Başta hükümet olmak üzere tüketici derneklerinin Ramazan 'da gıda maddelerine zam yapılmaması doğrultusundaki uyarılarına rağmen Ramazan pidesine yüzde 28 'e varan ölçüde gizli zam yapıldı. Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, “2011 ve 2012 'de pide fiyatı değişmemişti. Üç yıldır artan maliyetler sebebiyle zam kaçınılmaz oldu” dedi.
Ramazan pidesine yapılan gizli zam gramaj değişiklikleriyle ortaya çıktı. Pidenin ağırlığı her ilde farklı olurken, fiyatlar da gramaja bağlı olarak değişkenlik gösteriyor.
İstanbul 'da pide küçüldü
İstanbul 'da 2012 'nin Ramazan ayında 400 gram pide 1 lira 50 kuruşa satılmıştı. Bu yıl Ramazan ayında 300 gramlık pide 1 lira 50 kuruşa satılacak. Fiyat aynı kaldı ancak pidenin ağırlığı dörtte bir oranında (100 gram) azaldı. Böylece İstanbul 'da pideye yüzde 25 oranında gizli zam yapılmış oldu.
Ankara 'da taktik farklı
Ankara 'da 2012 'nin Ramazan ayında 300 gram pide 1 liraya satılmıştı. Bu yıl ise 350 gram pide, 1 lira 50 kuruşa satılacak. Pidenin ağırlığı 50 gram artarken fiyatı yüzde 50 oranında yükseldi. Ankaralılar bu yıl pideyi yüzde 28 zamlı yiyecek.
Gramaj artışına göre fiyatın 17 kuruş yükselmesi gerekirken, 50 kuruş artırıldı. Gram artışına göre fiyat belirlenmiş olsaydı pidenin 1.17 TL olması gerekiyordu. Ama belirlenen fiyat 1.50 TL oldu. Dolayısıyla aradaki 33 kuruş gizli zamma işaret ediyor.
Sakarya 'da 2012 'nin Ramazan ayında 500 gram pide 2 liraya satılmıştı. Bu yıl ise 450 gram pide, 2 liraya satılacak. Pidenin ağırlığı 50 gram hafiflerken fiyatı aynı kaldı. Sakaryalılar Ramazan ayında pideyi yüzde 10 zamlı yiyecek.
FIRINCILAR: 3 yıldır zam yapmadık
Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, 2011 ve 2012 yıllarında pideye zam yapılmadığını hatırlatarak, “Üç yıldır bütün maliyetlerde artış meydana geldi. Başta akaryakıt olmak üzere elektrik, su, işçilik maliyetleri yükseldi. Ayarlama kaçınılmaz oldu” dedi.
Balcı, pide gramajlarının her ilde farklı olmasını da şöyle açıkladı: “Her bölgenin kendine has özelliği var. İstanbul 'da daha küçük gramajda pide çıkartılırken, bu pideyi Karadeniz 'de kimse almaz.”
Fiyatlar neden farklı?
Balcı, pidedeki fiyat artışlarının ilden ile farklılık göstermesinin sebebini de şöyle ifade etti: “Fark her ilde üretilen pidenin türü ile maliyet farklılıklarından kaynaklı. Biz federasyon olarak üst fiyat açıklıyoruz. Tek fiyat belirleyemiyoruz. Bu fiyatın altında satanlar da olacaktır. İstanbul 'da pidenin kilosu 5 liraysa bunu 4 lira 40 kuruşa satan da olabilir.”
Ekmekte katkı dönemi kapandı
Yürürlüğe giren Türk Gıda Kondeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği 'ne göre ekmekte herhangi bir katkı maddesi kullanmayacaklarını vurgulayan Balcı, şunları söyledi:
“Bundan sonra fırında üretmiş olduğumuz kepekli ekmek, tam buğday ekmek ve ekşi ekmeğin imalatında kesinlikle katkı maddesi kullanılmayacak. Hamur artık doğal şekilde kendi süresi içinde gelişimini sağlayacak.”
Balcı, şöyle konuştu:
“Kepek oranı yüksek olan undan, ekmek yapılma mecburiyeti gelmiştir. Değirmenciler bu tebliğe göre un yapacak. Fırıncı esnafı ekmeklik un aldığında kepek oranı yönetmeliğin öngördüğü şekilde en az yüzde 70 olacak. Vatandaşlar bugüne kadar ekmeği sağlıklı bir şekilde tüketiyordu. Bundan sonra daha sağlıklı, daha faydalı ekmek tüketecek. Normal beyaz ekmekte de B1, B3, B6 vitaminleri var, insan hayatı için çok önemli vitaminleri içeriyordu. Fakat kepek oranı yüksek, tuz oranı az olan ekmek insan sağlığı acısından daha faydalı olduğu için bakanlığımız bu düzenlemeyi yaptı.”
Ramazan pidesine 'gizli zam'
Ramazan pidesindeki gramaj değişikliği 'gizli zam'mı ortaya çıkardı.