Sekiz günlük kriz böyle aşıldı!

Kara Kuvvetleri Komutanlığı için Orgeneral Başbuğ'un sunduğu Iğsız'sız teklifle mutabakata varıldı. Orgeneral Ceylanoğlu 1. Ordu'dan Kara Kuvvetleri'ne kaydırıldı. Ceylanoğlu'ndan boşalan yere ise Orgeneral Hayri Kıvrıkoğlu getirildi


Tarık IŞIK , Tolga AKINER

AFYON/İZMİR/ANKARA - Hükümet ile Genelkurmay arasında 1 Ağustos günü başlayan Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) krizi, tarafların uzlaşmasıyla son buldu. Başbakan Tayyip Erdoğan ile geçen cuma gecesi görüşen Orgeneral İlker Başbuğ, Orgeneral Iğsız’ın olmadığı, bir teklif sundu. Hükümetin oluruyla Köşk’e sunulan kararnameye göre, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na Orgeneral Erdal Ceylanoğlu getirildi.

Türkiye, 2010 yılı Ağustos YAŞ toplantısını tam bir kriz olarak yaşadı. Bir uzlaşmaya varıldığını dün Başbakan Erdoğan, Afyon’da açıkladı. Erdoğan sorular üzerine, “Öyle zannediyorum ki (dün) akşam Cumhurbaşkanımıza teklifimizi yapacağız. Şu anda hazırlıklar tamamlanmak üzere. Mutabakatımızı büyük ölçüde bitirmiş gibiyiz. İzmir’de bana inhası gelecek. Ben de imzalayarak Cumhurbaşkanıma bu (dün) akşam takdim edeceğim” dedi.

‘Her gelene baş sallamayız’
Başbakan Erdoğan, Afyon’dan sonra geçtiği İzmir’de de şunları söyledi: “Birinci Ordu Komutanımızın da, Ege Ordusu Komutanımızın da, Harp Akademileri Komutanımızın da atamaları, daha doğrusu inhası, Milli Savunma Bakanı tarafından yapılmış bulunuyor. Bakanlar Kurulu olarak Genelkurmay Başkanımızla ilgili kararnameyi hazırladık ve Ankara’ya döner dönmez Cumhurbaşkanımıza takdim edeceğiz ve yarınki (bugünkü) Resmi Gazete’de açıklanmak suretiyle artık bu işi noktalamış olacağız.

Cumhurbaşkanımıza bunu sunmadan açıklarsam, Cumhurbaşkanımıza karşı nezaketsizlik olur. Olur ya, belki Cumhurbaşkanımızın burada herhangi bir düzeltmesi gereken bir şey icap edebilir. Genelkurmay Başkanlığı’yla ilgili mutabakatımız var. Şu anda herhangi bir sıkıntı kalmadı. Çok spekülasyonlar yapıldı. Bu yanlıştır. Önce yürütmenin bu ülkede bir görevi var. Bu konuyla ilgili neler yapılabileceğine dair yasalarla belirlenmiş görevi var. Aynı şekilde Cumhurbaşkanımızın da bu süreçte bir tasarruf yetkisi var. Nihai karar onun. Kaldı ki bir başkomutandır. Dolayısıyla burada bizler yetkimizi kullanmayacak mıyız? Her gelene herhalde baş sallayacak halimiz yok. Bizim de bir tasarruf yetkimiz var.”

Genelkurmay’ın yeni teklifinde Kara Kuvvetleri Komutanı olarak Iğsız’ı önermemesi, hükümetle mutabakatın temel dayanağı oldu. Bu arada Orgeneral Iğsız’a alternatif olarak düşünülen ancak bunun üzerine istifa eden Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Atila Işık, kararından vazgeçirilemedi.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, dün gece İstanbul’dan Ankara’ya döner dönmez, Genelkurmay Başkanı Başbuğ ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül’ü kabul etti. (Gazetemiz baskıya girdiğinde, Gül henüz kararnameyi imzalamamıştı.) Kararname ile, Genelkurmay Başkanlığı’na Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Işık Koşaner, Kara Kuvvetleri’ne 4 Ağustos’ta açıklanan YAŞ kararlarına göre 1. Ordu Komutanlığı’na getirildiği açıklanan EDOK Komutanı Orgeneral Erdal Ceylanoğlu, 1. Ordu Komutanlığı’na Ege Ordu Komutanı Orgeneral Hayri Kıvrıkoğlu, Ege Ordu Komutanlığı’na korgeneralliğinde bir yıl süreyle Başbakan Erdoğan’ın askeri danışmanlığını da yapan Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Nusret Taşdeler, Harp Akademileri Komutanlığı görevine ise Genelkurmay 2. Başkan Yardımcısı Orgeneral Bilgin Balanlı getiriliyor.

TSK’dan bu yıl Orgeneral Başbuğ, Orgeneral Iğsız ve Orgeneral Işık’ın emekli olması ile boşalacak olan üç orgenerallik kadrosuna YAŞ kararları ile iki korgeneral terfi ettirildiği için, 2009’da 15’e çıkarılan orgeneral kadrosu yeniden 14’e düşürülmüş oldu. Bu çerçevede Genelkurmay 2. Başkan Yardımcılığı orgenerallikten korgeneralliğe düşürüldü.

Özel’in şansı sürüyor
Bu formülle, Koşaner sonrasında 2013-2017 yılları arasının Genelkurmay Başkanlığı’nın en kuvvetli adayı olan Özel’in önü tıkanmamış oldu. Ceylanoğlu Kara Kuvvetleri komutanlığı’nda bir yıl kalabilecek, ardından da emekli olacak. Yerine geçecek isimin ise Özel olması bekleniyor. Bu durumda, Özel, 2013-2017 yılına kadar dört yıl süreyle Genelkurmay Başkanlığı yapacak.

30 Ağustos itibarıyla TSK’nın yeni komuta kademesi şöyle olacak: Genelkurmay Başkanı: Orgeneral Işık Koşaner, Kara Kuvvetleri: Erdal Ceylanoğlu, Deniz Kuvvetleri: Oramiral Eşref Uğur Yiğit, Hava Kuvvetleri: Orgeneral Hasan Aksay, Jandarma Orgeneral Necdet Özel, 1. Ordu: Orgeneral Hayri Kıvrıkoğlu, 2. Ordu : Orgeneral Servet Yörük, 3. Ordu: Orgeneral Yalçın Ataman, Ege Ordu: Orgeneral Hüseyin Nusret Taşdeler, Kara Kuvvetleri Eğitim Doktrin: Orgeneral Saldıray Berk, Genelkurmay 2. Başkanı: Orgeneral Aslan Güner, KKK Kurmay Başkanı: Orgeneral Bekir Kalyoncu, Donanma: Oramiral Murat Bilgel, Harp Akademileri: Orgeneral Bilgin Balanlı.

28 Şubat’ta tankları yürütmüştü
Orgeneral Erdal Ceylanoğlu, 1945 yılında Kayseri’de doğdu. Ceylanoğlu, 1966’da Kara Harp Okulu’ndan, 1967’de Piyade Okulu’ndan, 1976’da da Kara Harp Akademisi’nden mezun oldu. 1992 yılında tuğgeneralliğe terfi den Ceylanoğlu, sırasıyla Kara Kuvvetleri Eğitim ve Okullar Daire Başkanlığı, 39. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı görevlerinde bulundu, 1996’da tümgeneralliğe terfi eden Ceylanoğlu, bu rütbede Türk siyasi tarihine geçen olaylardan birinin içinde yer aldı. Ceylanoğlu’nun, Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığı sırasında Türkiye siyasi tarihine ‘Demokrasiye balans ayarı’ olarak geçen 28 Şubat süreci yaşandı. Ceylanoğlu da Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanı olarak Sincan’da tankları yürüten komutan olarak tarihteki yerini aldı. Daha sonra sırasıyla Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanlığı Komutan Yardımcılığı ile Kurmay Başkanlığı ve Milli Güvenlik Akademisi Komutanlığı görevlerini yürüten Ceylanoğlu, 2002 yılında korgeneralliğe terfi etti. 2007’de orgeneral olan Ceylanoğlu, üç yıldır Kara Kuvvetleri Komutanlığı Eğitim ve Doktrin Komutanlığı’nı yürütüyordu. Şule Ceylanoğlu ile evli olan Erdal Ceylanoğlu’nun iki çocuğu bulunuyor.

Sekiz gün süren kriz
Hükümet ile Genelkurmay arasında yaşanan sekiz günlük krizin gerçek nedeni konusunda hiçbir taraf resmi açıklama yapmadı. Kamuoyuna Başbakan’ın Orgeneral Hasan Iğsız’ı istemediği, Orgeneral Başbuğ’un ise Iğsız’da ısrar ettiği haberlere yansıdı. Hükümet ile askerler arasındaki gerilim, İstanbul
Özel Yetkili Cumhuriyet Savcısı Zekeriya Öz’ün Iğsız’ı ‘şüpheli’ olarak ifadeye çağırmasıyla derinleşti.
Hem sürecin tam ortasında olan Adalet Bakanı Ergin, hem AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek ‘Başbakan’ın imzası sembolik değil’ açıklamalarıyla sorunun tamamen hükümetin iradesini uygulamasından kaynaklandığı mesajını vermeye çalıştı. Başbakan Tayyip Erdoğan da geçen cuma günü Eskişehir’e giderken süreç boyunca Genelkurmay’ın kendisine ikinci bir isim önermediğini açıklayıp, Kara Kuvvetleri Komutanı belli olmadan Genelkurmay Başkanı’nın kararnamesinin de bekleyeceğini söyleyerek sürecin tamamen hükümetin kontrolünde olduğunu ima etti. Ancak, Iğsız yerine Atila Işık’ı atamak isteyen hükümetin Işık emekliliğini isteyince ‘B planı’na ihtiyaç duyması dikkatlerden kaçmadı. Erdoğan, Işık’ın istifasını bir süre kabul etmeyeceklerini belirterek askerlere pazarlık süresi vermişti.

Balyoz kararı
Başbakan ile Genelkurmay Başbakan arasındaki son buluşmayla eşzamanlı olarak İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nin aralarında dosyaları YAŞ’ın gündeminde olan 11 generalin de bulunduğu 77 muvazzaf subayla ilgili yakalama kararını kaldırması tıkanıklığın büyük ölçüde ortadan kalkmasını sağladı. Cumartesi günü Ordu komutanları karargâhlarının bulunduğu kentlere dönerken, Genelkurmay Personel Başkanı ile Savunma Bakanlığı yetkilileri, Başbuğ’un yeni teklifiyle ilgili hazırlıkları başlattı. (Radikal)