Başta İsviçre basını olmak üzere Avrupalı büyük gazeteler, kararın “yanlış ve adaletsiz” olduğunda birleşti. AB’li politikacılar da sandıktan çıkan sonucun, utanç kaynağı olduğunu söyledi.
Korku, fantezi ve cehalet İSVİÇRE
Le Temps: Korku, fantezi ve cehalet sayesinde minarelere karşı çıkıldı. Bu sonuç ülkeye pahalıya mal olacak. (Gazete, birinci sayfasına büyük bir karikatür de koydu ve karikatürde “ İsviçre halkı Muhammed’in büyük bir karikatürünü” yaptı diyerek, Danimarka’da patlak veren karikatür krizine dikkat çekti.)
Tribune De Geneve: Korkuya evet! Bir avuç Cenevre’li itibarımızı kurtardı, burada yasağa büyük oranda hayır çıktı.
Hoşgörüsüzlük ifadesi
FRANSA: Referanduma en sert tepki, Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner’den geldi: “Bu karardan ötürü kızgınım, çünkü minare yapılamaması, bir dine baskı yapma anlamına gelir. İsviçrelilerin en kısa zamanda bu karardan geri döneceğini ümit ediyorum. Bu yasak bir hoşgörüsüzlük ifadesi ve ben hoşgörüsüzlükten nefret ederim.”
Bu konulara halk karar veremez
İSVEÇ: Avrupa Birliği Dönem Başkanı ve İsveç Göçmen Bakanı Tobias Billstrom, şaşkın olduğunu söyledi: “İsviçre’nin referandumuna epey şaşırdım. Bence bu tür konuları referanduma götürmek biraz garip. İsveç’te biz bu tür konuları şehir planlaması kapsamında ele alıyoruz. Yapıların ne kadar yüksek olabileceğine ve inşa edilip edilemeyeceğine bizde şehir planlamacıları karar veriyor.“
Ya Müslümanlar da kiliseyi yasaklarsa
ALMANYA - Die Welt: İsviçre’de minare yapmanın yasaklanması yönündeki karar, doğru soruya yanlış cevap veriyor. Avrupa’da cami yapımına karşı çıkanlar, bazı Müslüman ülkelerde kilise inşa etmenin yasak ya da çok zor olduğuna dikkat çekiyor. AB haklı olarak Türkiye’nin bu tutumunu AB üyeliği açısında engel olarak görüyor. Bununla birlikte Batı ancak din özgürlüğünü ciddiye aldığını ortaya koyduğu takdirde inandırıcı olabilir. Referandum sonucu Avrupa’da İslam korkusunun ne denli kökleştiğini ve bunun siyasi elitler tarafından yeterli düzeyde ciddiye alınmadığını gözler önüne seriyor.
Süddeutsche Zeitung: Referandumun sonucu İsviçre için feci. Bu yasak Avrupa’nın başka hiçbir ülkesinde yok. ’Minare yapımı yasaktır’ ifadesi artık Anayasa’da yer alacaksa bu sadece Anayasa’ya aykırılık teşkil etmeyecektir. Aynı zamanda din özgürlüğü ve ayrımcılık yasağı da ihlal edilmiş olacaktır. İsviçre aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlal etmiş olacak ve İsviçre’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne şikayet edilmesi de gecikmeyecektir.
Tagesspiegel: Sonuç, şok ve siyasi depreme yol açtı. Aydınlanmanın gerisine düşülmüş ve akıl ve bilgiye büyük bir darbe indirilmiştir. Danimarkalı ve Hollandalı İslam düşmanları İsviçre’de kendi tezlerine destek bulmuştur. Bu kararla, İsviçre’nin uluslararası alandaki imajı büyük zarar görürken, ülke içinde de ciddi bir zehirlenme yaşandığı gözlemlenmektedir.
Tüm dinlere özgürlük
İTALYA: İtalya Dışişleri Bakanı Franco Frattini açıklamada, Avrupa Birliğinin “tüm dinlere özgürlük” ilkesini benimsediğini anımsatarak, İsviçre’deki referandum sonucunu endişeyle karşıladıklarını söyledi: “İtalya, okullarda çarmıha gerilmiş İsa figürünün asılabilmesinden yana olan bir ülkedir. Bu yüzden bir başka dine yönelik güvensizlik ve yasakçılık göstergelerini kaygıyla karşılıyoruz.”
Din özgürlüğüne darbe
VATİKAN: Vatikan’a bağlı kurumlardan Papalık Göçmenlik Kurulu Başkanı Antonio Maria Veglio da İtalyan haber ajansı Ansa’ya yaptığı açıklamada, minare yasağını “din özgürlüğüne ve göçmenlerin bütünleşme sürecine ciddi bir darbe” olarak niteledi. Kardinal Veglio, “Vatikan da, İsviçre’deki Katolik piskoposlarla aynı doğrultuda bu gelişmeyi kaygıyla karşılamaktadır” ifadesini kullandı.
İnanç özgürlüğüne aykırı
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER: BM Din ve İnanç Özgürlüğü Raportörü Esma Cihangir, İsviçre’de dün düzenlenen referandumla yeni minare yapımının yasaklanmasından endişe duyduğunu belirterek, bunun “İsviçre’deki Müslüman topluluğuna yönelik ayrımcılık olduğunu” ifade etti. Esma Cihangir, yayımladığı açıklamada, “Din ve inanç özgürlüğüyle ilgili bu oylamanın sonuçları konusunda derin endişe duyduğunu” söyledi.
% 83
Alman basını ve siyasetçiler, yasağa sert tepki gösterdi ama en çok satan gazetelerden Bild’in internet sitesinde yapılan ankette, 43.615 kişiye sorulan “İsviçre’de minarelerin yasaklanması doğru karar mı” sorusuna aksi yanıt geldi. Ankete katılanların yüzde 83’ü “Dini özgürlüklere evet ama cami minarelerinin Batı Avrupa ülkesinin silüetinde yeri yok” dedi.
Referandum AİHM’den dönebilir
Referandum hukuki bir tartışma da yarattı. İsviçre Adalet Bakanı, yasağın AİHM’e ve BM çerçevesindeki insan hakları belgelerine aykırı olduğunu söyleyip ’İsviçre Avrupa Birliği üyesi değil ama bu sözleşmelere taraf bir ülke. O yüzden referandum mahkemeden dönebilir’ dedi. Bazı uzmanlar da insan hakları ve inanç özgürlüğünün referanduma götürülemeyeceğini savundu.
Minare yasağı Avrupa'yı utandırdı
Önceki gün İsviçre'de yapılan referandumda yüzde 57'yle minare yasağı çıkması, Avrupa'da bir çok gazetede 'utanç verici bir karar' olarak değerlendirildi.