Osmanlı'ya özlem resmileşiyor

Sudan Dışişleri Bakanı Ali Ahmed Karti, Türkiye'nin bölgesinde ve Ortadoğu'da tekrar söz sahibi olmasını, etkili ve güçlü bir konuma gelmesini temenni ettiğini söyledi.

Dışişleri Bakanlığının daveti üzerine Türkiye'ye resmi bir ziyarette bulunan Karti AA'ya verdiği demeçte, Türkiye ile Sudan arasındaki tarihi ilişkiler bulunduğuna işaret ederek, uluslararası arenada Türk yetkililerinin, daima Sudan'a destek verdiğini vurguladı.

Türkiye'deki temasları sırasında bir çok bakan ve üst düzey yetkiliyle görüştüğünü belirten Karti, Türkiye'de gördüklerinden mutluluk duyduğunu kaydetti.

Temasları sırasında Kızılay yetkilileriyle de görüştüğünü anlatan Karti, "Türk Kızılay'ının Sudan'da çok önemli işler yaptığı herkesin malumudur. Kızılay, birçok sağlık kuruluşuyla beraber Darfur bölgesinde hala Sudan halkına yardım ediyor" dedi.

Yanlış haberlerden en çok etkilenen ülkelerin başında Sudan'ın geldiğini belirten Karti, bu bakımdan Anadolu Ajansı ile Sudan Haber Ajansı arasındaki işbirliğinin önemli olduğu söyledi.

Ankara'daki temaslarının ardında İstanbul'a geçecek olan Karti, İstanbul'daki temasları çerçevesinde yarın da Türk işadamlarıyla biraraya gelecek.

SUDAN OSMANLI İLİŞKİLERİ *

1517'de Osmanlı Devleti'nin Mısır’ı fethetmesi Sudan'da etkisini gösterdi. Ancak aynı dönemde Sudan'da varlığını sürdüren Func Devleti da güneye doğru kayarak varlığını sürdürdü. Mısır valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa 1821'de Func Devleti'nin üzerine ordu göndererek Sudan topraklarını ele geçirdi. Ancak Mehmed Ali Paşa, Sudan'da halkı hiç memnun etmeyen bir siyaset güttü. Mehmed Ali Paşa, Sudan’ı fetheden İsmail Paşayı görevden alarak yerine kendi oğlunu geçirdi. O da birtakım siyasi hesaplarla Fransız ve İngilizlerle işbirliği yaptı ve bazı eyaletlerin valiliklerine onların adamlarını getirdi. Bu durum Sudan’ın Müslüman halkını rahatsız etti.

Muhammed Ahmed el-Mehdi adli bir zat bazı kişileri etrafına toplayarak 1881'de bir hareket başlattı. Muhammed Ahmed el-Mehdi, etrafında topladığı kuvvete "ensar", hareketine de "ensar hareketi" adını veriyordu. Mehdi'nin hareketi kısa zamanda geniş bir alana yayıldı. Onun hareketini bastırmak için gönderilen ordular yenilgiye uğratıldılar. Ensar hareketi gösterdiği başarılarla hakimiyetine aldığı topraklar üzerinde ayrı bir yönetim kurdu. Mehdi, 22 Ocak 1885'te öldü ve yerine geçen oğlu Abdullah bin Muhammed, Omdurman'da Herbert Kitchner adlı İngiliz generalin komutasındaki Mısır kuvvetlerine yenildi.

Daha sonra İngiliz güçler, Mısır’daki yönetimin yanlış uygulamalarını düzeltmeyi amaçladıklarını ileri sürerek 1899'da Sudan'a girdiler. İngilizler ilk iş olarak Muhammed Ahmet Mehdi'nin başlattığı hareketi tümüyle dağıttılar. 1920'lerin başlarındaki isyan hareketleri başta İngiliz yönetimini sarsar gibi olduysa da ilerleyen birkaç yılda bastırıldılar ve Sudan 1 Ocak 1956'da bağımsızlığını elde edinceye kadar İngiliz işgalinde kaldı.
(* = Wikitr)