Tiroid hastaliklarinin üreme çagindaki kadinlarda ve gebelikte sik görüldügünü belirten Erem, bu konularda uyarilarda bulunarak tiroid hastaliklarinin gebelik ve dogum sonrasi dönemde, tedavi ve takibinin özel bir öneme sahip oldugunu kaydetti.
Erem, "Tiroid hastaliklari, üreme çagindaki kadinlarda ve gebelikte sik görülmektedir. Özellikle anne ve bebekte (fötüste) istenmeyen olumsuz sonuçlara neden olabileceginden tiroid hastaliklarinin gebelik ve dogum sonrasi dönemde dikkatli bir sekilde tani, tedavi ve takibi özel bir öneme sahiptir. Hipertiroidi veya halk arasindaki adiyla Zehirli Guatr, tiroid bezinin fazla çalismasi sonucu bu bezden asiri miktarda tiroid hormon üretim ve salgilanmasina bagli olarak olusan bir hastaliktir. Asikar (Klinik) hipertiroidisi olan kadinlarda yumurtlamanin olmadigi adetler oldugu için hasta gebe kalamamakta veya kalsa da olusan gebelik düsükle sonuçlanabilmektedir” dedi.
Gebelikte Hipertiroidi sikligi nedir?
Gebelikte Hipertiroidi sikligi konusu ile ilgili bilgi veren Erem, “Gebelik esnasinda hipertiroidi görülme sikligi binde 1 ila binde 4 oranindadir. Hipertiroidinin en sik nedeni olan Basedow-Graves hastaligi olup bu hastalik tüm gebeliklerin binde 1 ila yüzde 1’inde görülmektedir. Gebelikte Hipertiroidinin nedenleri, gebelikte görülen hipertiroidinin en sik nedeni Basedow-Graves hastaligi olup tüm vakalarin yüzde 85-90’ini olusturmaktadir. Tüm gebeliklerin binde 4’ünde asikâr, binde 6’sinda ise subklinik Graves hastaligi saptanir. Hastalik gebeligin ilk 3 ayinda ortaya çikabilir veya önceden varsa alevlenebilir, gebeligin son 6 ayinda ise düzelebilir veya hastalik aktivitesi yatisabilir. Hipertiroidinin diger nedenleri arasinda toksik multinodüler guatr (tiroid bezinde birden fazla otonom nodül vardir), toksik adenom (tiroid bezinde 1 adet otonom nodül vardir) ve tirotoksikoz faktisya (disaridan tiroid hormonu alimina bagli) sayilabilir. Otonom nodüller asiri miktarda tiroid hormonu salgilarlar. Daha sik görülen bir diger durum da normal gebeligin ilk 3 ayinda giderek artan insan koriyonik gonadotropin (-hCG) hormonuna bagli olarak olusan hipertiroididir. Fakat bu durum genellikle gebeligin 14-20. haftalari arasinda kendiliginden düzelir” diye konustu.
Hastaligin klinik belirti ve bulgulari nelerdir ?
Hastaligin klinik belirtileri arasinda terleme, çarpinti, sicaga tahammülsüzlük, istah artmasina ragmen kilo kaybi gibi bulgularin ön planda oldugunu belirten Erem, “Hipertiroidisi olan gebelerde genellikle gebe olmayan hipertiroidili hastalardakine benzer belirtiler izlenir. Terleme, çarpinti, sicaga tahammülsüzlük, istah artmasina ragmen kilo kaybi, gebelikte olmasi gereken kilo artisinin olmamasi, sinirlilik ve ellerde ince titreme daha ön plandadir. Graves hastaliginda hastanin tibbi öyküsünde gebelik öncesi Graves hastaligi hikayesi olabilir. Fizik muayenede; büyük (sistolik) tansiyonda artma, küçük (diyastolik) tansiyonda düsme, bu 2 tansiyon arasindaki farkin (nabiz basinci) artmasi, tasikardi (dakikadaki kalp ve nabiz sayisinin artisi), takipne (dakikadaki solunum sayisinin artmasi) ve ciltte incelme görülür. Özellikle avuç içlerinde belirgin olmak üzere cilt, terli ve sicaktir. Bas-boyun muayenesinde; saçlar ince, yumusak ve düz, saç dökülmesi vardir. Gözde bakislar canli, göz etrafinda ödem, üst göz kapaginda kasilma görülür. Göz küresinin öne firlamasi, gözde iltihap ve ödem olmasi Graves hastaliginda görülen “Graves oftalmopati” tanisini koydurur. Boyunda genellikle simetrik, diffüz (yaygin), lobüle büyümüs, sert olmayan, yumusak, lastik kivaminda, agrisiz bir guatr vardir. Büyüklük açisindan genellikle hafif veya orta derecede bir guatrdir. Guatr üzerinde üfürüm duyulabilir ve bir titresim ele gelebilir. Hasta kollarini yere paralel ileri dogru uzattiginda ellerde ince titremeler görülür.Graves oftalmopatisi gibi bu hastaliga özgü bulgular istisna edilirse hipertiroidili gebede görülen belirti ve bulgular, benzer sekilde normal gebeligin seyri esnasinda da sik olarak saptandigindan tani koymak zor olabilir. Gebelik haftasina göre kilo alamama veya kilo kaybi ve tasikardi en önemli bulgulardir” seklinde konustu.
Ciddi komplikasyonlar gelisebilir
Gebelikte Hipertiroidi tedavi edilmezse anne ve fetüs sagligi için bir tehlikeli olusturabilecegine dikkat çeken Erem, “Hiç tedavi almayan veya yetersiz, düzensiz tedavi alan hipertiroidili gebelerde hem anne ve hem de fötüste ölümcül olabilen ciddi komplikasyonlar gelisebilir. Anneye ait komplikasyonlar arasinda; gebelige bagli hipertansiyon, preeklampsi (gebelik zehirlenmesi), spontan (kendiliginden) düsük (özellikle ilk 3 ayda), tiroid krizi (firtinasi), erken dogum, plasentanin erken ayrilmasi ve konjestif kalp yetmezligi, fetüse ait komplikasyonlar arasinda ise; düsük dogum agirligi, rahim içi gelisme geriligi, ölü dogum ve fetüste hipertiroidi sayilabilir. Tedavi ile annede kan tiroid hormon düzeyleri normale gelse de Graves hastalarinda stimülan TSH-R antikorlari annede yüksek olabileceginden fötüs hipertiroidi riski altindadir. Bu nedenle bu antikorlar takip edilmelidir” ifadelerini kullandi.
Hiperemezis Gravidaruma eslik eden geçici Hipertiroidi nedir, nasil tedavi edilir?
Hipertiroidi’nin nasil tedavi edildigi ile ilgili bilgi veren Erem, “Gebeligin ilk aylarinda ve özellikle 4 ila 8. haftalari arasinda ciddi bulanti, kusma, en az 5 kg zayiflama (vücut agirliginda yüzde 5 veya daha fazla kilo kaybi), idrarda keton cisimleri, sivi kaybinin agirligina bagli olarak karaciger fonksiyon testlerinde artma, sarilik ve kanda potasyum düsüklügü ile karakterize, hCG hormonu aracili bir hipertiroididir. hCG hormonu yapisal olarak TSH hormonuna benzer. Bu nedenle zayif TSH-benzeri aktivitesi vardir. Hiperemezis gravidarum tüm gebeliklerin binde 1 ila 2’sinde görülür. Normal gebelere göre daha yüksek hCG ve östrojen hormonu seviyeleri vardir. Serum ST4 düzeyi genellikle hafif, bazen 4-6 kat artmistir. Serum ST3 düzeyi ise genellikle normal olup yüzde 40 olguda artmis olup serum TSH düzeyi suprese yani düsüktür. Klinik tabloda önemli biyokimyasal hipertiroidiye ragmen hipermetabolizma belirti ve bulgulari hafif veya yoktur (hafif çarpinti, sicak intoleransi, terleme, hiperdefekasyon, proksimal kas zafiyeti v.s). Fizik muayenede guatr ve oftalmopati gözlenmez. Gebeligin 14 ila 20. haftalari arasinda hastalik kendiliginden iyilesir. Olgularin yüzde 20’sinde hastalik süresi 20. haftayi geçer. TSH hormon düsüklügü birkaç hafta daha devam edebilir. Antitiroid ilaç tedavisine gerek yoktur. Tedavide sivi-elektrolit tedavisi uygulanir. Hiperemezis gravidarum ile gerçek hipertiroidi arasinda kesin ayirim mutlaka yapilmalidir” ifadelerini kullandi.
Prof. Dr. Cihangir Erem Açiklamasi 'Gebelerde Hipertiroidiye Dikkat, Bebeginiz Anne Karninda Ölmesin'
Trabzon Özel Imperial Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastaliklari Uzmani Prof. Dr. Cihangir Erem, gebelerde Hipertiroidiye dikkat çekerek, “Gebelerde Hipertiroidiye dikkat. Bebeginiz anne karninda ölmesin” dedi.