Rusya, Azerbaycan Ve Ermenistan‘dan ‘Yukarı Karabağ‘ Zirvesi

Rusya’nın başkenti Moskova’da bir araya gelen Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya Dışişleri Bakanları, Yukarı Karabağ sorununun çözümü için basına kapalı zirve gerçekleştirdi. 25 Haziran’da Kazan’da gerçekleşecek devlet başkanları zirvesine hazırlık için buluşan bakanların müzakerelerde ilerleme sağladığı öğrenildi.

Azerbaycan Moskova Büyükelçiliği, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Mammadyarov, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Eduard Nalbandyan’ın Moskova’da çalışma toplantısı gerçekleştirdiklerini ve tarafların pozisyonlarında kısmen yakınlaşma sağlandığını bildirdi. Sorunun çözümü için belirlenen çerçeve anlaşmanın, Kazan’da gerçekleşecek üçlü zirvede ele alınması bekleniyor.

Ermenistan’ın 1988’de Azerbaycan’ın Yukarı Karabağ bölgesinde toprak iddiasında bulunması ile başlayan çatışmalar, 1992’de Erivan’ın Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sini işgali ile sonuçlandı. Yukarı Karabağ’ın dışında Azerbaycan’ın 7 bölgesini de işgal eden Ermenistan, 1994’de ateşkes imzalanmasına rağmen 1 milyondan fazla göçmen Azeri nüfusun topraklarına dönmesine izin vermiyor. Sorunun çözümü için Rusya, ABD ve Fransa’nın öncülüğünde oluşan Minsk Grubu ise 17 yıldır henüz bir anlaşma sağlayamadı. Erivan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde Yukarı Karabağ’da işgalin sona ermesine yönelik alınan dört ayrı kararı uygulamaya yanaşmıyor.

Uzmanlar, Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in öncülüğünde başlatılan üçlü zirvelerin, sorunun çözümüne katkı sağladığına inanıyor. Yıl sonunda yapılacak parlamento seçimleri ve Mart 2012’de yapılacak Devlet Başkanlığı seçimlerine hazırlanan Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in Haziran zirvesinde somut bir ilerleme sağlamak için çaba sarfettiği değerlendirmeleri yapılıyor.

Üçlü toplantı sonrası bakanlar herhangi bir açıklama yapmazken, Azerbaycan cumhurbaşkanlığı danışmanları Haziran zirvesinden büyük beklenti içinde olduklarını açıkladı. Ermenistan yetkilileri ise daha çok Azerbaycan’ın adım atması gerektiğine inanıyor. Moskova’da karşılıklı olarak saldırmazlık anlaşmasını imzalayan Azerbaycan ve Ermenistan’da sorunun çözümü adına siyasi iradenin olmadığı da iddia ediliyor.

İşgalin sona ermesi, göçmenlerin evlerine dönmesi ve Yukarı Karabağ’ın statüsüne karar verilmesi gibi üç temel konuda mutabakat sağlayan taraflar, sıralama konusunda tam bir ayrım içinde. Erivan, önce Yukarı Karabağ’ın statü sorununun çözülmesini isterken, Azerbaycan işgalin sona ermesini birinci öncelik olarak görüyor. Toprak bütünlüğü içinde sorunun çözülmesini isteyen Bakü, 7 bölgenin de bir an önce Azerbaycan’a devredilmesini talep ediyor.