Samsun Çöpten Elektrik Üretiyor

Karadeniz Bölgesi’nin en büyük kenti Samsun’da, Samsun Büyükşehir Belediyesi 8 yıl önce yaptığı modern Yukarı Avdan Katı Atık Düzenli Depolama Sahası yatırımıyla bu konuda önemli bir adım atmıştı. Belediyenin bu başarılı hizmetiyle kent, Türkiye’de çevre ve sağlık felaketine yol açan bu sorunu ortadan kaldıran şehirlerden birisi oldu. Katı atığı sadece toplayıp ayrıştırarak bertaraf etmekle kalmayan Samsun Büyükşehir Belediyesi, depolama alanında kurdurduğu enerji çevrim santralinde metan gazından elektrik ürettirip satarak kent ekonomisine büyük katkı sağlıyor.

Samsun Avdan Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. şirketi çatısı altında 6 yıldır çöpten elektrik üreten Samsun Büyükşehir Belediyesi, ilçelerdeki katı atıkların da depolama sahasına nakledilmesiyle enerji üretim kapasitesi 20 bin 250 evin elektrik ihtiyacını karşılar hale geldi. Günde ortalama 700 çöp kamyonunun döküm yaptığı sahada yıllık 20 milyon metreküp (60 bin ton) metan gazının da doğaya salınımı engelleniyor.

Kurulu güç artacak

Katı Atık Düzenli Depolama Alanı’ndan çıkan metan gazından enerji elde edilmesi için kurulum çalışmalarına Eylül 2010’da başlayan Samsun Avdan Enerji Üretim ve Çevrim Santrali, elektrik üretmeye ise 2 yıl sonra başladı.

120 kişiye iş imkanı sağlayan santralde, 2013 - 2014 yılları arasında 25 bin 706 megavat elektrik üretildi. 2014’te saatte 1,2 megavat kapasiteli iki makine daha kuran Samsun Avdan Enerji, toplam 5 makine ile tesisin toplam kurulu gücünü saatte 6 megavata çıkardı. Devam eden yatırımlarla elektrik üretim gücü saatte 8.4 megavata, kurulu elektrik gücü de bu yıl itibariyle saatte 7.2 megavata yükselecek.

Ülke ekonomisine büyük katkı

Atmosfere salınan aynı miktardaki karbondioksite göre 21 kat daha fazla ısıyı tutan metan gazı, oluşturduğu sera gazı etkisiyle küresel iklim değişikliklerine sebebiyet veriyor. Samsun Avdan Enerji’nin yürüttüğü enerji üretim çalışmaları kapsamında 2018 yılı sonuna kadar doğaya toplamda en az 408 bin 128 ton metan gazı (yaklaşık 50 milyon metreküp çöp gazı) salınımı engellenmiş olunacak. Aynı zamanda da atıkların jeneratörlerde yakılarak imha edilmesi ile üretilen elektrik enerjisiyle ülke ekonomisine önemli katkıda bulunuluyor. Tesis üretime açıldığı günden bu güne kadar yaptığı elektrik üretimiyle Türkiye, yaklaşık 35 milyon metreküp daha az doğalgaz ithal etti. Doğalgazda BOTAŞ’ın son ithalat rakamları baz alındığında havaya salınan çöp gazının toplanılıp yakılarak elde edilen elektrikle ülke ekonomisine 8 milyon dolarlık katkı sağlanıyor. Metan gazı emisyonunu azaltan proje çalışmaları ise kapsamlı çevresel ve sosyal izleme planı çerçevesinde periyodik olarak denetlenerek devam ediyor.

Günde 90 ton organik gaz üretiliyor

Metan gazından elektrik üretim tesisi işletimi kapsamında gaz kalitesinin arttırılabilmesi ve atık kompozisyonunun daha net saptanabilmesi için geçici bir Ambalaj Ayrıştırma ve Analiz Tesisi de kuran Samsun Büyükşehir Belediyesi, ayrıştırılan atıkların yüzde 4’ünü geri dönüştürüyor. Biyogaz üretim tesisi sayesinde organik atıklar, atık olarak depolanmak yerine enerji ve gübre üretimi vesilesiyle tekrar ekonomiye kazandırılıyor. Sahaya dökülen organik atık miktarını azaltmak, depolama sahasının ömrünü uzatmak, sızıntı suyunu bertaraf ederek gaz verimini arttırmak ve elektrik santralini beslemek amacıyla saatte 1,24 megavat elektrik üretim kapasiteli 2 makineyle Biyogaz Enerji Üretim Tesisini de inşa eden belediye, günde 90 ton organik atık ve sızıntı suyu alarak gaz üretimine devam ediyor. Önümüzdeki dönemde hem biyogaz tesisinin hem de sıvı/katı gübre tesislerinin kapasitelerini artıracak yeni yatırımlar yapılması hedefleniyor.

11.5 ton tıbbi atık bertaraf edildi

Özel bir şirketin 8 yıldır işlettiği tıbbi atık sterilizasyon tesisi ise toplanan tıbbi atıkları bertaraf ediyor. Merkez ilçelerden günlük 4 ton, 13 kırsal ilçeden de günlük 1 ton tıbbi atık toplanıyor. 375 kurumdan 3 yılda toplanan yaklaşık tıbbi atık miktarı ise 11 bin 611 tonu geçti.