Sanayi Üretiminden Büyümeye Tam Destek

AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgiye göre 2015'in son çeyreğinde sanayi üretimindeki artış devam ediyor. Arındırılmamış (ham) sanayi üretimi 2015 kasımda yıllık yüzde 3,58 artışla, "AA Finans Beklentisi" olan yüzde 4,04'ün altında gerçekleşti.

Sanayi üretiminin geçen yılın ekim ve kasım aylarında sırasıyla yüzde 14,8 ve yüzde 4,04 artış kaydetmesi, son çeyrek büyümesinin yüzde 4'e ulaşabileceğine işaret ediyor. Geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 4'lük bir büyüme gerçekleşmişti.

Analistler, son çeyrekte sanayi üretiminde gözlenen artışın 2015 yılı büyümesine pozitif katkı sağlayacağını tahmin ediyor.

Geçen yılın 4. çeyreğinde büyümenin en az 3. çeyrek büyümesi kadar olabileceğini hesaplayan analistler, 2015 yılında da büyümenin yüzde 3,5-4 civarında, 2016 yılında ise yüzde 3'ün üzerinde olabileceğini öngörüyor.

AA muhabirine konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kırali, takvim etkisinden arındırılmış verilere göre kasım ayında sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 2,8 olan beklentilerinin hafif üzerinde gerçekleştiğini ifade etti.

Kasım verilerinin hem iç hem de dış talebe dayalı üretim yapan sektörlerde hafif bir ivme kaybına işaret ettiğini söyleyen Kırali, öncü göstergelere bakıldığında aralık ayında kasımdaki kayıpların önemli ölçüde telafi edilmiş olabileceğini dile getirdi.

Kırali, böylece son çeyrekte yıllık bazda sanayi üretiminde yüzde 3,5, gayri safi yurt içi hasılada (GSYH) ise yüzde 3 civarında bir büyüme kaydedilebileceğini söyledi.

Bu yılın ilk yarısında ekonomik aktivitede ivme kaybının kademeli olarak devam edebileceğini aktaran Kırali, ikinci yarıda aktivitenin hızlanacağını ve 2016 yılını yüzde 3,6'lık GSYH büyümesi ile tamamlayacağını kaydetti.

- "Son çeyrekte üçüncü çeyreğe benzer GSYH artışı kaydedilebilir"

AA Finans Analisti ve Ekonomist Haluk Bürümcekçi ise 2015'in son çeyreğinde görünümün güçlü olmaya devam ettiğini belirterek, "2015 Kasım ayı sonuçlarından sonra, yılın ilk çeyreğine yüzde 1,3 ile başlayan, ikinci çeyrekte yüzde 3,7 düzeyine hızlanan, üçüncü çeyrekte tekrar yüzde 0,3 düzeyine yavaşlayan üretim artış hızının son çeyreğin ilk iki ayı sonunda daha güçlü bir seyir içinde olduğunu görmekteyiz" dedi.

Geçen yılın aralık ayında sanayi üretiminin yıllık artışının sıfır bile olsa son çeyrek üretim artışının yüzde 5,8 seviyesinde olmasının garantilendiğini söyleyen Bürümcekçi, bu durum 2015'in son çeyrek milli gelir gerçekleşmesi açısından olumlu bir gelişme olarak kaydedildiğini vurguladı.

Bürümcekçi, şöyle devam etti:

"Türkiye'de sanayi üretimi ile milli gelir verileri arasındaki yakın ilişki dikkate alındığında, bu görünüm bize son çeyrekte üçüncü çeyreğe benzer bir GSYH artışı kaydedilebileceğini düşündürmekte. 2015 yılının ilk çeyreğinde yüzde 2,3 ile sınırlı kalan bir büyüme görülmüştü. İkinci çeyrekte büyüme yüzde 3,8'e doğru hızlanmış ve üçüncü çeyrek gerçekleşmesi ise aynı çeyrekte sanayi üretiminin sadece yüzde 0,3 artmasına rağmen yüzde 4 ile sürpriz artış kaydetmişti. Öncü göstergeler göz önünde bulundurulduğunda son çeyrek için büyüme ön tahminimizi, aynı çeyreğe ait üretim verilerinden sonra tekrar gözden geçirmek kaydıyla, yüzde 4 düzeyinde belirlemiştik. Sonuç olarak, 2015 yılı büyüme tahminimiz olan yüzde 3,5 üzerinde riskler hafif yukarı görünürken, 2016 yılı tahminimizi yukarı ve aşağı yönlü risk faktörlerini dikkate alarak yüzde 3,2 olarak belirledik."

- "Son çeyrek büyüme tahminimiz yüzde 3"

Halk Yatırım'ın Yatırım Danışmanlığı ve Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı da, sanayi üretiminde yıllık bazda artışın, düzeltilmemiş verilerde, geçen yılın kasım ayında yüzde 3,6 ile yüzde 3,5'lik tahminlerine oldukça yakın gerçekleştiğini ifade etti.

Takvim etkilerinden arındırıldığında da, yıllık bazda yükselişin yüzde 3,5 ile yine benzer bir seviyede olduğunu belirten Tokalı, böylece, düzeltilmiş veriler altında, üçüncü çeyrekte yüzde 3,3'e gerileyen sanayi üretimindeki yıllık artışın, son çeyreğin iki ayında yüzde 4,1'e çıktığına dikkati çekti.

Tokalı, yılın son ayına ait ilk tahminlerinin de bu seviyeye yakın hatta üzerinde bir performansın gözlenebileceği yönünde olduğunu dile getirdi.

Hem tarım sektöründen hem de stoklardan üçüncü çeyreğe benzer bir katkının gerçekleşmesinin zor görünmesine ek olarak, hizmetlerdeki göreceli güçlü baz etkisi nedeniyle, geçen yılın son çeyreğine ait büyüme oranının yüzde 3 ile sınırlı kalmasının hala yüksek olasılık göründüğünü kaydeden Tokalı, şu değerlendirmeleri yaptı:

"Küresel büyümeyle ilgili baskı unsurlarını ve jeopolitik riskleri dikkate aldığımızda, büyüme oranının bu yıl yüzde 3,2 ile potansiyel büyüme düzeyimizin altında kalmaya devam edeceği beklentimizi koruyoruz ancak gerek reform kararlılığının korunması, gerekse uygun para ve maliye politikaları yaklaşımıyla emtia ithalatçısı ekonomi olmanın avantajlarının görülmesine uygun ortam sağlanması durumunda, daha güçlü bir büyüme performansının da mümkün olduğunu eklemek isteriz."