Sosyal Medyadaki Çocuk Istismari

Çevrimiçi istismarin ne oldugu, nasil gerçeklestirildigi gibi konularinda Anadolu Üniversitesi’ne bagli SODIGEM Merkezi’nde çalismalar yapan Dr. Gizem Yildiz, ayrica dijital kusaklardan da bahsederek, “Cinsel istismar, cinsel açidan ergen ya da yetiskinler tarafindan hedef alinan kiside; mutsuzluga, üzüntüye neden olurken, çocuklara bedenen ve psikolojik zarar vererek, onlara sözel ya da davranissal olarak cinsel içerikli bir saldiri çesididir. Dijital ortama dogan 2000 yili ve sonrasi dijital yerliler, bilindigi gibi teknoloji ile beraber büyüyorlar. Duruma alismaya çalisan 1980 ile 1999 arasi dogumlulara ise dijital melez denilirken, bir de teknolojiye direnç gösteren 1980 öncesi kusak dedigimiz dijital göçmenler vardir. Bizim için önemli olan kisim ise, dijital ortamda cinsel istismarlarla karsi karsiya gelme ihtimali yüksek olan 2000 öncesi dogan kusaktir” dedi.



“2021 yili sosyal medya raporuna göre, Türkiye’nin yüzde 78’i sosyal medya kullaniyor”

Dijital yerliler denilen teknolojinin içine dogan çocuklarin, vakitlerinin çogunu tabletler ve telefonlarla geçirerek, yogun bir sekilde sosyal medyayi kullandiklarini hatirlatan Yildiz, durumla ilgili istatistiksel bilgileri paylasti. Yildiz, “2021 yili sosyal medya raporuna göre, Türkiye’nin yüzde 78’i sosyal medya kullaniyor ve asil vurucu olansa, yüzde 50’sinden fazla 12 yas altindadir. Çocuklarin sosyal medyada begenilme, onaylanma, görünür olma arzusu, popülerlik edinme ve akranlari arasindaki rekabeti, duygusal istismarin kaçinilmazligini ortaya döküyor" diye konustu.



“8 ile 13 yas araligindaki çocuklarin, sosyal medyada fenomen olma istegi artiriliyor”

"Sosyal medya da karsimiza çikan çevrimiçi istismarlardaki deginmek istedigimiz diger bir kavram da “Tween” kavrami, yani Türkçe literatürdeki karsiligi ise yetiskinlestirilen çocuk ya da esikteki ergen anlamina geliyor" diye belirten Yildiz açiklamalarini söyle sürdürdü:

“8 ile 13 yas araligindaki çocuklarin, sosyal medyada fenomen olma isteginin artirilarak; satis ve pazarlama ve reklam stratejilerinde kullanildigini biliyoruz. Ilaveten onlara, yetiskin görünümlü pozlar verdirerek; lüks giysiler, abartili saç ve makyajlarla fotograflari paylasiliyor ne yazik ki. Bunun da dogrudan bir istismar oldugunu söylemek mümkündür. Diger bir istismar kavrami ise shareting’tir. Yani share ve parent kelimelerinden meydana gelen; yine ebeveynlerin çocuklarinin onayi olmaksizin, görüntülerini ve kisisel bilgilerini sosyal medyada paylasmasi anlamina gelmektedir."

“Saldirgan, çocugu manipüle etmek için cinsel içerikli mesajlar ve fotograflar atiyor”

Sosyal medyada yogun bir sekilde gerçeklestirilen çevrimiçi istismarin kendi içerisinde asamalari oldugunu ve saldirganin, onlarla temaslarda bulunup tanismak için mesajlar attigini ve güvenini kazandigini anlatan Yildiz, “Saldirgan, çocugu manipüle etmek için cinsel içerikli mesajlar ve fotograflar ve canli yayin taleplerinde bulunarak, bulusma ayarlamaya çalisiyor. Hatta istismarin sürdürebilmesi için, hediyelerle onu mutlu ettigini biliyoruz. Sonraki süreçte ise rüsvet, tehdit ve santajlarla magdurun üzerine gidiyor. Arastirmalardaki en kritik bilgilerden biri de su, saldirganin en kritik taleplerinin gerçeklesmesi sadece 2 gün sürüyor” dedi.



“Çocuklarimizin dijital ayak izlerini takip etmek çok önemlidir”

Çevrimiçi istismardan korunmak için, öncelikle en büyük rolün ailelere düstügünü belirten Dr. Gizem Yildiz açiklamalarini söyle sürdürdü:

“Çocuklarimizin, dijital ayak izlerini takip etmek çok önemlidir. Bunu yaparken de onlarin mahremiyetlerini ihlal etmeden yani onlara fark ettirmeden, internette tikladiklari siteleri ve sayfa geçmislerini kontrol etmelidir. Ayrica sosyal medya hesaplarindaki arkadaslari inceleyerek, yetiskin hesaplar ve yeni eklenen akran hesaplarinin kim oldugu arastirilabilir” diye sözlerini tamamladi.