Nogay Şair Kadriye Temirbulatova Ankara'da Anıldı

Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) ile Nogay Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği tarafından düzenlenen anma programı TÜRKSOY’un Ankara’daki binasında yapıldı. Nogay Türkleri’nin son yüzyılda yetiştirdiği en önemli şairlerinden biri olan Kadriye Temirbulatov’un doğumunun 70. yılı anısına düzenlenen programda, Temirbulatova’nın hayatı, felsefesi, şiirleri ve bugüne yansımaları anlatıldı. Ayrıca konferansta Kadriye Temirbulatova ile ilgili bir belgesel de gösterildi.

Programa yoğun ilgi

Kadriye Temirbulatova anısına düzenlenen program yoğun ilgi gördü. Programa Tacikistan Cumhuriyeti Büyükelçisi Mahmadali Rajabiyon, Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız, Türkmenistan Büyükelçiliği 3.Katibi, Milli Düşünce Merkezi Başkanı Sadi Somuncuoğlu ve çok sayıda konuk katıldı.

Konferansın açılış konuşmasını yapan TÜRKSOY Genel Sekreteri Prof.Dr. Düsein Kaseinov, "Türk Dünyası’nın Öncüleri" programlarının 11’incisini Nogay şair Kadriye Temirbulakova’yı tanıtmak amacıyla gerçekleştirdiklerini ifade etti.

Kaseinov, Temirbulatova gibi, kendi halkları içerisinde tanınan ancak diğer Türk halkları tarafından az tanınan sanatçıların ve edebiyatçıların tüm Türk halklarına tanıtılmasının önemine işaret etti ve Temirbulatova’nın yazdığı şiirlerle bugünün gençlerine ışık tuttuğunu söyledi.



Nogay Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı Muharrem Yılmaz, çok genç yaşta hayatını kaybeden şairin, 1948 yılında doğduğunu ve 1978 yılında Sovyetler Birliği döneminde henüz 29 yaşında hayatını kaybettiğini belirtti.

Temirbulatova’nın Nogay edebiyatında derin izler bıraktığını ve bugün bile birbirinden ayrı düşen Nogay Türklerini birleştirmede önemli bir görev üstlenebildiğini, bunu yazdığı şiirlerle gerçekleştirdiğini kaydetti.



"Temirbulatova, fikirlerin yakılamayacağına acı bir örnek"

Cumhurbaşkanlığı Dış Politikalar Kurulu üyesi ve eski Milletvekili Dr. İsmail Safi, TÜRKSOY’a teşekkür ederek, bu tür programlar sayesinde Türk dünyasının birbirine yakınlaştığını ve değerlerini tanıma imkanı bulduğunu belirterek, "Kadriye Temirbulatova’yı da bu konferans sayesinde tanıma imkanı bulduk" dedi.

Prof. Dr. Dilek Ergönenç ise, konuklara Kadriye Temirbulatova’nın hayatını ve eserlerini anlattı. Temirbulatova’nın 1978 yılında evinde feci şekilde öldürüldüğünü söyleyen Ergönenç, fikirlerin yakılamayacağına Temirbulatova’nın acı bir örnek olduğunu belirtti.

Dağıstan Cumhuriyeti’nde Nogay Türkçesi ile yayınlanan "Şöl Davısı" gazetesinin Baş Editörü Elmira Kohsaeva yaptığı konuşmada, "Kadriye Temirbulatova, kısacık hayatında birçok eser ortaya koymuş, Nogaylar için birçok fedakarlıklarda bulunmuş ve Nogayların sesi olmuş bir şairdir. Bugün kendisi sadece Rusya’daki Nogayların değil, dünyadaki tüm Nogayların sesi olmaktadır" ifadesini kullandı.

İslam Satyrov ve Arslanbek Sultanbekov dinletisi

Nogay Türklerinin iki büyük sesi programda kısa birer konser verdi. İslam Satyrov, Kadriye Temirbulatova’nın şiirlerinden bestelediği iki şarkısını seslendirdi. Nogay Türklerinin ünlü sanatçısı Arslanbek Sultanbekov da şarkılarından bazılarını söyledi.

Ayrıca programda Zehra Ergin’in Nogay halk dans gösterisi de büyük beğeni topladı.

Kadriye Temirbulatov

Nogay Türklerinin ünlü şairi Kadriya Urazbay kızı Temirbulatova 1948 yılında Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin Nogay ilçesinin Terekli-Mektep kasabasında dünyaya geldi. Doğduğu memleketinde onu hemşehrileri sabah yıldızı anlamına gelen "Çolpan" diye adlandırdı. İlk eğitimini Terekli-Mektep’te alan Kadriye daha sonra Dağıstan Pedogoloji Üniversitesine başladı.

Şairlik yeteneğini fark eden dönemin büyük ediplerinin tavsiyesiyle eğitimini Moskova’da Maksim Gorki Üniversitesinde devam ettirdi ve 1974 yılında mezun oldu. 1977 yılında SSCB Yazarlar Birliği üyesi oldu.

Kadriye Temirbulatov’un ana dilinde "Dağlar Kırlardan Başlıyor" isimli ilk şiir kitabı 1971 yılında Dağıstan’da basıldı. "Cığır" adlı ikinci kitabı ise 1972 yılında Karaçay-Çerkes’in Çerkesk şehrinde basıldı. Ardından yine Dağıstan’da "Gençliğin Şarkıları", "Teecüb" gibi kitapları okuyucuları ile buluştu. Kadriye’nin Rusçaya çevrilmiş şiirleri 1975 yılında Moskova’da "Ayın Tebessümü", 1977 yılında ise "Kurtarılmış Yıldızlar" adlı kitapları yayınlandı. Kendisi Dağıstan yerel hükümetince üstün ödüle layık görüldü.

Dağıstan Yazarlar Birliği’nin yönetim kuruluna seçildi.

Kadriye Temirbulatov, Lermantov, Mayakovski, Nazım Hikmet, Rasul Gamzatov gibi ünlü şairlerin şiirlerini Nogaycaya çevirdi.

Nogay Edebiyatına altın harflerle adını yazdıran Kadriye Temirbulatov 1978 yılında feci şekilde hayatını kaybetti.