Somali'nin Uluslararası Ortakları, Siyasi Liderleri Seçim Krizini Çözmeye Çağırdı

Arasında Afrika Birliği, Avrupa Birliği, ABD ve Türkiye'nin de olduğu uluslararası ortaklar, 17 Eylül 2020'de Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Fermacu ve eyalet liderleri arasında kararlaştırılan seçim modelinin uygulanmasında süregelen çıkmazla ilgili bildiri yayımladı.

Somali’nin en üst düzey siyasi paydaşlarını ulusun çıkarı için liderlik göstermeye ve uygulama ile ilgili çözülmemiş sorunları diyalog ve uzlaşma yoluyla hızla çözmeye çağıran bildiride, güvenilir bir seçim sürecinin ancak bu şekilde mümkün olacağına vurgu yapıldı.

Bildiride, 17 Eylül'de yapılan anlaşmanın meclis tarafından onaylandığına ve aynı zamanda birçok başkan adayı tarafından da memnuniyetle karşılandığına dikkat çekilirken, bu anlaşmanın yeniden tartışmaya açılmasının doğru olmadığı kaydedildi.

Herhangi bir şiddet tehdidinin veya kullanımının kabul edilemez olduğu yinelenen bildiride ayrıca adayların görüşlerini barışçıl bir şekilde ifade edebildikleri ve medyanın kısıtlama olmaksızın faaliyet gösterebildiği özgür ve açık siyasi alanın önemi vurgulandı.

Somali hükümetinin seçim komisyonu üyelerine ilişkin yapılan itirazlara rağmen seçimleri zamanında yapma kararı alması ülkede tansiyonu yükseltmişti.

Son olarak, muhalefeti destekleyen milis gruplar, başkent Mogadişu'nun dış mahallelerinde toplanarak güç gösterisi yapmıştı.

Cumhurbaşkanı seçiminin şubat başında yapılması planlanıyor.

- Seçim sistemi

Ülkede parlamento ve cumhurbaşkanı seçimleri peş peşe yapılıyor. Parlamentonun, "Halk Meclisi" olarak da bilinen alt kanadının 275 üyesi, Somali'deki farklı kabileleri temsil eden 14 bin delege tarafından 4 yıllığına seçiliyor.

Parlamentonun üst kanadının 54 üyesi ise eyalet konseyleri tarafından belirleniyor. Seçilen parlamento üyeleri hem parlamento başkanını hem de yeni cumhurbaşkanını belirliyor.

Seçimlerde kendine has kabile sistemini uygulayan Somali'de, bu seçimlerde "bir kişi bir oy" ilkesiyle tüm vatandaşların oy kullanması planlanıyordu ancak başarılamadı.

Şu anda "4,5 sistemi" olarak adlandırılan kabile merkezli sistemle yönetilen Somali'de, ülkenin 4 büyük kabilesi eşit sayıda, diğer kabileler ise bunun yarısı oranında meclise kendi seçtiği vekilleri gönderiyor.