Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Hacettepe Üniversitesince yapılan "Aile İçi Şiddet Araştırması"nın sonuç raporunda, evliliklerin kuruluşu, evlilik yaşı ve erken evliliklere ilişkin bilgilere yer verildi.
Evlilik yaşının, evliliğin kuruluşu açısından en temel belirleyici olduğu kaydedilen raporda, erken yaştaki evliliklerin kadınları hem şiddete maruz kalma hem de şiddetle mücadele etme konusunda daha savunmasız hale getirdiği belirtildi.
Türk Medeni ve Türk Ceza kanunlarına göre, kadınlar ile erkeklerin evlenmek için 17 yaşını doldurması gerektiği ve ailelerin çocuklarını 15 yaşından önce evlendirmelerinin suç kapsamında bulunduğu bildirilen raporda, "Bu kanunlarla kadınlar ve çocuklar koruma altına alınmasına rağmen, erken yaşta evlilikler halen güncelliğini korumaya devam etmektedir" ifadesi kullanıldı.
Erken yaşta evliliklerin sağlık ve sosyal sonuçları dikkate alındığında, ülke açısından önemli sorun olduğuna işaret edilen raporda, bu evliliklerde kadınların daha erken doğurganlık riski altına girdiği, bunun da sağlıkları üzerinde ciddi ve olumsuz sonuçlar doğurduğu vurgulandı.
Raporda, erken yaştaki evliliklerde cinsel, fiziksel ve psikolojik şiddet olaylarına daha sık rastlandığına da dikkat çekildi.
- "Yüksek refah seviyesinde de erken evlilik yaygın"
Çalışmaya katılan 15-59 yaş arasındaki 17 bin 900 kadının evlilik durumlarına yönelik bilgi sunulan raporda, araştırmaya göre 15-18 yaş arasındaki kadınların yüzde 4'ünün evli olduğu kaydedildi.
Raporda, 18 yaşından önce evlenme oranları en yüksek bölgelerin Kuzeydoğu, Ortadoğu, Güneydoğu, Orta Anadolu ve Batı Karadeniz olduğunun tespit edildiği bildirildi.
Erken yaştaki evliliklerin oranının, eğitim ve refah düzeyine göre farklılaştığı ifade edilen raporda, "Erken yaşta evlenmek kadınların eğitimi sürdürmelerine engel olmaktadır. Eğitimi daha az kadınların da daha erken yaşlarda evlendiği görülmektedir. Özellikle eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirmemiş kadınlar arasında erken yaşta evlenenlerin oranı yüzde 42'lere kadar çıkarken, eğitim düzeyinin artmasıyla bu oran belirgin şekilde azalmaktadır" değerlendirmesinde bulunuldu.
Kadınların yaşı ile erken evlilikler arasında, eğitim ve refah düzeyi arasındakine göre daha farklı ilişki görüldüğü belirtilen raporda, en genç grup 15-24 yaşlarındaki kadınların üçte birinden fazlasının 18'inden önce evlendiği kaydedildi. 45-59 yaş grubundaki kadınların ise yaklaşık üçte biri için erken evliliğin söz konusu olduğu bilgisi paylaşıldı.
Raporda, yüksek refah seviyesinde dahi erken evliliklerin yüzde 19 ile yaygınlığının dikkati çektiği ifade edildi.
- "Yüzde 24'ü kendi isteğiyle erken yaşta evleniyor"
Evliliğin kuruluşuna ilişkin de bilgilerin yer aldığı raporda, 18 yaşından önceki evliliklerin yalnızca yüzde 24, 18 yaş üzerindeki evliliklerin ise yüzde 48'inin çiftlerin kendi kararlarıyla yapıldığı açıklandı.
Raporda, araştırmaya katılan kadınlardan 18 yaşından önce evlenenlerin yüzde 47'sinin "aile kararıyla kendisinin de onayladığı", yüzde 20'sinin "aile kararıyla ancak onaylamadığı", yüzde 24'ünün "kendi isteğiyle", yüzde 9'unun "kaçarak veya diğer yollarla" evliliğe karar verdiğini söylediği kaydedildi.
Sonucun 18 yaş sonrası evliliklerde ise farklılaştığına işaret edilen raporda, kadınların yüzde 41,5'inin aile kararıyla ve onayladığı evlilik yaptığı, yüzde 48'inin kendi isteğiyle evlendiği, yüzde 6'sının aile kararıyla ancak onaylamadığı evlilik gerçekleştirdiğinin belirlendiği bildirildi.
- "Öncelik dini nikahın"
Evliliklerin yüzde 95'inde hem resmi hem de dini nikah yapıldığı belirtilen raporda, "Yasal olarak öncelikle resmi nikah kıyılması gerekmesine karşın, 18 yaşından önceki evliliklerin yüzde 63'ünde önce dini nikahı kıyılmışken, aynı oran 18 yaşın üzerindeki evlilikler için yüzde 47'dir" ifadesine yer verildi.
Sadece dini nikahla erken yaşta evlenenlerin oranının yüzde 2, 18 yaşından sonra evlenenlerin oranının ise yüzde 3 olarak tespit edildiği kaydedilen raporda, erken yaşta evliliklerde sadece resmi nikah kıydıranların oranının yüzde 3,2 olduğu, 18 yaş ve sonrası evliliklerde ise bunun yüzde 1,6'ya düştüğü belirtildi.
- "Akraba, muhtar da dini nikah kıyıyor"
Erken evliliklerde yüzde 13 oranında kadının yaşının büyütüldüğü de bildirilen raporda, "Bu durum, evlilik yaşına ilişkin kanunda yer alan düzenlemede yaş sınırının yükseltilmesi ve yasalarda yer alan hükümlerin uygulanmasının etkin şekilde izlenmesi gerektiğini göstermektedir" değerlendirmesinde bulunuldu.
Erken ve 18 yaş sonrası evliliklerde, dini nikahın yüzde 60'ın üzerinde oranla Diyanet İşleri Başkanlığınca görevlendirilen din hizmetleri görevlisi "resmi imamlar" tarafından kıyıldığına işaret edilen raporda, "Bu sonuç, resmi imamların 18 yaş öncesinde ve resmi nikah aramaksızın dini nikah kıydığını göstermektedir" ifadesi kullanıldı.
Raporda, dini nikahların yüzde 10 tanıdık veya akraba, yüzde 2 muhtarlarca kıyıldığı, erken yaşta evlenen kadınların yüzde 21'i, 18 yaş sonrası evlenen kadınların ise yüzde 9'unun "evlilikleri için başlık parası ödendiğini" kaydettiği de yer aldı.
'Sadece Dini Nikah Kıydıranların Oranı En Fazla Yüzde 3'
Türkiye'de kadınlara yönelik bir araştırma, erken yaşta evlenenlerin yüzde 2'sinin, 18 yaşından sonra evlenenlerin ise yüzde 3'ünün sadece "dini nikah" kıydırdığını ortaya çıkardı.
