 tarihinde restorasyon ve ihyasi için Edirne Sarayi’nin Cumhurbaskanligi karari ile Milli Saraylar Baskanligina tahsis edilmesinin ardindan baslatilan çalismalar araliksiz olarak sürüyor.

1450 yilinda insasina baslanan ve Kanuni Sultan Süleyman döneminden itibaren pek çok kez tamir edilen Edirne Sarayi, Milli Saraylar Baskanligi tarafindan aslina uygun sekilde ihya edilecek.

Vaziyet plani olusturuldu, muhdes yapilar söküldü

Edirne’nin Yeni Imaret Mahallesi Sarayiçi Mevkii’nde, Tunca nehri kenarinda kurulan Edirne Sarayi, özgün adiyla Saray-i Cedid-i Amire yaklasik bin 200 dönümlük alana sahip. Milli Saraylar tarafindan baslatilan Edirne Sarayi’ni ihya çalismalari çerçevesinde öncelikli olarak söz konusu alan içerisindeki farkli kurumlara tahsis edilmis yapilar bosaltildi. Tarihî niteligi bulunmayan ve bos durumda olan muhdes ek yapilarin tespitleri ve kayitlari olusturuldu. Muhdes yapi ve eklerin sökümü gerçeklestirildi.

Tarihî yapilar ve kalintilar belgelendi, fotograflandi ve alanla ilgili vaziyet planlari hazirlandi.

Restorasyon, rekonstrüksiyon, çevre düzenleme ve ihya çalismalarina öncü olabilecek çalismalara baslandi. Mevcut tarihî yapi ve kalintilarin rölöve planlari ve fotogrametrik belgeleri olusturuldu.

Milli Saraylar Baskanligi olarak yaklasik 10 aydir Edirne Sarayi’nda çalismalar yürüttüklerini söyleyen Milli Saraylar Baskani Dr. Yasin Yildiz, Geçtigimiz yil Ekim ayinin sonundan itibaren devraldiklarini hatirlatarak çalismalarin araliksiz olarak devam ettigini belirtti.

Yaklasik bin 200 dönümlük bir alani Edirne Sarayi’nin rehabilitasyonu, temizligiyle ilgili çok ciddi çalismalar yürütüldügünü aktaran Dr. Yildiz, "Ilk yapilan çalisma alanin güvenligiyle ilgiliydi. Çünkü burasinin bir bölümü ciddi anlamda tarihi ve arkeolojik kalintilar barindirmasina ragmen önemli bir bölümü yakin bir zamana kadar arazimizin bir kisminin cezaevi oldugu da düsünülürse farkli kurumlar tarafindan kullanilmaktaydi. Bu kurumlarla is birligi çerçevesinde bütün bu alanin, alandaki yapilarin kurumumuza kazandirilmasi islemi ve sahanin güvenligi tamamlandi. Bu çok önemli bir asama. Çünkü gerçekten içinde çok fazla tarihi eseri, tarihi mirasi bir arada barindiran bir saha burasi. Ciddi anlamda bir vakit aldi bu çalisma. 6 ay sürdü" dedi.



"Çalismalarimizin ikinci asamasi basladi"

Çalismalarin ikinci asamasinin basladigini söyleyen Dr. Yildiz, "Osmanli döneminden baslayan bir takim talihsizlikler sonucunda çok az yapi günümüze ayakta gelebilmis durumda. Tunca Nehri’nin kenarinda Fatih Köprüsü ve Adalet Kulesi. Yanimizdaki mutfaklar bölümü ve hemen arkamizda kalan Kum Kasri Hamaminin disinda diger yapilarimizin hepsi ciddi anlamda arkeolojik kaziya ve belgelemeye ihtiyaç duyan yapilar. Bizim önünde durdugumuz Cihannüma Kasri ise 2017 yilindan itibaren, Kültür ve Turizm Bakanliginin denetimindeyken ciddi anlamda çalisilmis güzel bir restorasyon projesi hazirlanmis. Biz Ekim ayinda burayi devraldigimizda bu projeyle beraber bu çalismaya baslayabilecegimizi gördük. Edirne Sarayi’nin en ikonik yapisi Cihannüma Köskü. Zaten Edirne Sarayi, Topkapi Sarayi’yla gerçekten ciddi anlamda benzerlikler tasiyan bir saray. Hemen hemen ayni dönemde yapilmis. Biraz kisa bir süre Topkapi’dan önce baslamis olmasina ragmen burada yapilan çalismalarda bunun bilimsel hazirliklarinda yürütülen bilim kurulu toplantisinda bizden önce yapilan kazi çalismalarinda da elimize ulasan arsiv belgelerinde de görüyoruz ki plan olarak da Topkapi Sarayi’na çok benziyor. Bu bundan sonra yapilacak çalismalari oldukça kolaylastiracak bir husus" ifadelerine yer verdi.

"5 Yillik bir master plani var"

Milli Saraylar Bilim Kurulu’nun öncülügünde belirledikleri 5 yillik master plani oldugunu söyleyen Dr. Yildiz,bu planinin sonucunda Edirne Sarayi’nin ülkemize yakisir bir tarihi miras olarak kültür hazinesindeki yerini almasini hedeflediklerini ifade etti.

2023 yili içerisinde Cihannüma Kasri’yla beraber su an Edirne Sarayi’nin tarihindeki en ciddi ve en detayli kazi çalismalarinin da burada yürütüldügünü ifade eden Dr. Yildiz, ilmi heyet gözetiminde Milli Saraylarin sagladigi imkan ve destekle kazi çalismalarinin devam ettigini belirtti.

Milli Saraylarin sadece kazi çalismalari için bu yil 35 milyon lira kaynak ayirdigini söyleyen Dr. Yildiz, alanin pek çok yerinde çok seri ve detayli bir sekilde kazi çalismalari yürütüldügünü ve buradan ulasacaklari verilerle sarayin ne sekilde ihya edilebileceginin nihai halinin bulunmus olacagini dile getirdi.

"Restorasyona ihtiyaci olan hamamiyla birlikte devraldik"

Daha önce cezaevi olarak kullanilan ve ihya çalismalari için bosaltilan tarihi alan da Milli Saraylar Baskanligi tarafindan restore edilecek. 1820’li yillardan kalma tarihi alani bugün hala ayakta olan ama ciddi bir restorasyona ihtiyaci olan hamamiyla birlikte devraldiklarini ifade etti.

19’ncu yüzyil yapisinda müzecilikle ilgili bazi noktalari çok daha rahat hayata geçirebileceklerini söyleyen Dr. Yildiz, Mahmudiye Kislasi’nin veya eski adiyla Edirne Tevkifevi’nin restorasyonu da bittikten sonra Edirne’ye çok nitelikli bir müze kazandirmis olacaklarini aktardi.

Edirne Sarayi’nin ziyaretçi kabul edebilmesine iliskin sorulari da yanitlayan Dr. Yildiz, kazilarin yogunlastigi ikinci avludaki çalismalarin bitirilmesi gerektigini ifade etti.

Tavuk Ormani’nin da sarayin önemli bir parçasi oldugunu söyleyen Yildiz, Onun sehirle baglantisini saglayan Kanuni Köprüsü’nün çok önemli bir tarihi miras oldugunu ve bunlari da sisteme nasil entegre edebilecegi ile ilgili çalismalarin devam ettigini aktardi.

Has bahçe içinde Er Meydani’nin bulunmasi ve tasinmasina yönelik sorulara da yanit veren Dr. Yildiz, bu konuda da Edirne’deki bütün paydaslarla ortak bir çalisma yürüttüklerini vurguladi.