Sayıştay Kanunu değişiyor

Sayıştay Kanunu Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Buna göre, Sayıştay ile Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun (YDK) Sayıştay çatısı altında birleşecek. AK Parti Grup Başkanvekilleri Bekir Bozdağ, Suat Kılıç, Mustafa Elitaş, Nurettin Canikli ve Ayşe Nur Bahçekapılı ile bazı milletvekillerinin imzalarını taşıyan teklifin bir maddesi, Komisyon Başkan Vekili ve AK Parti Manisa Milletvekili Recai Berber'in önergesi üzerine tekrar müzakere edilerek, değiştirildi.

Buna göre, Sayıştay'ın Merkez Bankasına ilişkin denetimi, temel görev ve yetkileri dışında kalan faaliyetleriyle sınırlı olacak.

Komisyonun MHP'li üyeleri, Merkez Bankasının ana faaliyetlerinin denetim dışında bırakıldığını belirterek, eleştiride bulundular.

CHP'li üyeler ise Merkez Bankasının tüm faaliyetlerinin TBMM tarafından denetlenmesi gerektiğini ifade ettiler.

Teklif neleri öngörüyor?

Teklif ile "Anayasadaki ilkelere ve uluslararası denetim standartlarına uygun, çağdaş demokrasinin gelişimine katkı sağlayacak ve toplumun beklentilerini karşılayacak, belge denetiminden çok içeriği ön plana çıkaracak, teknoloji olanaklarından yararlanan ve bunların yargı yetkisine işlerlik kazandıracak bir Sayıştayın oluşturulması" amaçlanıyor.

Düzenlemeye göre, Sayıştay, düzenlilik ve performans denetimi tekniklerini eşit ağırlıkta uygulayacak, tüm kamu fonu, kaynak ve faaliyetlerini denetlemek için yasal yetkiye sahip ve işleyiş açısından da bağımsız olacak.

Sayıştay, hazırladığı raporları zamanında ve belli bir prosedür dahilinde TBMM ve kamuoyuna sunacak. Sayıştay, merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları hariç, kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarını, mahalli idareleri, özel kanunlarla anonim ortaklık şeklinde kurulmuş olanlar da dahil olmak üzere diğer kamu idareleri ile bunlara bağlı her tür idare, kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketleri denetleyecek.

Kamu idarelerince yapılan her türlü iç ve dış borçlanma, borç verilmesi, borç geri ödemeleri; yurt dışından alınan hibelerin kullanımı, hibe verilmesi, Hazine garantileri, Hazine alacakları, nakit yönetimi ve bunlarla ilgili diğer hususları; tüm kaynak aktarımları ve kullanımları ile Avrupa Birliği (AB) fonları dahil yurt içi ve yurt dışından sağlanan diğer kaynakların ve fonların kullanımı da denetim kapsamında olacak.

Tüm kamu hesapları denetlenecek

Sayıştay, kamu idareleri bütçelerinde yer alıp almadığına bakılmaksızın, özel hesaplar dahil tüm kamu hesapları, fonları, kaynakları ve faaliyetlerini, yapılan antlaşma veya sözleşmedeki esaslar çerçevesinde uluslararası kuruluş ve örgütlerin hesap ve işlemlerini de denetleyecek.

Teklife göre, Sayıştay, denetim sonuçları hakkında TBMM'ye doğru, yeterli, zamanlı bilgi ve raporlar sunacak. Sayıştay, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir, gider ve mallarına ilişkin hesap ve işlemlerinin kanuna ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığını denetleyecek, sorumluların hesap ve işlemlerinden kamu zararına yol açan hususları kesin hükme bağlayacak. Sorumluların hesap ve işlemlerinden kamu zararına yol açan hususları Sayıştay tarafından kesin hükme bağlanacak.

Sayıştay, denetim sırasında her türlü bilgi ve belgeyi istemeye, sözlü bilgi almak üzere her derece ve sınıftan kamu görevlileri ile ilgilileri çağırmaya, denetimi ile ilgili idare ve diğer tüzel kişilerden temsilci istemeye yetkili olacak.

Kamu idarelerinin hesap, işlem ve faaliyetleri ile malları, hesap veya faaliyet dönemine bağlı olmaksızın yılı içinde veya yıllar itibarıyla denetlenebileceği gibi sektör, program, proje ve konu bazında da denetlenebilecek. Denetimler sırasında gerekli görülmesi halinde, Sayıştay dışından uzman çalıştırılabilecek veya bilirkişi görevlendirilebilecek.

Bakanlar, Başbakan ve TBMM'ye karşı sorumlu olacak

Bakanlar, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ile hukuki ve mali konularda Başbakana ve TBMM'ye karşı sorumlu olacak. Sayıştayın gerçekleştirdiği performans denetimleri mali ve hukuki sorumluluk doğurmayacak.

Kamu idarelerinin hesapları, muhasebe yetkilileri tarafından hazırlanarak üst yöneticiler veya görevlendirdiği harcama yetkilileri ile muhasebe yetkilileri tarafından denetime hazır bekletilecek veya Sayıştayın bildireceği yere gönderilecek.

Hesapların verilmemesinden doğan sorumluluk, hesapların Sayıştay tarafından istendiği tarihte görev başında bulunan muhasebe yetkilisi ile üst yönetici veya görevlendirdiği harcama yetkilisine ait olacak. Sorumlular veya diğer ilgililer denetçilerin isteyecekleri bilgi, kayıt ve belgeleri vermeye, işlem faaliyet ve malların fiili ve fiziki durumlarını geciktirmeksizin göstermek zorunda olacaklar. Hesabını zamanında vermeyen sorumlular ile Sayıştay denetimine giren kamu idareleri görevlilerinden, denetleme ve yargılama sırasında istenilen her çeşit bilgi, belge ve defterleri vermeyen ve denetleme ve yarılamayı güçleştirenlerin aylıkları, söz konusu belgeleri sonuna kadar yarım aylık olarak ödenecek.

Yarım aylık kesilmeye başlandığı tarihten itibaren muhasebe yetkilileri en çok 3 ay, diğer görevliler ise Sayıştay tarafından belirlenen süre içinde söz konusu belgeleri vermez ve denetlemeyi ve yargılamayı güçleştiren sebepleri ortadan kaldırmazlarsa bu defa ilgili kamu idarelerince atamalarındaki usule göre işten el çektirilecek, haklarında gerekli kovuşturma yapılacak.


CNN Türk