Öncelikle dikkat edilmesi gereken konunun bütçe açigindaki büyüme oldugunu belirten Altinbas Üniversitesi Ögretim Üyesi, Eski Ekonomi Bakani Prof. Dr. Isin Çelebi, “GSYH - Gayri Safi Yurtiçi Hasila içindeki payi yüzde besler düzeyine geliyor. EYT ve depremin etkisiyle yüzde on gibi bir bütçe açigi olustu. Yeni bir bütçe yapma ihtiyaci var. Bunu da beraberinde çözmek lazim. Faiz ödemeleri bunun için de bütçenin dengesi için çok önemli” açiklamalarini yapti.
Çözülmesi gereken ikinci önemli sorunun döviz oldugunu hatirlatan Çelebi, döviz arzindaki sikintiya isaret ederek, “Ilk bes aydaki islemler önemli. Türkiye’nin mutlaka ödemesi gereken dis borcu, 203 milyar dolar. Bunu da dikkate alarak programi ona göre yönetmek gerekiyor.” uyarilarinda bulundu.
“Kur Korumali Mevduatta, 2 trilyon TL’lik hacim olustu”
Kur Korumali Mevduatin tasfiyesine iliskin görüslerini de paylasan Çelebi, bu sekilde bir nevi döviz kurunu sabitlesmeyi saglayarak, vatandasin elindeki tasarruflarin, kur korumali mevduata dönüstürülerek, dövize olan talebin düsürülmeye çalisildigini ifade etti.
Bunun için de önemli miktarda bir faiz ödemesi yapildigini kaydederek, “Kur Korumali Mevduatin yaklasik 130 milyar TL gibi bir faiz yükü var. Bunun yarisini Hazine, yarisini Merkez Bankasi ödüyor. Bu da piyasalari etkileyen bir durum.” diye konustu.
2 trilyon TL’ye yakin bir kur korumali mevduat hacmi olustugunu hatirlatan Çelebi, “Bunu birkaç yila yayarak kademeli olarak asagiya indirmek lazim. Bu faiz yükü çok büyük, 130 milyar TL gibi bir ödeme var. Onun için biraz yeni ekonomi yönetimine, Sayin Mehmet Simsek’e ve arkadaslarina 3 yillik süre tanimak lazim” ifadelerini kullandi.
Asgari ücret, memur ve emekli maaslari ekonomiyi nasil etkiler?
Asgari ücret, memur ve emekli maaslarindaki artislarin ekonomiye etkilerini de degerlendiren ve çözüm önerilerini dile getiren Isin Çelebi, “Birincisi asgari ücret yüzde 34 artti, 11.402 TL’ye geldi. Isverene 500 liralik bir tesvik ya da destek karari çikti. Bir vergi muafiyeti de var burada. Emekli maaslarini da asgari ücret düzeyine çikarmak geregi var. Bu yapi para arzini ve talebi arttiriyor. Bu talebi önemli bir ölçüde dengelemek lazim. Bu enflasyonist bir etki olusturur. Bir yandan enflasyon ve fiyatlar artiyor, hayat pahaliligi artiyor. Ama bir yandan da talebi arttiracak sekilde para arzini arttiriyoruz” dedi.
“Çözüm, ekonomide üretim verimliligi”
Son olarak bu sarmaldan çikis yolunun mal üretimini ve ekonomideki üretim verimliligini arttirmaktan geçtigini söyleyen Çelebi, bunun yani sira ve paralelinde bir verimlilik programi hazirlamanin gerekliligini vurguladi. Para arzinin arttirilirken, mutlaka üretimi, mal arzinin da artirilmasini önerdi. Ihracatin çok önemli bir mesele olduguna isaret eden Çelebi, sözlerini söyle tamamladi. “Ihracati arttirmak sart. Su anda ihracatin ithalati karsilama orani maalesef yüzde 60’lar düzeyinde. Bunu yüzde 80’lerin üstüne çikarmak, yüzde 90’lara çikarmak lazim. Bunun da yolu kuru arttirmak. Döviz kurunu ihracati besleyecek sekilde arttirmaktan öte, Eximbank kaynaklarini mutlaka arttirip, ihracatçinin kredi talebini karsilamak lazim.”
Prof. Dr. Çelebi Açiklamasi 'Türkiye'nin Çözmesi Gereken 2 Temel Problem, Bütçe Açigi Ve Döviz'
Asgari ücretin açiklanmasinin ardindan gelen yüzde 15’lik Merkez Bankasi faiz karari sonrasinda ekonominin yönü ve piyasalarin verecegi tepkiler merak konusu olmustu. Açiklamalarinda ekonomide kademeli geçisin önemini vurgulayan Eski Ekonomi Bakani Prof. Dr. Isin Çelebi, bütçe açigi ve dövizin, Türkiye’nin hemen çözmesi gereken 2 temel sorun oldugunu vurguladi.
