IV. Mehmet’in annesi Hatice Turhan Sultan tarafindan yaptirilan Seddülbahir Kalesi, 17. yüzyil kalesidir. Tarihin en kanli savaslari arasinda yer alan ve Mehmetçigin kahramanligi sayesinde ’Çanakkale Geçilmez’ destaninin yazildigi Çanakkale Savaslari’nda, Gelibolu Yarimadasi’ndaki Seddülbahir Kalesi, bogazin güvenliginde çok önemli rol oynadi. 108 yil önce yedi düvele karsi Mehmetçik ile beraber karsi koyan kale, isabet eden top atislariyla gazi oldu.
Çanakkale Bogazi’ni geçmek isteyen itilaf devletlerinin gemilerinden atilan top mermileri ile büyük hasar alan Tarihi Gelibolu Yarimadasi’ndaki Seddülbahir Kalesi, aradan geçen bir asirlik zaman diliminde doga sartlari nedeniyle zarar gördü. Harap haldeki kaleyi ayaga kaldirip, açik hava müzesi haline getirmek için Çanakkale Savaslari Gelibolu Tarihi Alan Baskanligi’nca 2015 yilinda baslatilan restorasyon ve çevre düzenlemesi çalismalari tamamlandi. 18 Mart Sehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi’nin 108’inci yil dönümünde Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan tarafindan ziyarete açildi. Seddülbahir Kalesi Müzesinde, ziyaretçiler kalenin 17. yüzyildan bugüne kadarki tarihi hakkinda bilgilendiriliyor. Ziyaretçiler, Çanakkale Savaslari’nin ilk sehitlerinin yer aldigi kabristani ziyaret edip, 1915 Çanakkale Savaslari’nin bu kalede yasanan kisimlarini, o dönemin savas malzemelerini, belgelerini inceleyebiliyor. Seddülbahir Kalesi’nin restorasyon ve kazi çalismalari sirasinda çikan Osmanli asker künyeleri, Fransiz cep saati, Osmanli el bombasi, Krupp topu namlu temizleme harbisi, Fransiz ve Senegal asker palalari, Osmanli mavzer süngüleri, Osmanli süngü kini, Osmanli palaska barutlugu, Osmanli, Fransiz ve Avustralya Asker Üniformasi kol dügmeleri, mermiler ve Fransiz mühimmat sandigi ile savasin izleri yasatiliyor.
Seddülbahir Kalesi Müze Yapisi dünyanin en prestijli mimarlik ödüllerinden Architizer A+ Awards’da finale kaldi
Çanakkale Savaslari’nin yasandigi Tarihi Gelibolu Yarimadasi’nda bir asir sonra restorasyon çalismalariyla ayaga kaldirilan, Çanakkale Bogazi’ni geçmek isteyen itilaf devletlerinin 3 Kasim 1914’te ilk bombaladigi yer olan ve ilk sehitlerin verildigi Seddülbahir Kalesi, dünyanin en prestijli mimarlik ödüllerinden Architizer A+ Awards’da finale kaldi. New York merkezli Architizer A+ ödüllerinin Tipoloji kategorileri içerisinde “Kültürel Yapilar” basligi altinda yer alan müze ödüllerinde genel tasarim açisindan en iyi bagimsiz müze yapilarina verilen ödülde 5 aday arasina kalarak finalist olan “Seddülbahir Kalesi Müze Yapisi” için oylama 10 Mayis’a kadar sürecek.
Seddülbahir Kalesi Kisa Liste Ödülü’nü aldi
25 yil süren arastirma, belgeleme, projelendirme ve uygulama çalismalarinin son sekiz yilinda proje yürütücülügünü üstlenen Çanakkale Savaslari Gelibolu Tarihi Alan Baskanliginin ilk master projesi olarak Cumhuriyetin 100. yilinda tamamlanarak ziyarete açilan Seddülbahir Kalesi’ne Italya’dan önemli bir ödül geldi. Ferraro Üniversitesi Mimarlik Fakültesi tarafindan 2010 yilindan itibaren mimarlik alaninda bilim camiasi tarafindan belirlenen koruma ilkelerini bilinçli olarak yorumlayan ve uygulayan, çagdas ifade biçimlerinden yararlanan önemli projelerin degerlendirildigi Uluslararasi Domus Restorasyon ve Koruma Ödülleri’nde farkli ülkelerden 176 basvuru arasindan Kisa Liste Ödülü’ne layik görülen Seddülbahir Kalesi Projesi adina törene Proje Bilimsel Danisma Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Lucienne Senocak ve Dr. Ögretim Üyesi Gülsün Tanyeli ile birlikte ÇATAB Restorasyon ve Yapim Uygulamalari Koordinatörü Mustafa Kafkas Dereli katildi.
Istanbul Teknik Üniversitesi ve Koç Üniversitesi’nden ögretim görevlilerinin yani sira farkli disiplinlerden yüzlerce bilim insani ve uzmanin katkilari ile sonlandirilan proje ile Seddülbahir Kalesi, Çanakkale Savaslari Gelibolu Tarihi Alan Baskanligi tarafindan ülkenin tasinmaz kültür varligi envanterine yeniden dahil edildi.
Seddülbahir Kalesi
Çanakkale’nin Eceabat ilçesine bagli Seddülbahir köyünde yer alan, 1. derece arkeolojik-askeri-harp tarihi-kentsel sit alaninda bulunan Seddülbahir Kalesi, Gelibolu Yarimadasi’nin en güney ucunda bulunmaktadir. Kale, Tarihi Alan içinde yer almakta olup Bogaz’a giriste Ertugrul (Cape Helles) ve Morto Koylari arasinda kalan burun üzerindedir. Seddül-bahr yani ’denizin seddi’ anlamina gelen yaklasik 22 bin metrekarelik alanda konumlanmis kalenin Venedik saldirilarina karsi 17’nci yüzyilda, Osmanli tarihinde banisi (yaptirani) kadin olan ilk askeri yapi olma özelligi tasimasi bakimindan önemli olup, Hatice Turhan Sultan (IV. Mehmet’in annesi) tarafindan 17’nci yüzyilda insasina baslanmistir. Kale, topografik durumu nedeniyle asimetrik düzensiz bir plan özelligine sahiptir. Kalenin dört kösesinde birer, kuzey bati kösesinde de bir olmak üzere 5 burcu vardir. Bu burçlar birbirlerine sur duvarlariyla baglanmistir. Kalede güney dogudan kuzey batiya 3 kademeli sur ile hisar peçe olusur.
'Seddülbahir Kalesi Müze Yapisi' Dünyanin En Prestijli Mimarlik Ödüllerinden Architizer A+ Awards'da Finalde
Çanakkale Savaslari’nin yasandigi Tarihi Gelibolu Yarimadasi’nda bir asir sonra restorasyon çalismalariyla ayaga kaldirilan, Çanakkale Bogazi’ni geçmek isteyen itilaf devletlerinin 3 Kasim 1914’te ilk bombaladigi yer olan ve ilk sehitlerin verildigi Seddülbahir Kalesi, dünyanin en prestijli mimarlik ödüllerinden Architizer A+ Awards’da finale kaldi. Seddülbahir Kalesi Müze Yapisi için oylama 10 Mayis’a kadar sürecek. Seddülbahir Kalesi, Uluslararasi Domus Restorasyon ve Koruma Ödülleri’nde farkli ülkelerden 176 basvuru arasindan Kisa Liste Ödülü’ne layik görülmüstü.
