Nobel Tıp Ödülleri açıklandı

Karolinska Enstitüsü'nde bugün Nobel Komitesi üyeleri tarafından 2012 yılı Nobel Tıp Ödülü'nü alan iki bilim adamı açıklandı. Açıklamada, John B. Gordon'un yaptığı çalışmalar ile kök hücre çalışmalarının temellerini atan bilim adamı olduğu bildirilirken, Japonya Kyoto Üniversitesi'nden Prof. Shinya Yamanaka'nın da emriyolar ile kök hücre alanında önemli çalışmalar yaptığı bildirildi.

John Gurdon (79), 1962'de yetişkin kurbağanın bir hücresindeki DNA'nın, hücreyi her türlü hücreye dönüştürmek için gerekli bilgiye sahip olduğunu keşfetmişti. Japon Shinya Yamanaka (50) da 2006'da farelerin yetişkin hücrelerinin yeniden programlanabileceğini bulmuştu.

Gurdon ve Yamanaka, bu yılki ödülü kazandı

Belirli bir işlevi yerine getirmek üzere olgunlaşmış hücrelerin, bedendeki dokulardan herhangi birini geliştirme kapasitesine sahip olgunlaşmamış hücrelere dönüşebileceğini keşfederek, insanoğlunun hücrelerle organizmaların nasıl geliştiğini anlamasına yardımcı olan İngiliz bilim adamı John B. Gurdon ve Japon bilim adamı Shinya Yamanaka, bu yılki Nobel Tıp Ödülü'nün sahibi oldu.
1962'de bir kurbağadan aldığı yumurta hücresindeki olgunlaşmamış hücre çekirdeğini bağırsaklardan alınan olgunlaşmış bir hücre ile değiştiren ve değişime uğrattığı bu hücreden normal bir kurbağa yavrusu elde eden Gurdon, hücrelerin yerine getirdiği işlevlerin değiştirilebileceğini ispatladı.

Gurdon'un kök hücre uygulamalarının dönüm noktasını oluşturan deneyi, olgunlaşmış DNA hücresinin kurbağadaki tüm hücreleri geliştirmek için gerekli tüm bilgiye sahip olduğunu gösterdi.

Gurdon'un devrim niteliğindeki deneyinden 40 yıl sonra 2006'da ise Yamanaka, farelerdeki olgun hücrelerin kök hücrelere dönüşebileceğini gösterdi. Yamanaka, embriyondan alınan tek işlevli olgun hücrelerin, çok işlevli olgunlaşmamış hücrelere dönüşerek, bedendeki herhangi bir dokuyu geliştirebileceğini ortaya çıkardı.

Gurdon ve Yamanaka'nın çığır açan keşifleri, hücrelerin gelişimi, olgunlaşması ve işlevleri ile ilgili bilgileri tamamen değiştirdi. Ders kitaplarının yeniden yazılmasını sağlayan Gurdon ve Yamanaka'nın yol açtığı kök hücre çalışmaları, kısırlıktan, Parkinson'a, kanserden diyabete, körlükten sağırlığa birçok rahatsızlığın tedavisinde büyük ilerleme kaydederek, hastalar ve yakınları için büyük bir umut kaynağı oldu.

Sir John B. Gurdon

1933 yılında İngiltere'nin Dippenhall kentinde dünyaya gelen Gurdon, Klasik Filoloji okumak için gittiği Oxford Üniversitesi'nde zoolojiye merak saldı. Xenopus türü kurbağalar üzerinde yaptığı nükleer transplantasyon çalışmaları ile doktorasını alan Gurdon, daha sonra Cambridge Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1989 yılında üniversitede Wellcome/CRC Hücre Biyolojisi ve Kanser Enstitüsü'nü kuran Gurdon, hala Cambridge'de kendi adını taşıyan enstitüde çalışmaya devam ediyor. Sir unvanı verilen Gurdon, Albert Lasker Tıp Araştırmaları Ödülü dahil birçok ödül
kazandı.

Shinya Yamanaka

1962 yılında Japonya'nın Osaka kentinde doğan Yamanaka, dikiş makineleri parçaları üreten fabrika sahibi babasının yönlendirmesiyle Kobe Üniversitesi'nde tıp eğitimi aldı. Osaka Üniversitesi'nde ortopedik cerrahi uzmanlığı yapan Yamanaka, daha sonra Kyoto Üniversitesi'nde Hücre Araştırmaları Merkezi'nde çalışmaya başladı. Uluslararası Kök Hücre Araştırmaları Topluluğu'nun başkanlığını yürüten Yamanaka, Albert Lasker Tıp Araştırmaları Ödülü ve Wolf Tıp Ödülü dahil birçok ödül kazandı.
Gurdon ve Yamanaka, ödüllerini 10 Aralık'ta yapılacak törende diğer kazananlarla birlikte alacak.

Bu arada Nobel Vakfı, 2001'den bu yana verdiği 10 milyon İsveç Kronu (yaklaşık 2,7 milyon TL) değerindeki para ödülünü bu yıl yüzde 20 azalttı. Nobel'e layık görülenler bu yıl 8 milyon İsveç Kronu (yaklaşık 2,2 milyon TL) para ödülünün sahibi olacak.

2001'den bu yana Nobel Tıp Ödülü'ne layık görülenler

2011: Amerikalı Bruce Beutler, Fransız Jules Hoffmann ve Kanadalı Ralph Steinman
2010: İngiliz Frof. Dr. Robert Edwards
2009: Avustralyalı Elizabeth Blackburn, Amerikalı Carol Greider ve Jack Szostak
2008: Alman Harald zur Hausen, Fransız Barre-Sinoussi ve Luc Montagnier
2007: Amerikalı Mario Capecchi ve Oliver Smithies ile İngiliz Martin Evans
2006: Amerikalı Andrew Z. Fire ve Craig C. Mello
2005: Avustralyalı Barry J. Marshall ve J. Robin Warren
2004: Amerikalı Richard Axel ve Linda B. Buck
2003: Amerikalı Paul C. Lauterbur ve İngiliz Peter Mansfield
2002: İngiliz Sydney Brenner ve John E. Sulston ile Amerikalı H. Robert Horvitz
2001: Amerikalı Leland H. Hartwell ile İngiliz R. Timothy Hunt ve Paul M. Nurse