Nükleer takas anlaşması dış basında

  Amerikan basını , İran ' ın uranyum takasıyla ilgili dün Tahran ' da yayımlanan bildirinin , ABD Başkanı Barack Obama ' nın İran ' a yaptırımlar konusunda BM Güvenlik Konseyi ' nde yeni bir karar alınması çabalarını karmaşıklaştırabileceği yorumunu yaptı . AMERİKAN BASINI

Politico gazetesinin internet sitesinde Laura Rozen imzasıyla yayımlanan , " Başkan Obama ' nın Nükleer Başağrısı " başlıklı yazıda , " Obama yönetiminin Tahran ' da İran , Türkiye ve Brezilya tarafından açıklanan uranyum takası anlaşmasını alenen kutlamadığına " işaret edildi .

Yazıda , " Anlaşma , Obama ' nın İran ' a yaptırımlar konusunda yeni bir BM Güvenlik Konseyi kararı alınması için aylardır sürdürdüğü çabaları ortadan kaldırmasa da karmaşıklaştıracak gibi görünüyor " ifadesi kullanıldı .

Los Angeles Times gazetesinin " İran ' ın nükleer adımı ABD ' nin yaptırımlar konusundaki çabalarını raydan çıkarabilir " başlığıyla yayımladığı haberde de " İran ' ın uranyumunu yurt dışına yollamayı kabul etmesinin , yeni BM Güvenlik Konseyi yaptırımlarına ilişkin ivmeyi bir miktar baltalıyor gibi göründüğü " yorumunda bulunuldu .

" İran ' ın bu adımının , tartışmalı nükleer programıyla ilgili olarak Tahran ' a yeni ekonomik yaptırımlar getirilmesine ilişkin ABD öncülüğündeki planlara dair umutları gölgelediği " ifade edilen haberde , " Türkiye ve Brezilya ' nın Tahran ' da 18 saat süren çabasıyla varılan ve dün duyurulan teklifin , ABD ve batılı müttefiklerince ihtiyatlı şüphecilikle karşılandığına " işaret edildi .

" Tahran ' ın yalnızca , hayata geçmesi an meselesi yaptırımları önlemeye miçalıştığı , yoksa paketin daha geniş çaptaki bir uzlaşının temelini mi oluşturduğunun beklenip görüleceği " belirtilen haberde , " Amerikalı yetkililerin , anlaşmayı reddederek , uzlaşmaz görünme ya da kabul ederek , potansiyel anlamda İran ' a , artan uluslararası baskıları dağıtma imkanını verme seçenekleriyle karşıkarşıya kaldığı " kaydedildi .

Washington Post gazetesinin " İran ve Türkiye , zenginleştirilmiş uranyum konusunda beklenmedik anlaşmaya vardı " başlıklı haberinde de " İran , Türkiye ve Brezilya arasında varılan sürpriz nükleer anlaşmanın , Obama yönetiminin İran ' ın nükleer arzularına set çekme çabalarını ve daha geniş boyutta Amerikan diplomatik stratejisini zayıflatmakla tehdit ettiği " ifadesine yer verildi .

Uzmanların , " İran ' ın Batı ile nükleer müzakerelerde ABD ve müttefiklerinin uzun süredir sundukları talepleri karşılamadan ilerleme algısı yarattığı " şeklindeki görüşlerine yer veren gazete , " bunun sonucunda Obama yönetiminin şimdi , yaklaşık 8 ay önce ortaya attığı teklifi reddetme ya da yeni yaptırımlara dair aylardır sürdürülen çabanın raydan çıktığını görme ihtimalleriyle karşı karşıya kaldığına " işaret edildi .

" ABD ' nin BM ' de yeni yaptırımlar kararı için gayretini sürdürmesi halinde , Türkiye ve Brezilya ' nın buna karşı oy kullanma kararı alabileceği ve bunun Amerikalı yetkililerin İran ' ın nükleer hevesleri konusunda uluslararası birlik yaratma arzusunun altını oy abileceği " ifade edilen haberde , " yeni anlaşmanın , İran ve diğer gelişmekte olan ülkelerin nükleer enerjiyi kullanma hakkıyla ilgili olarak , ABD ' nin öncülük ettiği bir grup ülkeyle bazı gelişmekte olan ülkelerarasındaki bölünmeyi artırdığı " yorumunda bulunuldu .

İran zafer mi kazandı?

Aynı gazetedeki Glenn Kessler imzalı analizde de " İran ile Batı arasındaki uzun süreli diplomatik mücadelede , İran ' ın dün zafer kazanmış gibi göründüğü " yorumuna yer verildi .

" Anlaşmanın Çin ' e yeni yaptırım kararını geciktirmesi ya da sulandırması için bahane sunduğu " görüşüne de yer verilen yazıda , " Amerikalı yetkililerin açısından en iyi umudun , İranlıların uzlaşmaz tavır sergilemesi olacağı " ifade edildi .

Amerikan CNN televizyonu , konuyla ilgili haberinde , " İran ' ın uluslararası toplumla uzun süredir devam eden meselesinde imtiyaz verir gibi gözüktüğünü , ancak hemen sonra , uranyum zenginleştirmesine devam edeceğini açıklamasının ' budurumu bozma ' potansiyeli taşıdığını " belirtti .

Haberde , İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ramin Mihmanperest ' in CNN ' e telefonla yaptığı açıklamada , uranyum zenginleştirmesine dair yasal haklarını durdurmayı planlamadıklarını , ABD ve müttefiklerinin son anlaşmayı kabuletmemeleri için bir nedenin bulunmadığını düşündüğünü söylediği bildirildi .

Habere göre , Mihmanperest , " Bu anlaşma , önceki teklifle aynı kriterleri ve koşulları temel alıyor . Onların istedikleri buydu . Eğer ' hayır ' derlerse buonların anlaşmaya varılması hususunda ciddi olmadıklarını gösterecek " diye konuştu .

İSRAİL BASINI

Haaretz gazetesinde Zvi Bar ' el imzasıyla " Neden İran Türkiye ' yi nükleer anlaşma için dürüst bir aracı olarak görüyor " başlığıyla yayımlanan yorumda , " Türkiye ile İran ' ın anlaşmanın başarısını paylaştığı , Brezilya ' nın İran ' la ticaret hacmini 10 milyar dolara çıkaracak anlaşmalar yaptığı " kaydedildi .

" Yine de anlaşmadan en kazançlı çıkan Türkiye " ifadesine yer verilen yazıda , Türkiye ile İran arasındaki 10 milyar dolara ulaşan ticaret hacmine işaret edilerek , " İran ' a yaptırımlar uygulanmış olsaydı bu Türk ekonomisi için olumsuz sonuçlar doğurabilir , Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ' ın partisi siyasi olarak sıkıntılarla karşı karşıya kalabilirdi " görüşü savunuldu .

" Buna karşılık , Türkiye ' nin yaptırımları desteklememe kararı alsa bu kez de kendisini ABD ve Avrupa ülkeleri ile ilişkilerinde bir krizin içinde bulabileceği " öne sürülen yazıda , " ABD ' nin , ' İran ' ın zaman kazanmak için Türkiye ' yi kullanıyor olabileceği ' uyarılarına rağmen , anlaşmayı yapmak için Türkiye ' nin büyük çaba gösterdiği " vurgulandı .

" İran neden Türkiye ' yi dürüst bir aracı olarak seçip , BM Güvenlik Konseyi ' nin daimi üyeleri yerine anlaşmayı onunla yaptı " sorusu yöneltilen yazıda , " İki ülkenin arasındaki iyi ilişkiler kuşkulardan arınmış değil . Ama İran ve Türkiye ' nin her ikisi de Ortadoğu ' daki nüfuzlarını genişletme politikası benimsemiş durumdalar . Bu nüfuz politikası , rekabetten çok işbirliğine dayanıyor " görüşü dile getirildi .

Yazıda , " Türkiye ile İran ' ın müttefiki Suriye arasındaki yakın ilişkilerin , Türkiye ve İran ' ın Hamas ' a karşı takındıkları benzer tutumun , Irak ' taki ortak çıkarların , radikal İslami terörizmle ilgili benzer görüşlerin , Türkiye ' nin AB üyeliği konusunda yaşadığı hayal kırıklığı ile birleştiğinde , şimdilik , iki ülkenin uzlaşmazlıklarını gölgede bıraktığı " öne sürüldü .

" Türkiye arabulucu olur "

" Uranyum takası anlaşmasının , bir NATO üyesi veya ABD ' nin Afganistan ' da da müttefiki olan Türkiye ' nin konumuna herhangi bir zarar vermeksizin , İran ve Türkiye ' yi stratejik müttefik haline getirdiği " ifade edilen yazıda , " ayrıca bu anlaşmanın Türkiye ' nin İsrail ile ilişkilerini kesme koşuluna bağlı olmadığı "
belirtildi .

Yazıda , " Eğer anlaşma , önündeki beklenen tüm engelleri aşabilirse Türkiye , ' arabulucu ' olarak yeni bir konum elde edecektir . Bu konum , özellikle de İsrail-Suriye barış sürecinde olmak üzere , bölgedeki diğer uzlaşmazlıkların çözümünde de kullanılabilecektir . Ama , tüm bunların yerine , anlaşma başarısız olup , İran ' a yaptırımlar da uygulansa Türkiye yine de bir anlaşmayı neredeyse başarmış bir ülke olarak hatırlanacaktır . Ancak sonrasında , yaptırımların sonuçlarıyla uğraşmak durumunda kalacaktır " yorumunda bulunuldu .

Yedioth Ahronot gazetesi de konuyla ilgili haberi , " Brezilya ve Türkiye ( İran Cumhurbaşkanı Mahmud ) Ahmedinecad ' a İran ' ın silahlanma planlarına zarar vermeyecek bir anlaşma sundu " başlığıyla verdi .

" İki ülkenin uluslararası alanda puan kazandıkları ve ABD ' nin yaptırım planlarını dayanaktan yoksun bıraktıkları " ifade edilen haberde , " İsrail ' in anlaşmaya şimdilik bir karşılık vermeme kararı aldığı " kaydedildi . Haberde ayrıca , " İsrail ' in Türkiye ile ilişkilerin kötüye gideceğinden endişeli olduğu " belirtildi .

Maariv gazetesi de " Anlaşma ve endişe " başlığı altında , İsrailli yetkililerin , " İranlıların dünyayı bir kez daha aldattığını " belirttikleri görüşlerine yer verdi .

" İsrail yenildi " ara başlığı altında , " ülkenin diplomatik çabalarının ve aralıksız baskılarının şimdilik sonuç vermediği , yaptırım kararı an meselesiyken İran ' ın ortaya yeni bir kart koyduğu " belirtildi .

" İsrail ' in endişeli olduğu " ifade edilen haberde , " Yine son gülen Ahmedinecad oldu " denildi .

İNGİLİZ BASINI

Financial Times ( FT ) gazetesi gelişmeyi başyazısında ele alarak , " anlaşmanın Tahran ' ın nükleer programına ilişkin pazarlıklarda girilen labirentten çıkış için bir seçenek olabileceği " yorumunu yaptı .

İran ' ın Türkiye ' ye güvenmesinin daha kolay olduğunu yazan gazetede , " İran gerçekten ciddiyse , bu anlaşma , İsrail ' le bölgeyi ve dünyayı bir felaketesürükleyecek olası bir çatışmayı önleyecek en iyi şanstır . Kesin olan ise , bu gelişme Türkiye ve Brezilya ' ya alınacak barışçı sonuçta önemli bir pay verecektir . Bu olumlu bir değişim " denildi .

Guardian gazetesi anlaşmaya iç sayfalarında yer vererek , Batı ' nın bu anlaşmayı reddetmesinin zor olduğunu kaydetti ve bazı diplomatlara atfen , BM ' de İran ' a yönelik yaptırım kararı alınmasının bu anlaşmanın ardından zorlaştığına dikkati çekti .

Daily Telegraph gazetesi , varılan anlaşmanın geçen sonbaharda IAEA gündeme getirdiği , ancak İran ' ın reddettiği öneriye benzediğini vurguladı .

Times ise , anlaşmayla ilgili olarak " Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ' nın Beyaz Saray ' ın İran konusunda uluslararası bir çözüm bulunmasına yönelik inisiyatifini çalarak , Washington ' u yardımcı oyuncu konumuna soktuğu " yorumunu yaptı .

İTALYAN BASINI

La Stampa gazetesi , " İran-Brezilya-Türkiye ' den nükleer anlaşma " başlığını kullandı .

Lula ve Erdoğan ' a göre artık yeni yaptırımlara gerek kalmadığını kaydeden gazete , " Ama Beyaz Saray ' da kuşkular sürüyor . Anlaşma , Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ( IAEA ) tarafından zenginleştirilmiş materyal karşılığında İran ' ın uranyum teslim etmesini öngörüyor " ifadelerine yer verdi .

İtalya ' nın en önemli ekonomi gazetesi Il Sole 24 Ore ise " İran ' daki anlaşma ABD ' yi ikna etmedi " başlığıyla verdiği haberde , Beyaz Saray ' ın " Artık sözler yeterli değil , yeni yaptırımlar hazır " biçiminde bir tepki verdiğini belirtti .

Corriere della Sera gazetesi , " Nükleer anlaşmaya dair kuşkular var " biçiminde başlık atarken , La Repubblica " Nükleer konusunda İran ' dan anlaşma duyurusu : Uranyum Türkiye ' de zenginleştirilecek " başlığını kullandı .

Bu iki gazetenin haberlerinde , Tahran ' da sağlanan anlaşmanın ABD ve AB nezdindeki endişeleri henüz gideremediği görüşü dile getirildi .


CNN Türk