Ödemelerde Nakitten Dijitale 28 Yıllık Dönüşüm

MURAT BİRİNCİ - Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Soner Canko, son 10 yılda Türkiye'de toplam 104 milyon adet olan kart sayısının, ağustos sonu itibarıyla 204,4 milyon adede ulaştığını bildirdi.

Canko, BKM'nin 28. kuruluş yılı dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, BKM'nin kuruluşundan bugüne kadar geçen 28 yılda tüketici alışkanlıklarındaki değişime ve teknolojideki dönüşüme paralel olarak ödeme sistemlerinin de hızlı bir gelişim gösterdiğini kaydetti.

BKM olarak, bu süreçte geleceğin ihtiyaçlarına odaklanarak pek çok özel projeye imza attıklarını belirten Canko, şöyle dedi:

"Kilometre taşlarımıza bakacak olursak, 1990'daki kuruluşumuzun hemen ardından 1991 yılında ilk POS hayata geçti. 1998'da taksitli ödemeler hayatımıza girerken, 2000'li yılların başlangıcıyla ise hızlı, güvenli ve kolay ödeme önem kazandı. Bu kapsamda 2006 yılında ilk temassız kredi kartını kullanıma sunarken, 2007'de Chip&PIN geçişini sağladık. 2010'da ise yakın alan iletişimine odaklandık. 2012 yılında tüm dünyayı etkisi altına alan dijital dönüşüm kapsamında Türkiye'nin ilk dijital cüzdanı BKM Express'i tanıttık. 2016 yılında ise Türkiye'nin kartlı ödeme sistemleri tarihinde önemli bir dönüm noktasına imza atarak Türkiye'nin Ödeme Yöntemi TROY'u hayata geçirdik."

- "Kart kullanım bilinci hızla artıyor"

Soner Canko, attıkları tüm bu adımların desteğiyle ülkede her yıl ödemelerde nakit kullanım oranının düştüğünü, kart kullanım bilinci ve yenilikçi ödeme yöntemlerinin kullanım oranının hızla arttığını söyledi.

Bundan 28 yıl önceki ödeme alışkanlıklarına bakıldığında, maaş alındığında kiradan senetlere ve faturalara kadar tüm ödemelerin nakitle yapıldığını, bugün ise çay-kahve satın almaktan e-ticaret siteleri aracılığıyla ev ihtiyaçlarını satın almaya kadar her harcamanın kartlarla gerçekleştirildiğini anlatan Canko, şunları kaydetti:

"Son 10 yıla baktığımızda, 2008'de Türkiye'de toplam 104 milyon adet olan kart sayısı, ağustos ayı itibarıyla 65,2 milyon adet kredi kartı ve 139,2 milyon adet banka kartı olmak üzere toplam 204,4 milyon adede ulaştı. Kartlı ödemeler özelinde incelendiğinde de, banka kartı ile ödemeler son 10 yılda yüzde 38 birleşik yıllık büyüme oranı ile artarken, kredi kartı ile ödemelerde ise bu oranın yüzde 15 olarak gerçekleştiği gözleniyor. Bu rakamlar, bize nakitsiz topluma giden yolda ne kadar doğru adımlarla ilerlediğimizi gösterirken, dijital dönüşüm ve e-ticaretin gösterdiği yükseliş de bu hedefimizi destekliyor."

- "Her 5 kredi kartından ikisi internetten ödemelerde kullanılıyor"

BKM Genel Müdürü Canko, son bir yılda üzerinden kartlı işlem geçen, online ödeme yapılan iş yerlerinin yaklaşık 45 bin adet seviyelerinde olduğunu bildirdi.

Küçük ölçekliden en büyüğüne kadar e-ticaret ekosistemini oluşturan bu iş yerlerinin, kartlı ödeme yapılan tüm iş yerlerinin yüzde 3'ünü oluşturduğunu belirten Canko, iş yeri sayısındaki küçük payına karşın bugün her 100 liralık kartlı ödemeden 16 lirasının sanal iş yerleri üzerinden geçtiğini ve bu tutarın 10 yıl önce sadece 5 lira olduğunu söyledi.

Canko, şöyle devam etti:

"3 yıl önce internetten ödemelerde 20 milyon kredi kartı kullanılırken, bugün 28 milyon kredi kartının kullanıldığını görüyoruz. Her 5 kredi kartından ikisinin internetten ödemelerde kullanıldığı düşünüldüğündeyse, henüz büyük çoğunluğun e-ticaret alışverişi yapmadığını ifade edebiliriz. Bu noktada Türkiye'deki e-ticaret sektörünün büyük bir büyüme potansiyeline sahip olduğunu, e-ticareti henüz deneyimlemeyen kullanıcıların da ekosisteme dâhil olmasıyla birlikte büyümesinin hız kesmeden devam edeceğini öngörüyoruz."

- "Temassız ödemeler yükseliyor"

Soner Canko, 12 yıl önce hayata geçirdikleri güvenli ve hızlı bir teknoloji olan temassız ödemenin Türkiye'de giderek daha fazla tercih edildiğini ifade ederek, temassız işlem adedinin Türkiye'de ayda 20 milyona ulaştığını, Mart 2018 itibarıyla şifresiz temassız işlem sınırının 90 liraya çıkmasıyla ortalama işlem tutarının 25 liradan 30 liraya çıktığını kaydetti.

Canko, sadece 2018'in ilk 8 ayında en az bir tane işlem yapılan temassız terminal adedinin geçen yılın aynı dönemine göre 2 katına çıktığını bildirdi.

- "(BKM Express) 240 bin bağışla 4,7 milyon TL'nin STK'lara aktarılmasını sağladık"

BKM Genel Müdürü Canko, "Türkiye'nin Dijital Cüzdanı" BKM Express'i 2012 yılında kullanıcılarla tanıştırdıklarını hatırlattı.

BKM Express'in bugün 19 finansal kurum, 32 binin üzerinde iş yeri ve 1,6 milyonun üzerinde kullanıcıyı kapsayan dev bir ekosisteme dönüşümünden mutluluk duyduklarını ifade eden Canko, kart numarasının tamamını girmeden e-ticaret ve m-ticaret ödemelerinin yapılabildiği BKM Express'e kredi kartı, banka kartı ve sanal kartların eklenebildiğini anlattı.

Canko, devamla şu değerlendirmelerde bulundu:

"İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde kullanıcıların kart bilgilerini girmeden, iş yerleriyle paylaşmadan ödeme yapabilmelerini sağlayan BKM Express; ücretsiz, kolay, hızlı ve güvenli bir ödeme sistemi... Ayrıca, anlaşmalı marketler, akaryakıt istasyonları ve restoranlarda kasada cüzdan kullanmaksızın sadece cep telefonu ve BKM Express mobil uygulama ile ödeme yapmak mümkün. BKM Express ile 7 gün 24 saat EFT saati kısıtlamasına takılmadan herhangi bir karta para gönderilebiliyor. 'Para İste' özelliği sayesinde ise kullanıcılar, ailelerinden para talep edebilecekleri gibi hesabı ortaklaşa ödeyebiliyor veya ortaklaşa hediye alırken para isteyebiliyor. BKM Express'in bir diğer önemli fonksiyonu ise bağış... BKM Express'le bugüne kadar 240 bin bağış işlemiyle 4,7 milyon TL'nin sivil toplum kuruluşlarına kaynak olarak aktarılmasını sağladık."

- "TROY logolu kartlar 5 milyon kişinin cebinde"

Soner Canko, Türkiye’de henüz kartlı ödeme ile tanışmamış 20 milyonu aşkın Türk vatandaşını da hedefleyerek 2016'da hizmete sundukları "Türkiye’nin Ödeme Yöntemi TROY" logolu kartlar ile ülkenin kendi ödeme yöntemine kavuşmasını sağladıklarını hatırlattı.

Bu kitlenin kayıt içi ekonomiye dâhil olmasının, pek çok sektörün gelişimine, nihayetinde de ülke kalkınmasına hizmet edeceğini belirten Canko, TROY logolu kartların bugün 5 milyon kişinin cebinde olduğunu, 2020'de bu rakamın 20 milyona ulaşması hedefiyle çalıştıklarını söyledi.

- "İnovasyonun merkez üssü TROY olacak"

İnovasyonun, BKM'nin temel özelliği ve varoluş nedeni olduğuna işaret eden Canko, "Bu nedenle TROY hayata geçirilirken ilk işimiz, TROY İnovasyon Merkezi'ni kurmak oldu. Türkiye ödemeler pazarının ihtiyaçlarına özel ürünleri geliştirmeye başladık. TROY İnovasyon Merkezi'nin ilk çalışması olan mobil ödeme şu an kullanımda. Önümüzdeki aylarda çalışmalarımızın sonucunu alacağımız diğer konular arasında ise 'artırılmış gerçeklik', 'giyilebilir teknolojiler' ve 'nesnelerin interneti' yer alıyor. İnovasyonun merkez üssü TROY olacak." şeklinde konuştu.

- "Dijital dönüşümün liderliğini yapıyoruz"

Soner Canko, BKM olarak bir diğer misyonlarının da bugüne kadar pek çok farklı partner ve iş birliği ile önemli bir yapıya dönüşen "Türkiye'nin Dijital Dönüşüm Ekosistemi"ni daha da geliştirmek olduğunu söyledi.

BKM olarak, kendi alanlarında dijital dönüşümün liderliğini yapmak üzere geleceğe dönük stratejileri oluşturduklarını ifade eden Canko, sanayiden perakendeye ve finansa kadar bu ekosistemin geliştirilmesinde yapıcı rol üstlenecek, her alanda dönüşümü destekleyecek iş birliklerini de artırmayı hedeflediklerini kaydetti. Canko, bunun bir "ulusal" strateji olarak Türkiye'nin, önüne koyması gereken önemli bir açılım olduğunu vurguladı.

Sahip oldukları ekosistem bilinciyle FinTech İstanbul, StartupDostu.com, SosyalUP.net, BilgiGuvende.com, Blockchain Türkiye Platformu ve Türkiye Girişimci Kurumlar Platformu'nun hayata geçmesine yardımcı olduklarını anlatan Canko, şunları kaydetti:

"Türkiye'nin ödeme sistemi işleticisi olarak, dün olduğu gibi bugün de ülkemize önemli bir altyapı sağlamanın yanı sıra teknolojiyi kullanarak hayata geçirdiğimiz yenilikçi ürün ve servislerimizle Türkiye ödeme sistemleri ekosistemini büyütmeye devam ediyoruz. Finansal okuryazarlığın artırılması yoluyla bireylerde kart kullanım ve tasarruf bilincinin oluşarak yurt içi tasarrufların artmasına katkı sağlıyoruz. Dijital ödemelere geçişle kayıt dışının önlenerek vergi gelirlerinin artması yönünde bilinçlendirme çalışmaları yürütüyoruz ve yürütmeye de devam edeceğiz."