Prof. Dr. Deniz Ayas Açiklamasi 'Akdeniz Degisiyor, Tropik Bir Deniz Karakteri Kazaniyor'

bir sey ama biz denizin karakter degisimini burada görebiliyoruz" dedi.

Türkiye’nin deniz ürünlerinde de önemli bir yere sahip olan İçel’de istilaci türlerin tüketime ve ekonomiye kazandirilmasi için baslatilan çalismalar sürüyor. Bu çerçevede Slow Fish İçel’in ev sahipliginde İçel Deniz Ticaret Odasi (MDTO) ve Akdeniz Koruma Dernegi’nin destegi ile ’Yeni Baliklar Etkinligi’ düzenlendi.

Etkinlikte alaninda uzman ve tecrübeli ekipleri tarafindan, istilaci türler konusunda bilgiler verirken, özellikle Aslan baligi ile uzun dikenli deniz kestanesinin artik insanlar tarafindan alindigini ve yenildigine vurgu yapildi. Yerel türler üzerinde olusan baskiyi rahatlatmak için tüketilmesini tesvik etmek amaciyla İçel Deniz Ticaret Odasinda gerçeklestirilen etkinlikte, usta sefler eliyle buharda pisirilen aslan baligi, konuklara ikram edildi. Etkinlikte ayrica, Silifke ilçesine gerçeklestirilen dalis etkinliginde toplanan uzun dikenli deniz kestaneleri de sergilendi.

Etkinlikte konusan İçel Üniversitesi (MEÜ) Su Ürünleri Fakültesi Isleme Teknolojisi Anabilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Ayas, son 10 yildir İçel körfezinde çesitli türlerin istilaya basladigini söyledi.

Akdeniz’de büyük bir degisimin oldugunu vurgulayan Ayas, “Akdeniz 5-6 milyon yil önce bu haline ulasti. Daha önce Tetis Denizi denilen büyük bir okyanus vardi. Tabi Cebelitarik Bogaziyla Atlantik’e baglaniyor. Süveys Kanaliyla da Kizildeniz’e baglanan bir deniz. Avrupa’daki en büyük deniz olarak degerlendirebiliriz. 22 ülkeye kiyisi var. Akdeniz ilginç bir deniz. Akdeniz aslinda sürekli fakirlesen bir deniz. Buradaki mekanizma, Akdeniz’in zengin suyu Atlantik’e gidiyor, Atlantik’in fakir suyu Akdeniz’e geliyor. Bu aslinda milyonlarca yildir Akdeniz’i fakirlestiren bir durum” diye konustu.



“Akdeniz tropiklesiyor”

Akdeniz’in fakir bir deniz olmasina ragmen 700’e yakin bir balik türü oldugunun altini çizen Ayas, “Toplamda da 8 bin 500 tür var. Bunlar gözle görülebilen türler. Tabi bu kadar çesitliligin bir sebebi var. Çok farkli

habitatlari barindirdigi için bu kadar çesitlilik var. Akdeniz 5-6 milyonluk olusum sürecinde Tetis Denizinin bir mirasi olarak bugün ki halini aldi. Bugün ise büyük bir gerçekle karsi karsiyayiz, Akdeniz’de büyük bir degisim oluyor, tropiklesiyor. Tropiklesmedeki temel sey, Süveys Kanalinin açilmasidir. Oradan yeni türler geliyor ve yeni türler Akdeniz’i degistiriyor. Tabi bu türlerin geçisini hizlandiran bazi faktörler var. Bunlar artan sicaklik ve tuzluluk oranlari. Yeni türler artik Akdeniz’de popülasyon kuruyorlar ve daha görünür hale geliyor” seklinde konustu.

Burada bir besin zincirinin göç ettigine vurgu yapan Ayas, “Yani akliniza gelen her türlü canli buraya geliyor. O zaman biz 3-4 tane tür degil, bir besin zinciri göçü diyoruz. Tabi besin zinciriyle birlikte oradaki iliskileri de geliyor. Akdeniz büyük bir deniz. Burayi 3’e ayirabiliriz. Tropik türler orta ve bati Akdeniz’de çok hakim degiller. En fazla yerlestikleri yer Dogu Akdeniz. Bu yüzden Dogu Akdeniz’de bir tropiklesmeden bahsediyoruz. Akdeniz degisiyor, tropik bir deniz karakteri kazaniyor ama bütün Akdeniz degil. Bu ilginç bir durum. Yani 5-6 milyonda olusan bir Akdeniz, bir insan hayati içerisinde farkli bir denize dönüsüyor. Yani bu aslinda olmasi çok zor bir sey ama biz denizin karakter degisimini burada görebiliyoruz. Burada yerli türleri aslinda bunlar yemiyor ama besinlerine ortak olduklari için yerli türler azaliyor” ifadelerini kullandi.

İçel Deniz Ticaret Odasi Yönetim Kurulu Baskani Cihat Lokmanoglu, bu konuda oda olarak bir süredir çalisma yaptiklarini belirterek, “Hatta bir Ar-Ge grubumuz da var. Akdeniz’i Koruma Dernegi’ni bu ekibimiz kesfetti. Biliyorsunuz biz MDTO’yuz ve denizin ticaret kismiyla ilgileniyoruz ama ayni zamanda da yöremizin denizini korumak ve kollamak istiyoruz. Bu konuda da bu istilaci baliklar konusunda da epey bir çalisma yaptik. Insallah bunun semerelerini önümüzdeki günlerde görecegiz. Resif konusunda çalismalarimiz var. Tabi biz bunlari bu yörenin insanlari olarak yapiyoruz. Yörenin önemi çok önemli. Biz önce kendi yöremizi toparlayacagiz, ondan sonra diger bölgelere bakacagiz. Insallah çalismalarimiz basarili olur” dedi.