Sanayi ve Teknoloji Bakani Mustafa Varank, muadillerinin yari fiyatina yerli ve milli imkanlarla gelistirilen kabinin 14 ayda tamamlandigini belirterek, “Iste klasik olarak mobilya sektöründe düsündügümüz bir firma, kendi mühendisleri ve teknisyenleri ve kendi tasarimiyla uydu tasiyabilecek yüksek teknolojili bir kabin üretmis oldu” dedi.
Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan’in IMECE’nin 15 Ocak’ta uzayla bulusacagini açiklamasinin ardindan Sanayi ve Teknoloji Bakani Mustafa Varank, Türk Havacilik ve Uzay Sanayii A.S. (TUSAS) Akinci Tesislerinde bulunan USET’i ziyaret etti. Bakan Varank’a ziyaretinde TÜBITAK Baskani Hasan Mandal ile TÜBITAK UZAY Enstitü Müdürü Mesut Gökten eslik etti.
Bakan Varank, burada yerli ve milli imkanlarla TÜBITAK UZAY tarafindan gelistirilen IMECE’yi inceledi. Incelemeler sirasinda Varank’a Nurus firmasi tarafindan üretilen Amerika Birlesik Devletlerinde’deki firlatma rampasina giderken uyduyu koruyacak yürüyen temiz oda ile ilgili bilgi verildi.
Isinlardan koruyor
Tasima kabinin 14 ayda ortaya çiktigini ve bir temiz oda olan tasima kabini ile ilgili bilgi veren Gökyay, “Yaklasik bir tonluk bir uydu olan IMECE’nin üretildigi yerden dikey pozisyonda alinip, tasiyicinin içine girebilecegi yatay pozisyona getirilip tasiyicinin içine girmesi ve firlatilacagi istasyona kadar gitmesi, orada tekrar uydunun firlatilacagi pozisyonda dik olarak rokete yüklenecek hale gelmesinden sorumlu bir cihaz. Bu cihaz, uydumuzu her türlü nemden titresimden, zararli isinlardan koruyabiliyor. Her türlü düsmede uyduyu koruyabiliyor. Uydunun agirliginin 20 katina kadar gelecek anlik darbe ve yükleri tolere edebiliyor” ifadelerine yer verdi.
Bilgiler kayit altinda
Gökyay, kabinin içindeki birkaç sensör haricinde her seyin yerli oldugunu anlatarak “Firlatici sirketin talep ettigi birtakim seyler var. Bu kabinin içinde seyahat ettigi sürece, bütün bilgiler kayit altinda tutuluyor. Yani uydunun maruz kaldigi titresimler, yükler, isi, rutubet, bunlarin hepsini kayit altinda tutan bir data logger sistemi var. Onun disinda her sey yerli” dedi.
Saniyede 10 bin veri
Varank ve beraberindekiler daha sonra temiz odanin içine girdi. Burada Nurus Proje Mühendisi Merve Yagci, “ISO 7 sinifi temiz odanin içerisindesiniz su anda. Ama ayni zamanda hava temizleme cihazimiz da var. Bütün isi, basinç ve olumsuz sartlara uygun bir oda bu. Saniyede 10 bin veri toplayabiliyoruz bu sistemde. Iki proje olarak düsünebilirsiniz Bir tanesi konteyner digeri manipülatör” bilgisini verdi.
Incelemelerin ardindan bir degerlendirmede bulunan Bakan Varank, sunlari söyledi:
“Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan, 15 Ocak 2023’te IMECE’nin uzaya firlatilacagini ilan etti. Biz de Cumhurbaskani’nin bu müjdesinden sonra ilk olarak USET’i ziyaret ettik. Yerli ve milli gözlem uydunuzu üretmek bir kabiliyet ama bu uyduyu firlatilacak alana tasimak, rokete yükleme de aslinda baska bir teknoloji ve kabiliyet gerektiriyor. Daha önce uydularimizi yabanci sirketlerin ürettigi tasima kabinleri ya da konteynerler ile firlatma bölgelerine göndermistik. IMECE uydusunun uzaya firlatilacak alana tasinmasiyla ilgili yerli ve milli kabiliyetlerimiz neler olabilir? Hangi firmalarla çalisirsak bu kabiliyeti de ülkemize kazandirabiliriz diye bir çalisma yaptik ve neticesinde Nurus firmasina ulastik.
Bu bir tasima faaliyeti olarak gözüküyor olsa da arkamda gördügünüz tasima kabini aslinda yürüyen bir temiz oda. Biliyorsunuz uydularin çok özel sartlarda uzaya firlatilmadan önce saklanmasi gerekiyor. Bütün üretim faaliyetleri temiz odada gerçeklesiyor. Dolayisiyla hem uyduyu her türlü etkenden koruyacak hem de temiz oda sartlarini saglayacak sekilde kendi iklimlendirme sistemi olan ve her türlü darbeye, basinca karsi uyduyu koruyacak bu kabin ortaya çikmis oldu.
14 ay gibi kisa bir sürede firmamiz hem bu makineyi üretti hem de arkamizda gördügünüz tasima kabini üretti. Her zaman vurgu yapiyoruz Türkiye yatirim üretim, istihdam ve ihracatla büyümeyi önceleyen bir modele geçmek için büyük bir gayret sarf ediyor. Bu islerin temelinde tabii ki katma deger geliyor. Katma degere ulasabilmenin yolu da tasarimdan ve Ar- Ge’den geçiyor. Iste klasik olarak mobilya sektöründe düsündügümüz bir firma kendi mühendisleri ve teknisyenleri ile kendi tasarimiyla uydu tasiyabilecek arkamizda gördügünüz yüksek teknolojili bir kabini üretmis oldu.
Tabii bu kabiliyeti Türkiye’ye kazandirmis olmaktan biz bakanlik olarak memnunuz ama sundan da memnunuz, bunun muadillerini 2 kati fiyata ancak alabiliyorduk. Ancak yerli ve milli ürettigimiz için böyle sofistike, böyle yüksek teknolojili, kendi iklimlendirmesi olan yürüyen bir temiz odayi yari fiyatina ülkemize kazandirmis olduk. Uydumuzu gönderecegiz ama firmamizin bu alanda uluslararasi arenada pazardan pay alabilmesi için de destek olacagiz. Madem daha uygun fiyatlarla biz bu kadar sofistike ürünleri gelistirebiliyoruz tabii ki pazarda da diger rakiplerimizden payi alma sansimiz var."
680 km irtifada görev yapacak
ABD’den firlatilacak IMECE, 680 kilometre irtifada Günes’e es zamanli yörüngede görev yapacak ve firlatmanin ardindan 48 saat içerisinde görüntü verecek. Cografi kisitlama olmaksizin Dünya’nin her yerinden yüksek çözünürlüklü görüntü elde edecek olan IMECE, tespit ve teshis, dogal afet, haritalama, tarimsal uygulamalar gibi birçok alanda Türkiye’ye hizmet verecek. Sivil ve güvenlik amaçli kullanilabilecek uydunun tasarim görev ömrü 5 yil olarak planlandi.
Türkiye’nin ilk metrealti elektro-optik uydusu
IMECE ile Türkiye ilk kez metrealti çözünürlüge sahip Elektro-Optik bir uydu kamerasina sahip olacak. Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü görüntü ihtiyaci karsilayacak olan IMECE, 15 Ocak’taki firlatmanin ardindan 48 saat içerisinde görüntü verecek. Bu ay içinde baslayacak testlerin ardindan Kasim’da firlatmaya hazir olmasi planlanan IMECE, cografi kisitlama olmaksizin Dünya’nin her yerinden yüksek çözünürlüklü görüntü elde edecek.
Mobilya Firmasi, Uydu Tasima Ve Rokete Yükleme Sistemi Üretti
Türkiye’nin ünlü mobilya sirketlerinden Nurus, 15 Ocak’ta uzay yolculuguna çikacak IMECE uydusunu koruma altina aldi. Nurus tarafindan yerli ve milli imkanlarla üretilen tasiyici kabin ve buna bagli çalisacak iklimlendirme sistemi IMECE’ye “yürüyen temiz oda” olacak. TÜBITAK Uzay Teknolojileri Arastirma Enstitüsü (UZAY) tarafindan gelistirilen IMECE, ABD’de firlatma rampasinda rokete yüklenene kadar güvende olacak.