Otobüsler Karakutu İle Donatılıyor

ADEM DEMİR - HİKMET FARUK BAŞER - İstanbul'da toplu ulaşımda kullanılan 5 bin 850 otobüsten 520'sine karakutu yerleştirildi. Karakutulardan anlık olarak İETT Genel Müdürlüğünün İkitelli garajındaki Filo Yönetim Merkezine ulaştırılan verilerin değerlendirilmesi sonucunda, şoförlerin yönlendirilmesiyle kazalar yüzde 15 azalırken, çevreye salınan emisyon oranı yüzde 4 düştü ve yakıtta da yüzde 7,2 oranında tasarruf sağlandı.

İETT Genel Müdürü Arif Ecemen, pilot uygulamasına başlanan karakutu projesi hakkında AA muhabirine bilgi verdi.

İstanbul'da sadece otobüslerle günde 4 milyon 500 bin insanın ulaşımını sağladıklarını belirten Emecen, 137 yıldır İstanbul'a hizmet veren kurum olarak halkın can ve mal güvenliği sağlamayı ve yolcuların ulaşım konforunu yükseltmeyi hedefledikleri söyledi.

Emecen, İstanbul'da ulaşım hizmetinde kullanılan otobüslere imalatçı firmalar tarafından yapım aşamasında 'Can-Bus' isimli elektronik sistem yerleştirildiğini ancak bununla sınırlı verilere ulaşıldığı için yeni arayışlara girdiklerini anlattı.

- '48 çeşit veri alıyoruz'

Yüzde 100 yerli üretim olan karakutu uygulamasını 520 araçta başlattıklarını ve çok kıymetli bilgiler elde ettiklerini aktaran Emecen, şunları kaydetti:

'Bu cihazlarla gaz ve fren pedalı, yakıt seviyesi, vites, el freni, araç hızı, arıza bilgileri, motor, aks, şanzıman ile çevresel durum; konum, rota, hat, mesafe benzeri hususları inceleniyor. Toplamda 48 çeşit ham veri alıyoruz. Bunları filo merkezimizde işliyoruz. Sürücülerimizin doğru zamanda frene basıp basmadıklarını, kapısı açık mı, kapalı mı hareket ettiğini, klimaların çalışıp çalışmadığını, hangi durakta durup durmadığını, hız limitini aşıp aşmadığını ve araçlarımızın motor hararet ve devri, yağ durumunu anlık inceliyoruz.'

Arif Emecen, anlık gelen bilgilerle şoförlerin yolcunun güvenliğini tehlikeye atabilecek durumlardan kaçıp kaçmadığının tespit edildiğini aktararak, şöyle devam etti:

'Anlık gelen 48 çeşit veriyi anlık alıyor ve merkezde işliyoruz. Ardından gerektiğinde aracın sürücüsünü de anlık uyarıyoruz. Sistemin faydalarını görmeye başladık. Yaptığımız ilk kontrollerde yüzde 7,2 yakıt tasarrufu elde ettik. Yüzde 4 emisyon salımında azalma meydana geldi. Kazalar da yüzde 15 oranında düştü. Bütün araçlarımızda kameralar var. Sahada üçüncü göz dediğimiz müşteri gibi otobüslere binen ama bizim adımıza kontrolü sağlayan kişiler var. Bunlarla denetlememize rağmen arkasından elektronik olarak ve anlık denetim yapmamız gerektiğini düşündük. Bu proje kapsamında şoför arkadaşlarımızı eğitiyoruz. Onlara 'Sahada yaptığınız her hareket anbean izleniyor.' diyoruz. Bunun sonucunda ise her bir sürücünün karnesi ortaya çıkıyor. Arkadaşlarımızın araç sürme performansında bozulmalar başladığı anda interaktif şekilde şoförü eğitime alarak, psikolojik testlere tabi tutuyoruz. Bir kısım yenileme eğitimleri vererek tekrar sahaya veriyoruz.'

- '5 bin 850 otobüse yerleştirilecek'

Projeyi testleri tamamladıktan sonra dört ay önce hayata geçirdiklerini bildiren Emecen, sözlerini şöyle sürdürdü:

'İşletmekte olduğumuz 5 bin 850 aracımız var. Yıl sonuna kadar bu sistemi tüm otobüslerimizde yaygınlaştırmak gibi bir hedefimiz var. Çünkü yolcu güvenliği en öncelikli meselemizdir. Şoförlerimizi sürekli eğitiyoruz, denetliyoruz ve kontrol ediyoruz. İstanbul'un güven ve huzur içinde hareket edebileceği, bir yerden bir yere ulaşabileceği bir ortamı sağlamak için hem teknik hem elektronik hem de insan açısından her türlü önlemi almaya çalışıyoruz. Bütün araçlara bu elektronik sistemi monte ettikten sonra sahadaki şoför hareketlerinin yolcu konforuna etki edecek şekilde iyileşmesini göreceğiz.'

Otobüslere yerleştirilen karakutu sisteminin Türk mühendislerin icadı bir yazılım programı olduğunu ve maliyetinin çok yüksek olmadığını anlatan Emecen, Özel Halk Otobüsleri'ne de karakutuyu kurum olarak monte edeceklerini belirtti.

Emecen, sözlerini şöyle tamamladı:

'Bu yolcu güvenliği ve konforuna yönelik yapacağımız bir iş ve işlemdir. Dolayısıyla toplu taşımacılık sosyal bir hizmettir. Bunu biz karşılayacağız. Benzer uygulama dünyanın farklı noktalarında var. Bu uygulamayı örnek alarak aynısını yapmak isteyen diğer şehirlerimiz de bulunuyor. Şunu söyleyeyim; sadece otobüslerde değil, bütün ulaşım araçlarında bu sistemin uygulamasını istiyoruz. İETT Genel Müdürlüğünün kurmasına gerek yok. Bunu vatandaşımız isteyecek. Halkımızın güvenliği açısından bunu yapacağız.'