Konya'da Meram Ziraat Odası Başkanı Ali Ataiyibiner, türü yok olma tehlikesi yaşayan Dinkel buğdayının deneme ekimini yaptı. Meram İlçesi Hasan Köy bölgesinde ekimi yapılan Dinkel buğdayından istenilenin üzerinde verim alındı.
Meram Ziraat Odası Başkanı Ali Ataiyibiner, Avrupa'da soyu tükenmekte olan buğday türü ile ilgili şu bilgileri verdi:
"İran ve Güneydoğu Avrupa bölgesinde yetişen Dinkel buğdayı Neolitik (Taş Çağı) Milattan Önce 6000–5000 yılları arasında Avrupa da ilk türler görülmüş ama çıkış bölgesi Mezopotamya'dır. Kavuzlu buğday (Triticum spelta), buğdaygiller (Poaceae) familyasından hekzaploid bir buğday türü. Kavuzlu buğday Avrupa'nın bazı bölgelerinde Bronz Çağ'dan Orta Çağ'a kadar temel bir gıda maddesi olarak işlev görmüşse de, günümüzde Orta Avrupa'da soyu tükenmekte olan bir ekin olarak var oluş mücadelesi vermektedir."
Son yıllarda bu tür buğdayı kurtarma çabalarının arttığını dile getiren Ataiyibiner, sağlıklı diyet besinleri satan dükkânların raflarında Dinkel buğdayından mamul ürünlerin yer edinmeye başladığını ifade etti.
Organik tarıma önem verdiklerini belirten Ziraat Odası Başkanı Ali Ataiyibiner, "Geçmişte çok yaygın olarak ekilirken, sonradan makarnalık ve ekmeklik buğdaylar ile yeri değiştirilen ve kaybolan buğday türlerinden bir tanesidir Dinkel buğday. Ülkemizde Kızıl buğday (kavuzlu buğday) olarak bilinen Dinkel'in ekimi artık yapılmamaktadır. Bunun sebeplerinden birisi veriminin düşük olması, zamanla yerini makarnalık ve ekmeklik buğday çeşitlerinin almış olmasıdır. Kızıl buğday bugünkü fındıksı, aromatik lezzeti olan buğdayın ilk şeklidir. Bu bitki çok güçlüdür, yüksek yerlerde ve yağışlı bölgelerde de yetişmektedir. Ancak buğdaya göre daha az verim sağlar." dedi.
Ekimini gerçekleştirdiği Dinkel buğdaydan ciddi miktarda verim aldığını anlatan Meram Ziraat Odası Başkanı Ataiyibiner, buğdayın ekimiyle ilgili şunları kaydetti:
"Büyüme alışkanlıkları kış buğdayına benzer. Ekimi eylül ortasında uygundur. Kumlu toprakları sever gübre uygulaması olmaksızın nispeten fakir topraklarda bile büyür. Ph 6,0 uygundur. Dinkel son derece kalın kabuğu dayanıklı kirleticiler ve böceklerden korur. Kök veya yaprakta pas yayıldığından bir problem olabilir. Diğer hastalıkları oluşabilir, ancak ürün rotasyonu ile azaltılabilir. Hastalıklara ve kuraklığa karşı diğer buğday çeşitlerine göre çok dayanıklıdır, bu yüzden organik tarım için uygun bir buğday çeşididir."
Dinkel buğdayının tam anlamıyla bir şifa kaynağı olduğunu belirten Ali Ataiyibiner, "Dinkel buğdayı vitamin, yüksek protein içeriği, değerli yağ asitleri ve mineraller(demir, magnezyum, fosfor yüksektir) olarak diğer buğday çeşitlerinden yüzde 25 daha zengindir, A, E, B1, B2 ve niasin içeriği sinir sistemini destekleyici, metabolizmayı düzenleyici, sağlıklı bir cilt için gerekli bir gıdadır. İçerdiği amino grup asitler, hormonları düzenler. Bağırsakları düzenleyici etkisi vardır. Bağışıklık sistemini güçlendirir, detoks için ideal bir gıdadır. Tahıl doğal lif ve buğday oranla daha yüksek oranda protein içerir. B kompleks vitaminleri yüksek, hem basit ve kompleks karbonhidratlar yönünden zengindir. Bir diğer önemli yararı ise, bazı glütene duyarlı insanlarda besin olarak kullanabilecekleri bir çeşittir." ifadelerini kullandı.
Dünyada olumsuz beslenme kaynaklarının artmasıyla birlikte Dinkel'in (kavuzlu buğday) değerinin arttığını bildiren Ataiyibiner, bu tür buğdaydan mamul besinlerin organik ve doğal ürün raflarında yer almaya başladığını da sözlerine ekledi.
