Perakendeci Yılın İlk 6 Ayında Geçen Yılı Aradı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) perakende güveni ile ilgili 2017 yılı ilk 6 ayına yönelik araştırma yaptı. Buna göre; 2016 yılının ilk yarısını -6,9 puan ile sonlandıran perakende güveni, 2017 yılının ilk yarısında -16,8 puan seviyesine geriledi. Bir önceki aya göre sınırlı bir artış (1,0 puan) sergileyen endeks, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 2,9 puanlık bir düşüş kaydetti.

Yıllık düşüşte geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimi ve önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerindeki düşüş etkili oldu. Akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb. sektörlerinden oluşan ’Diğer’ sektör grubu Haziran ayında perakende güveninde artış gösteren tek sektör oldu. AB-28 ve Euro Bölgesi ile karşılaştırıldığında Türkiye geçen yıla göre daha kötü performans sergiledi.

Perakende güveni geçen yıla kıyasla azaldı

Haziran ayında -14,4 puan değerini alan TEPE, geçen yılın aynı dönemine göre 2,9 puan azalırken, geçen aya göre ise 1,0 puan arttı. TEPE değerinin geçen yıla göre azalmasında, geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimi ve önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki düşüş etkili olurken; bir önceki aya göre iyileşmenin sınırlı kalmasında ise önümüzdeki 3 ayda satış beklentisinin iyileşmesine rağmen işlerin geçtiğimiz 3 aydaki durumunun kötüleşmesi etkili oldu.

Perakendecilerin satış beklentileri geçen aya göre arttı

Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Haziran 2017’de -1,1 puan oldu. Buna göre önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 6,6 puan artarken; bir önceki yılın aynı ayına göre 4,6 puan azaldı. Haziran 2017’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 30,4’ü önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 32,3’ü işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti.

İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise, yüzde 37,3 oldu.

İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumu kötüleşti

İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumu, Haziran 2017’de -41,6 puan değerini alarak, Mayıs 2017’ye göre 2,2 puan, Haziran 2016’ya göre 6,4 puan azaldığı gözlendi. Haziran 2017’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 17,9’u geçen yılın aynı dönemine göre işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 59,5 olarak belirlendi. Geçen yıla göre işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise, yüzde 22,6 oldu.

Perakende güveni en fazla azalan sektör ’mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri’ oldu

Perakende güvenine alt sektörler itibarıyla bakıldığında Haziran 2017’de, geçen yılın aynı dönemine göre artış yalnızca akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb. sektörlerinden oluşan ’Diğer’ sektör grubunda gerçekleşti. Bu grupta güvenin artışında özellikle geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimindeki iyileşme etkili oldu.

’Motorlu taşıtlar’, ’tekstil, hazır giyim ve ayakkabı’, ’birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar’, ’elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar’, ’yiyecek, içecek ve tütün ürünleri’ ve ’mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri’ sektörlerindeki perakende güveninde düşüş gözlendi. Akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.’den oluşan ’Diğer’ sektör grubu ortalamanın üzerinde ve pozitif değer alırken, sektörler ortalamanın altında değer aldı. ’Mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri’ sektörü Mayıs ayında da olduğu gibi perakende güveninde en fazla düşüşü sergileyen sektör oldu. Sektörde, endeksin tüm alt göstergelerinde olumsuz gelişmeler yaşanırken, özellikle geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimindeki kötüleşmenin etkili olduğu görüldü.

TEPE anketine soru bazında bakıldığında Haziran 2017’de, ’geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu’, ’önümüzdeki 3 ayda istihdam beklentisi’ ve ’işlerin geçen yıla göre durumu’ göstergeleri hem Haziran 2016’ya hem de Mayıs 2017’ye göre azaldı. ’Önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş ve satış beklentisi’ ve ’gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi’ göstergeleri Haziran 2016’ya göre azalırken, Mayıs 2017’ye göre arttı. ’Önümüzdeki 3 ayda satış fiyatı beklentisi’ göstergesi ise ters seyir izledi.

AB’de perakende güveni hem geçen yıla hem de geçen aya kıyasla arttı

AB-28 Perakende Güven Endeksi, Haziran 2017’de 3,7 puan değerini aldı. AB-28’de perakende güveni bir önceki aya göre 0,6 puan, geçen yılın aynı dönemine göre ise 2,1 puan arttı. Türkiye, geçen yılın aynı dönemine kıyasla AB-28 ve Euro Bölgesinden daha kötü performans sergilerken; geçen aya kıyasla AB-28’den daha iyi, Euro Bölgesinden daha kötü performans sergiledi.

Perakende güveninde Türkiye, AB-28 ve Euro Bölgesinden daha kötü performans sergiledi

AB-28 ülkeleri ve Türkiye’nin Perakende Güven Endeksi değerlerine bakıldığında Slovenya, Haziran ayında geçen yıla göre en fazla artış yaşayan ülke oldu. Slovenya’yı Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, İtalya ve Belçika takip etti. Endeks değeri geçen yıla göre en fazla düşen ülkeler ise sırasıyla Malta, Danimarka ve Yunanistan oldu. Bir önceki aya göre en fazla artış Slovenya’da yaşandı. Perakende Güven Endeksinde, Haziran 2016’ya göre değişim AB-28’de 2,1 puan, Euro Bölgesinde 3,6 puan oldu. Mayıs 2017’ye göre değişim incelendiğinde ise Türkiye’nin, AB-28’den daha iyi, Euro Bölgesinden daha kötü performans sergilediği görüldü.



Konya’da perakende güveni Türkiye genelinden daha iyi performans sergiledi

TEPAV ve Konya Ticaret Odası (KTO) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) kapsamında, Şubat 2012’den bu yana Konya’da faaliyet gösteren 300 perakendeci ile her ay yüz yüze anketler yapılıyor. Haziran ayında TEPE, -14,4 puan değerini alırken KOPE 4,9 puan değerini aldı. KOPE, geçen yılın aynı dönemine göre 7,5 puan artarken, TEPE 2,9 puan azaldı. KOPE değeri bir önceki aya göre ise 3,8 puan arttı. Konya perakendesi, Haziran ayında AB-28 ve Türkiye genelinden daha iyi performans sergiledi.