Nuri Demirağ'ın Başarıları Büyüdüğü Konakta Yaşatılacak

SERHAT ZAFER - Türkiye’de ilk uçak fabrikasını kuran ve devlet demiryollarının ilk müteahhitlerinden olması dolayısıyla Mustafa Kemal Atatürk'ün 'Demirağ' soyadını verdiği Nuri Demirağ'ı gelecek nesillere daha iyi anlatmak için Sivas'ın Divriği ilçesinde kültür ve sanatevi oluşturuldu.

Kaymakamlığın ilçedeki Mühürdarzade Konağı'nda oluşturduğu, 24 Mayıs'ta ziyarete açılacak Nuri Demirağ Kültür Sanatevi'nde, Nuri Demirağ'ın silikondan heykeli, Sivas'tan Erzurum'a uzanan demiryolu ağı haritası, Demirağ'ın madalyaları ve fotoğrafları ile çeşitli projeler yer alıyor.

Divriği Kaymakamı Mehmet Nebi Kaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Cumhuriyet tarihinin müteşebbislerinden Nuri Demirağ'ın aziz hatırasını yaşatmak üzere çocukluğunun da geçtiği Mühürdarzade Konağı'nda kültür ve sanatevi oluşturduklarını söyledi.

Kültür sanatevinde Nuri Demirağ'ın hayat hikayesini, ticari hayatını, gerçekleştirmiş olduğu projeleri, inşa ettiği demir yolu ağlarını ve uçak üretimi ile siyasi hayatını konu alan materyallerin bulunduğunu belirten Kaya, kültür ve sanatevini Nuri Demirağ'ın silikondan yapılan heykeliyle de zenginleştirdiklerini dile getirdi.

Konağın restorasyonunda Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Sivas İl Özel İdaresinden destek aldıklarını anlatan Kaya, 'Kültür ve sanatevi oluşturulurken Divriğili hemşehrilerimizin Nuri Demirağ adına muhafaza ettikleri hatıralardan yola çıktık. Bugün burayı gezerken gördüğümüz fotoğraflar, gazete kupürleri, kitaplar, madalyalar, hepsi o zamandan kalma. Nuri Demirağ'ın hatırasını yaşatmak üzere hemşehrilerimiz tarafından biriktirilmiş olan, saklanan eserlerdir. Sivas'tan Erzurum'a uzanan demiryolu ağını gösteren haritamız 1934 tarihli el çizimi haritadır.' diye konuştu.

Nuri Demirağ'ın sadece demiryolu yapmadığına dikkati çeken Kaya, şunları kaydetti:

'Amerika'daki Golden Gate Köprüsünü örnek alarak 3 yıllık bir projelendirme sonucunda 1934 yılında Boğaziçi Köprüsü projesini Atatürk'e sunuyor. Atatürk projeyi çok beğeniyor ve 'aferin Nuri'ye' diyor. Bunun üzerine Boğaziçi Köprüsü Projesini hükümete havale eder. O zaman için bir fantezi proje olarak gözükür veyahut 'boğazın manzarasını bozacak' diye eleştirilere maruz kalır. Nuri Demirağ'ın o gün için öngörmüş olduğu, ortasından treninin geçeceği, tramvay hattının bulunacağı, kara taşıtları için hatların olacağı, yaya yürüyüş yolunun olacağı o proje, bugün belki Yavuz Sultan Selim Köprüsü tamamlandığında hayata geçmiş olacak.'

- Türkiye'de ilk uçak fabrikasını kurdu'

Nuri Demirağ'in pek çok alanda fabrikalar inşa ettiğini dile getiren Kaya, demiryolundan kazandığı kazançla uçak imalatına yöneldiğini aktardı.

'Madem ki bir millet teyyaresiz yaşayamaz, biz civatasına kadar onu yapmaya mecbur olacağız' sözleriyle yola çıkan Demirağ'ın bunu da başardığını anlatan Kaya, 'Nu.D-36 uçağını üretiyor, o üretim aşamasındayken bu defa Nu.D-38 yolcu uçağını tasarlıyor. Demirağ ilk Türk yerli uçağını 1941 yılında Divriği'ye kadar uçuyor, Selanik'e gidiyor, Anadolu'da pek çok şehre uçuyor. Nu.D-38 yolcu uçağı Avrupa'dan A sınıfı yolcu uçağı belgesi alıyor, o uçakta Divriği'ye kadar uçuyor.' dedi.

Nuri Demirağ Kültür ve Sanatevi'nin vatandaşların hizmetine açmanın mutluluğunu yaşadıklarını dile getiren Kaya, 'Sayın Cumhurbaşkanımız Nuri Demirağ ismine özel bir ilgi veriyor. Bugün Nuri Demirağ ismi Sivas Havaalanı'nda yaşıyorsa bu da Sayın Cumhurbaşkanımızın başbakanlığı dönemindeki talimatlarıyla gerçekleşmiştir.' ifadelerini kullandı.