Saglik Bakani Koca, Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantisi'nin Ardindan Açiklamada Bulundu Açiklamasi (1)

Saglik Bakani Fahrettin Koca, Kovid-19 sürecine iliskin, "Hastaligi geçirdikten ve tamamen iyilestikten 45 gün sonrasinda yasanan ölüm olaylarini inceledigimizde, özellikle 65 yas üzeri grupta vefat sayilarinin 2 kattan fazla arttigini tespit ettik. Öyle görünüyor ki gelecek 3 yil, bu hasari telafi etmekle geçecek." dedi. ???????

Bakan Koca, Saglik Bakanligi Bilkent Yerleskesi'nde düzenlenen Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantisi'nin ardindan açiklamada bulundu.

Bilim Kurulu'nda salginin bugüne kadar etkisi, asilama programi kapsaminda karsilasilan asi yan etkilerinin durumu ve yerli asi TURKOVAC'in Faz 3 çalismalari olmak üzere üç önemli basligin ele alindigini aktaran Koca, "Salgini asi ile asacagiz demistik. Mevcut gidisat bu hedefe ilerledigimizi gösteriyor. Zaferden emin ve yakin ama temkinli ve teyakkuzdayiz." diye konustu.

Kovid-19 küresel salgininin beraberinde birçok zorlugu getirdigini ve bu durumun dört bölüm halinde ele alinabilecegini aktaran Koca, ilk dönemin salgina hazirlik, karantina ve önlemlerin neler olabilecegiyle ilgili oldugunu belirtti.

Hastaligin ortaya çiktigi günden üç ay sonra ilk vakanin Türkiye'de görüldügünü, bu asamada alinan tedbirlerin ülkeye üç ay kazandirdigini anlatan Koca, ikinci bölümün ise taninmayan bu düsmandan nasil korunulacagini ögrenmekle ilgili oldugunu ifade etti.

Koca, bu dönemde salgin yönetimi ve çalisma rehberleri ile salgin döneminde kontrollü sosyal hayatin nasil olabilecegine odaklanildigini, Hayat Eve Sigar uygulamasi ve HES kodunun artik en çok kullanilan araçlara dönüstügünü dile getirdi.

Üçüncü dönemde ise hastalikla mücadelenin basladigini vurgulayan Koca, hastalarin nasil tedavi edilecegine odaklanildigini, Kovid-19 sebebiyle büyük kayiplar verildigini aktardi. Koca, Türkiye'nin güçlü saglik altyapisi sayesinde dünyada görülen, koridorlarla hastalarin entübe edildigi, oksijen maskeleriyle sira bekledigi görüntülerin olusmadigini, salgin boyunca altyapi eksikligi yasanmadigini vurguladi.

- "Asi ile salgindan tamamen kurtulmanin esigindeyiz"

Saglik Bakani Koca, bu süreçte en büyük gururlarinin saglik çalisanlari oldugunu, tam bir seferberlikle hastalikla mücadele edildigini, salgin yönetiminin en zorlu döneminin de bu günler oldugunu söyledi.

Dördüncü bölümde ise salginin kontrolünün ele alinarak asilama programinin basladigina, salginin geriledigine dikkati çeken Koca, "Su an bu asamadayiz ve salginin kisa sürede son bulacagina inancim tam. Kisaca özetlemek gerekirse salginla karsilasmadan önlemler aldik, salgindan toplumumuzu korumak için tedbirler aldik, hastalik ile mücadele ettik. Simdi de asi ile salgindan tamamen kurtulmanin esigindeyiz." ifadesini kullandi.

- "Salginda ertelenen saglik hizmetleri sebebiyle yasadigimiz kayip çok daha büyük"

Hastalikla mücadelenin yogun sekilde sürdürüldügü üçüncü dönemin bazi sonuçlari hakkinda bilgiler paylasan Koca, sunlari kaydetti:

"Salgin süresince salgindan yaklasik 50 bin insanimizi kaybettik. Salgin sürecinde ertelenen saglik hizmetleri sebebiyle yasadigimiz kayip ise bundan çok daha büyük. Örnegin kalp krizi teshisleri salgin döneminde yüzde 56 azalmasina ragmen kalp krizine bagli ölümler yüzde 10'dan fazla artis gösterdi. Bu durumun temel sebebi, salgin disinda saglik hizmetine ulasimin yavaslamasi ya da vatandaslarimizin salgin disindaki sebeplerden hastanelere gitmekten imtina etmeleridir. Benzer birçok hastaligin teshisinde azalis olurken o hastaliga bagli kayiplarda artislar yasadik.

Kovid-19 ölümlerini Dünya Saglik Örgütünün belirledigi kriterlere göre tespit edip '50 bin kaybimiz var' derken dolayli nedenlerle en az bir bu kadar daha vatandasimizi kaybettik. Dünya genelinde de durum farkli seyretmedi. Bugün küresel ölçekte en az 3,9 milyon insan Kovid-19 sebebiyle hayatini kaybetti ancak dogrulanmamis vakalar ve saglik hizmetine erisimin kisitlanmasi gibi dolayli nedenlerle 10 milyonun üzerinde ölümün de Kovid-19 ve onun yikici etkisi oldugu degerlendiriliyor."

- "Gelecek 3 yil bu hasari telafi etmekle geçecek"

Koca, "Üzücü olan hastaligi geçirmis kisileri, hastaligin biraktigi hasarlar ile neyin bekledigi konusudur. Gelecek üç yil boyunca hastaligi geçirmis kisilerde ne tür yan rahatsizliklar çikacagi tespit edilemese de mevcut ölümlerin 3-4 kati kadar daha kayip beklendigi belirtilmektedir. Bu son derece hazin, vahim bir tablo ve beklentidir." diye konustu.

Koca, sözlerini söyle sürdürdü:

"Bizim yaptigimiz degerlendirmelerde hastaligi geçirdikten ve tamamen iyilestikten 45 gün sonrasinda yasanan ölüm olaylarini inceledigimizde, özellikle 65 yas üzeri grupta vefat sayilarinin 2 kattan fazla arttigini tespit ettik. Öyle görünüyor ki gelecek 3 yil bu hasari telafi etmekle geçecek ancak tüm bu vahim tabloya ragmen umudumuzu diri tutacak, gelecege güvenle bakmamizi temin edecek güzel gelismeler de var. Örnegin asilarimizin hastalik sebebiyle gerçeklesen ölümleri çok önemli ölçüde sinirladigina sahit oluyoruz. Asi olanlar virüsü kapsa da ölümden ve hastaneye yatistan korunuyorlar. Asilanarak salgin küllerini asacagimiz görünüyor."

Türkiye'nin dünyanin en hizli asilama programlarindan birini yürüttügüne isaret eden Koca, "Asi olsun yeter, günde bir buçuk milyon asi yapabiliriz dedigimde inanmayanlar vardi, canlari sag olsun. Devletimizin ve güçlü saglik altyapimizin, kahraman saglik çalisanlarimizin gücüne güvenin." dedi.

- Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Kara'dan asinin yan etkileriyle ilgili bilgilendirme

Bakan Koca'nin bu sözlerinin ardindan Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ates Kara, asinin yan etkilerine yönelik incelemelere iliskin bilgi verdi.

Türkiye'de asinin yan etkilerinin salgin döneminde çok yakin takip edildigini, bunun daha önce uygulanan asilarda da yapildigini belirten Kara, Asi Sonrasi Istenmeyen Etki Izleme Sistemi çerçevesinde bu bilgilerin düzenli toplanip degerlendirildigini, incelemelerin önce her ilde ve ardindan Saglik Bakanligi merkezinde yapildigini anlatti.

Prof. Dr. Kara, Türkiye'de uygulanan inaktif ve mRNA Kovid-19 asilarinda sislik, kizariklik, agri gibi yan etkiler olustugunu belirterek, su bilgileri paylasti:

"Iki asi arasinda bir miktar fark var ama bu yan etkiler her iki asida da 24 saatten çok uzun sürmüyor ancak 100 asi olan kiside degerlendirdigimizde yaklasik 8'inde belki de 2 gün kadar en fazlasiyla kolda agrinin devam ettigini görüyoruz. Ayrica 'sistemik' dedigimiz, yani tüm vücudu etkileyen kas agrisi, halsizlik, yorgunluk gibi etkiler görülebiliyor. Asilar arasinda bir miktar fark olmakla beraber ancak asi olanlarin yüzde 10 ile yüzde 15'inde görülebilen yan etkiler seklinde. Hem ülkemiz hem de dünyadaki verilerle bunlarin hiç birinin kalici olmadigini, birkaç gün içinde geçtigini görüyoruz."

Yan etkiler içinde bas agrisinin çok nadiren, asi olmus 250-300 kiside bir görüldügünü ve üç gün kadar sürdügünü anlatan Ates, "Çok ciddi anlamda, gündelik yasami etkileyecek kadar yan etki ise çok daha nadir. Hiç görünmüyor degil ama asi olduktan sonra, asagi yukari 1000 ila 1200 kiside bir kisi veya 1000 ila 1200 kiside iki kisi kadar ikinci dozdan sonra 24 saat kadar kendisini ciddi sekilde halsiz ve yorgun hissedip, evden çikmamayi tercih edebilecek düzeylerde yan etkiler oldugunu görüyoruz." diye konustu.

Kara, bu verileri ve sonuçlari çok daha detayli toplayip tüm dünya ile yayin olarak paylasmayi istediklerini belirti.

(Sürecek)