Parti kapansa da vekillik düşmeyecek

Anayasa’nın 69’uncu maddesinde yapılan değişiklikler özetle şöyle:

SAYIŞTAY DENETLEYECEK

* Mevcut Anayasa’da partilerin mali denetimleri Anayasa Mahkemesi’nce yapılıyordu. Taslakla bu konuda Sayıştay yetkilendiriliyor.

* Halen partiler hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından doğrudan dava açılıyor ve karar Anayasa Mahkemesi’nce kesin olarak karara bağlanıyor. Taslak ile bir parti hakkında kapatma dava açılabilmesi TBMM’de oluşturulacak özel bir komisyonun vereceği izne bağlı kılınıyor.

3’TE 2 ÇOĞUNLUK ARANACAK

* Buna göre, Yargıtay Cumhuriyet Savcısı bir parti hakkında kapatma istemiyle dava açmak istediğinde, Meclis’ten izin isteyecek. Bu durumda TBMM’de Meclis Başkanı’nın başkanlığında, Meclis’te grubu bulunan partilerin 5’er üye temsil edileceği bir komisyon oluşturulacak. Komisyonda talep gizli oyla karara bağlanacak. Kapatma davası açılmasına izin verilmesi için komisyonun üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun bu talep için “evet” oyu kullanması gerekecek. Komisyon dava açılmasına izin vermesi halinde dava yine Anayasa Mahkemesi’nce karara bağlanacak.

* Komisyon kapatma dava açılması talebini reddederse, bu karar kesin olacak ve bu kararla ilgili yargıya başvurulamayacak. Komisyonca reddedilen dava açma talebinde ileri sürülen kapatma sebepleri, hiçbir şekilde yeni bir başvuruya konu edilemeyecek. Siyasi parti gruplarında ve TBMM’de, kapatma davası açılmasına ilişkin izin başvurusu hakkında görüşme yapılamayacak, karar alınamayacak.

* Hakkında açılan kapatma davasında AK Parti’ye yönelik laiklik karşıtı odak olma iddiasının omurgasını türban düzenlemesi oluşturmuştu. Pakette milletvekillerinin kürsü dokunulmazlığının kapsamı genişletilirken, buna karşı önlem de unutulmadı. Buna göre Anayasa’nın 69. maddesine eklenecek bir hüküm ile TBMM çalışmalarındaki oy ve sözler ile odaklaşma iddiasına konu edilemeyecek. AK Parti bu çerçevede maddeye, ’Meclis çalışmalarındaki oy ve sözler, Meclis’te ileri sürülen düşünceler ve Meclisçe başka bir karar alınmadıkça bunların Meclis dışında da tekrarı veya açığa vurulması ile idarenin eylem ve işlemleri, odaklaşmanın tespitinde gözetilemez’hükmünün eklenmesini istedi.

İÇKİ YASAĞI ‘ODAK’ DEĞİL

* Anayasa’nın 69. maddesinde yapılan değişiklik ile ’idarenin eylem ve işlemleri’nin odaklaşma gerekçesi sayılamayacağının “ hükme bağlanmasıyla birlikte, örneğin belediyelerin kamuoyunda ”yeşil kuşak” olarak adlandırılan ”içki yasağı“ uygulamaları odaklaşma kriteri sayılamayacak.

* ’Temelli kapatılan bir parti bir başka ad altında kurulamaz’hükmü Anayasa’dan çıkartılacak.

* Siyasi partisinin kapatılmasına sebep olanların, 5 yıl süreyle başka bir partinin kurucusu, üyesi, yöneticisi ve denetçisi olamayacağı hükmü de pakette bulunuyor. Yeni düzenlemeyle bu süre 5 yıldan 3 yıla indiriliyor.



‘MART ÇIKMADAN TBMM’YE SUNULACAK’


BaŞbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, taslağı, “Muhalefet ile uzlaşma talebimizdeki samimiyetimizin somut göstergesi” olarak nitelendirdi ve “Mart çıkmadan TBMM’ye sunulacak” dedi. Taslakta referandum olasılığına karşı muhalefetin “tek tek oylansın” talebi görmezden gelindi.



GECEYARISI DÜZENLEMESİ PAKETTE


Anayasa Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilen askerlere sivil yargı yolunu açan düzenleme, Anayasa’ya monte edilecek. Askeri mahkemelerin görev alanı, “Bu mahkemeler, asker kişilerin sadece askerlik hizmeti ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri askeri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler” şeklinde belirlenecek. Bu maddeye ayrıca darbe suçuna ilişkin tüm davaların sivil yargıda görüleceğine ilişkin olarak da, ’Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür’ hükmü eklenecek. Askeri yargıyla ilgili ‘askerlik hizmetinin gerekleri’ kıstası metinden çıkartılıyor. Aynı şekilde ’askeri yargıtay’ başlıklı 156. maddeden de ‘askerlik hizmetlerinin gereklerine göre’ ifadesi çıkartılıyor.

YAŞ İHRAÇLARINA YARGI YOLU AÇILIYOR

Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler ile YAŞ kararlarının yargı denetimi dışında olduğunu hükme bağlayan maddeye ’Ancak YAŞ’ın silahlı kuvvetlerden her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açıktır’hükmü eklenerek, YAŞ’tan çıkan ihraç kararları için yargı yoluna başvurmanın önü açılacak. YAŞ’ın terfi, atama ve nakil kararları ise yargı denetimine bugünkü gibi kapalı olacak.



12 EYLÜL’ÜN ANAYASAL ZIRHI KALDIRILIYOR


Özellİkle CHP’nin talep ettiği, 12 Eylül darbecileri açısından ’Anayasal zırh’ niteliği taşıyan geçici 15. madde de paket ile Anayasa’dan çıkartılıyor.