Prof. Dr. Özsoy Açiklamasi 'Kadinlarin Ilgilenmedigi Ugras Defineciliktir'

Kayseri’de bulunan bazi tümülüslerin defineciler tarafindan zarar gördügünü aktaran Kayseri Üniversitesi Ögretim Üyesi ve ÇEKÜL Vakfi Temsilcisi Prof. Dr. Özsoy; tümülüslerin kültürel ve tarihi önemi hakkinda bilgiler verdi. Tümülüslerin kutsal yerler oldugunu ve tarihi-arkeolojik olarak da önem arz ettigini aktaran Özsoy, "Tümülüsler bireysel mezarlar aslinda. Simdiki kavramlarla söylemek gerekirse o bölgede yasayan zengin birinin veya bir yöneticinin o günün sartlarinda yapilan bir mezari. Tarihte de o dönemde bu sekilde, biraz da anitsal yigma taslarla bir mezar yeri yapma, bunu da yüksekte yapma örneklerini görüyoruz. Genelde birbirlerini gören tümülüsler var. Tabii buralar kutsal yerler. Her sey bir tarafa bizim mezar yerlerimiz kutsal, saygi gerektiriyor. Uyuyanlara, bu dünyadan göçmüs insanlara dokunulmama var, bulundugu yerde muhafaza etme olayi ön planda. Ikinci söyleyecegimiz tabii ki tarihi ve arkeolojik boyutu. Tarihi ve arkeolojik açisindan da bölge hakkinda bilgi edinme, dönemin yasantisi hakkinda tümülüslerden bilgi edinme söz konusu. Dolayisiyla hem bulundugumuz sehrin tarihi ve medeniyetinin bir parçasi hem de baska ülkelerde olmayan bu örnekler hem sehrin hem de ülkenin tanitimi açisindan önemli bir yere sahip. Fakat, diger açidan bu gibi yerler maalesef bizim cografyada definecilerin talanina maruz kaliyor. Onlarin yasa disi yollarla kazdigi, yasa disi yollarla ulasmaya çalistigi, dolayisiyla zarar verdigini görüyoruz. Daha önce belki insan gücüyle oluyordu, günümüzde makine gücüyle olunca tahrip daha da artti ve hizlandi. Tahribatin boyutu o kadar artti ki basina düsen bu konuda ciddi haberler var. Tabii ki bunlar ayni zamanda eserlere de zarar veriyorlar. Çünkü neyin kiymetli neyin kiymetsiz oldugunu da çok bilmiyorlar. Bu eserler genellikle bu isi yapanlar tarafindan pazarlaniyor. Dolayisiyla bu topraklara ait kültür varliklarimiz hem zarar görüyor hem elimizden uçup gidiyorlar. Bu zarar verilmis yerleri de restore etmemiz gerçekten çok güç, çünkü Kayseri’de küçüklü büyüklü 100’e yakin tümülüs var. Bunlarin hepsini koruyalim, restore edelim dersek buna ciddi zaman ve bütçe gerekli. Bunlarin burada hem saygi açisindan hem arkeolojik ve tarih açisindan durmasini bekliyoruz. Ilk gömüldükleri gün gibi bulunmalarini bekliyoruz" ifadelerini kullandi.

"Literatürde defineci bir kadin ne suçüstü yapilmistir, ne bu islere ilgi duyan bir kadin haber olmustur"

Yasa disi kazi yapanlarin genelde erkekler oldugunu, anne olarak kadinlarda koruma ruhu bulundugunun altini çizen ÇEKÜL Temsilcisi Prof. Dr. Osman Özsoy, "Definecilik noktasinda önemli bir tespit yapmak gerekiyor. Bu tespiti literatürde göremedim. Hem yerel hem ulusal hatta uluslararasi basinda bu tespit, ilk defa yapilan bir tespit. Kimdir bu defineciler? Ilginçtir bu defineciler sadece erkekler. Yani maalesef erkeklerin ilgi duydugu, erkeklerin illegal olarak bu islerde bulundugu, çogu yaralanmayla, hapisle neticelenen bir ugrasi. Çok ilginçtir kadinlar bu isin içinde hiçbir zaman olmamislar. Literatürde defineci bir kadin ne suçüstü yapilmistir, ne bu islere ilgi duyan bir kadin haber olmustur ne de bu ise riza göstermistir. Kadin; kardesinin bu ise girmesine asla müsaade etmez, esinin bu islere girmesini istemez, babasinin bu islere girmesine müsaade etmiyor. Düsünelim; bu isi yapanlar sadece erkekler. Peki neden kadinlar degil? Yani kadinlarin anne olarak bir sefkat boyutu, ölüye saygida daha ön planda oldugunu düsünebiliriz, korumaci bir ruh taraflari var. Hem kültürü korumak istiyor, ayni zamanda bu isi yapanlarin basina bir is gelmemesi için de korumak istiyor. Yani kardesini, esini, babasini korumak istiyor. Çok ilginçtir gerek Kayseri özelinde gerekse bu cografya özelinde gerekse dünyada çok uç örnekler olabilir ama ’kadinlarin dünyada ilgilenmedigi ugras nedir’ derseniz defineciliktir. Bu kadar net, basit ve uygun sekilde kadinlar bu noktada tavirlarini koymus durumdalar. Kadinla baslayan bir bilinçlendirme veya okulda baslayan bir bilinçlendirmenin kültürel ve tarihimizi korumak için en makul adim oldugunu düsünüyoruz" diye konustu.