Prof. Dr. Ardali Açiklamasi 'Önlem Alinmazsa Küresel Isinma Artisi 1 Buçuk Santigrat Derece Sinirini Geçecek'

OMÜ ÇEVSAM tarafindan düzenlenen “Yesil Iklim Söylesileri”nin yeni yildaki ilk programi, ÇEVSAM Müdürü Prof. Dr. Yüksel Ardali ve Insaat Mühendisligi Bölümü Ulastirma Ana Bilim Dali ögretim üyesi olan Doç. Dr. Metin Mutlu Aydin’in katilimiyla gerçeklesti.

Ardali: “Önlem alinmazsa küresel isinma artisi 1 buçuk santigrat derece sinirini geçecek”

Programin baslangicinda geçtigimiz günlerde ‘iklim degisimi’ ile ilgili OMÜ tarafindan organize edilen çalistay hakkinda bilgiler veren OMÜ-ÇEVSAM Müdürü Prof. Dr. Ardali, dünyada iklim degisikliginin en önemli sebeplerinden olan küresel isinmanin riskli bir hâl aldigina dikkat çekerek, “Dünya, yaklasik bir asirdir hizli iklim degisikligi ve küresel isinma tehlikesiyle karsi karsiya. Buzullar eriyor, ülkelerin iklimleri dönüsüyor, kuraklik dünyayi sariyor. Bilim insanlari, dünyanin en fazla yarim (0,5) derece daha isinmayi kaldirabilecegi, dolayisiyla küresel isinmanin sanayi öncesi döneme göre 1 buçuk derece artisla sinirlandirilmasi gerektigi noktasinda uyarida bulunuyor. Sera gazi emisyonlarinin salinimi mevcut sekilde devam ederse küresel isinma artisi 2030 ila 2052 yillarinda 1 buçuk santigrat derece sinirini geçecek ve bu yüzyilin ikinci yarisinda ise sanayi dönemi öncesi seviyenin 3 derece üzerine çikacak” diye konustu.



“Fosil yakitli araçlar, küresel isinmaya neden olan karbon emisyonlarinin 5’te 1’ini olusturuyor”

Söyleside küresel isinmayi arttiran fosil yakitli araçlara odaklanan Prof. Dr. Ardali, “Iklim degisikliginde, fosil yakitli ulasim araçlari da büyük bir paya sahip. Bu araçlar, küresel isinmaya neden olan karbon emisyonlarinin 5’te 1’ini olusturuyor. Küresel gelismelere paralel olarak ulasimda seyahat sürelerinin azaltilmasi, mevcut yol kapasitelerinin etkin ve verimli kullanilmasi, hareketliligin artirilmasi, enerji verimliligi sayesinde ülke ekonomisine katki saglanmasi ve çevreye verilen zararin azaltilmasi gibi amaçlar dogrultusunda gelistirilen Akilli Ulasim Sistemleri (AUS) Stratejisi, Ulastirma ve Altyapi Bakanligi tarafindan hazirlanarak uygulamaya konuldu. Avrupa Birligi’nin (AB), ‘Avrupa Yesil Mutabakati’ kapsaminda açikladigi Sürdürülebilir ve Akilli Ulasim Stratejisi de önem kazanmaktadir” seklinde konustu.



"OMÜ’nün ‘yesil üniversite’ kapsaminda yaptiklari çalismalarin bu süreçte çok önemli katkilari olacaktir”

Prof. Dr. Ardali akilli ulasimin, sürdürülebilir kalkinmanin önemli bir parçasi oldugunu belirterek bu sisteme iliskin “Akilli ulasim sistemleri; seyahat sürelerinin azaltilmasi, trafik güvenligi seviyesinin yükseltilmesi, mevcut yol kapasitelerinin verimli kullanilmasi, hareketliligin arttirilmasi, enerjinin verimli harcanmasi ve çevreye verilen zararin minimize edilmesi gibi amaçlari kapsiyor. Bu sistemler ayni zamanda kullanici, araç, altyapi ve merkez arasinda çok yönlü veri alisverisini olanakli kilarken izleme, ölçme, analiz ve kontrol mekanizmalarini içeren bilgi iletisim temelli sistemler olarak tercih ediliyor. Sunu da vurgulamaliyim ki iklime dayanikli ulasim, temiz, güvenli ve verimli toplu tasima, çok modlu tasima sistemleri ile ulasim yogunlugunun azaltilmasina yönelik çalismalar mevcut. OMÜ’nün ‘yesil üniversite’ kapsaminda yaptiklari çalismalarin bu süreçte çok önemli katkilari olacaktir” ifadelerini kullandi.

Sanayi Devrimi, küresel isinmayi tetikledi

Program konugu Doç. Dr. Metin Mutlu Aydin ise sürdürülebilir ve akilli ulasim kavramlarinin nasil dogdugunu, tarihî gelisim süreci ile birlikte ele alarak söz konusu asamalari “Sanayi Devrimi sonrasi fosil yakit kullaniminin gün geçtikçe artmasi, sonrasinda enerjiye olan arzin çogalmasi ve bunun dogal sonucu olarak küresel isinmanin belirgin sekilde kendini hissettirmesi; otomotiv ve teknoloji sirketlerini bu konuda çözümler gelistirmeye tesvik ediyor. Bu dogrultuda 20. yüzyilin sonlarina dogru mevcut enerji kaynaklarinin sonraki nesillere de aktarilmasini saglayacak sürdürülebilir ulasim politikalari belirleniyor ve bunun sonucunda akilli ulasim sistemleri doguyor” seklinde özetledi.

“Türkiye’nin en büyük akilli ulasim projelerinden biri Samsun’da uygulaniyor”

Samsun Büyüksehir Belediyesi ve ASELSAN ortakliginda Samsun’da yürütülen ve Türkiye’nin en büyük akilli ulasim çalismalarindan birisi olan “Akilli Sehir Trafik Güvenligi” projesinden bahseden Doç. Dr. Aydin, bu sisteme dair “Proje kapsaminda sehir genelinde 100’e yakin sinyalize kavsak, akilli kavsak formatina dönüstürüldü. Yine proje çerçevesinde sehrin toplu ulasim sisteminde ASELSAN ve Temsa ortakliginda gelistirilen yerli üretim ‘Avenue’ marka otobüsler hizmet verecek. Proje içerisinde akilli kavsaklar ve elektrikli otobüsler haricinde ‘Kirmizi Isik Tespit Sistemleri’, ‘Ortalama Hiz Koridoru’ ve ‘Park Ihlal Tespit Sistemleri’ gibi modeller de yerli ve millî çözümlemeler ile gelistirilip uygulanacak” bilgisini paylasti.

Ögrenciler ve ilgili kisiler için firsat: “Innovative and Green Carrier Development for Intelligent Transportation System Applications” projesi

“Akilli Sehir Trafik Güvenligi” projesinin bir parçasi olarak OMÜ’nün yürütücü, Samsun Büyüksehir Belediyesi ile Birlesik Krallik’taki (Ingiltere) Cardiff Üniversitesinin de proje ortaklari oldugu ve British Council destekli ve uluslararasi arastirma gelistirme (AR-GE) ile egitim içerikli “Innovative and Green Carrier Development for Intelligent Transportation System Applications” baslikli devam eden bir proje yürüttüklerine isaret eden Doç. Dr. Aydin, söyle konustu:

“Bu proje kapsaminda basta Üniversitemiz Mühendislik Fakültesi ögrencileri olmak üzere ulasim alaninda çalisan akademisyenler, mezunlar ve kurumlarda çalisan kisilerin bu alana iliskin sahada ve dijital ortamda görerek ve uygulayarak tecrübe kazanmalarini hedefliyoruz. Yürüttügümüz uluslararasi proje kapsaminda yesil kampüs konusunda is paketlerinin yani sira, içerisinde ögrenciler için elektrikli bisiklet ve skuter olan çevreci ve erisilebilir bir kampüs içi ulasim planlamasi üzerinde çalisiyoruz.”

“Ajandamizda Kurupelit Yerleskesi’nde günes paneli sistemlerinin kurulmasina yönelik fizibilite çalismasi var”

Konusmasinda küresel isinma ve yesil mutabakat eylem plani ile birlikte park et-devam et, araç paylasimi, aktarmali toplu tasima, park et-sür gibi çevreci ve etkin ulasim modellemelerinin gelistirildigine deginen Doç. Dr Aydin, “Ülkemizde elektrikli araçlarin kullanimi için yenilenebilir enerji kaynaklarina yönelmek önem arz ediyor. Özellikle Üniversitemizin Kurupelit Yerleskesi’nde yine British Council destekli proje dogrultusunda ve yenilenebilir enerji kaynagi yönetimi kapsaminda günes paneli (PV) sistemlerinin kurulmasina yönelik fizibilite çalismasi var. Bunun yesil ve çevreci kampüs olma hedefine önemli katki saglayacagina inaniyoruz” sözlerine yer verdi.

Söylesinin son kisminda ise OMÜ’lü her iki akademisyen; elektrikli araçlar, bu araçlarin çevreci yönü, Türkiye’nin bu konuda dünyadaki yeri ile rolü hakkinda fikir ve izlenimlerini aktarirken, elektrikli araçlarin sarj edilebilmesi için gerekli altyapi çalismalari ile ülkede bu konudaki eksiklikleri dile getirdi. Prof. Dr. Ardali ve Doç. Dr. Aydin, elektrikli araç üretim ve kullanimi konusunda Türkiye’nin öncü ülkeler arasinda yer almasi için sarj sistemleri ve elektrik altyapisinin acil sekilde hazirlanmasinin gerekliligine dikkat çekti.

Programin sonunda ÇEVSAM Müdürü Prof. Dr. Yüksel Ardali, Doç. Dr. Metin Mutlu Aydin’a yaptiklari çalismalar ve söylesisi için tesekkür ederek Merkez olarak ‘Yesil Iklim Söylesileri’ne devam edeceklerinin altini çizdi.