Deriye rengini melanin adlı madde veriyor. Bu maddeyi üreten hücreler melanosit adını alıyor. Melanositlerin çeşitli nedenlerle hasar görmesi ise vitiligo hastalığına neden oluyor. Normal rengini kaybeden deride farklı büyüklüklerde, açık renkli yama tarzı alanlar oluşuyor ve renk genellikle süt ya da tebeşir beyazı oluyor.
Hastalık hakkında bilgi veren İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yalçın Tüzün, pigmentasyonla ilgili hastalıklar arasında en yaygın görülenin vitiligo olduğunu söylüyor.
Hastalığın genellikle 20 yaşından önce ortaya çıktığını belirten ve psikolojik etkilerine dikkat çeken Prof. Tüzün, “Vitiligo, bireyin kendi dünyasında ve başkalarıyla ilişkilerinde yıkıcı sonuçlara neden olabilir. Hastaların yarısından çoğunun 20 yaşın altında olması, kişinin beden imajıyla en çok ilgilendiği döneme denk gelir. Vitiligo çok yaygın olduğunda ve özellikle el-yüz gibi görünür alanlara yerleştiğinde psikolojik sorunlara yol açmaktadır” diyor.
Haberin devamı ↓reklam
Vitiligoya neyin sebep olduğu, hangi mekanizmalarla oluştuğu tam olarak bilinmiyor. Prof. Tüzün, Antik çağlara dayanan bir geçmişi olan hastalıkla ilgili en eski belgelere Ebers papirüslerinde rastlandığını söylüyor.
HER YAŞTA ORTAYA ÇIKABİLİR
Her iki cinsi de eşit oranda etkileyen vitiligo yeni doğan bebekte görülebileceği gibi çok geç yaşlarda da ortaya çıkabilen bir hastalık. Ancak hastaların yarısı 10 ile 30 yaş grubunda. Çalışmalar, vitiligoda genetik faktörün önemli rol oynadığı yönünde. Prof. Tüzün 'ün verdiği bilgiye göre, hastaların yüzde 30 'undan fazlasında ailede en az bir kişide hastalık bulunuyor, Buna karşın vitiligo ile ilgili tek bir gen yok, sorumlu birden çok gen var ve hastalık oluşumunda genetikten başka faktörler de etkili. Prof. Tüzün, bu konuda değişik teoriler olduğunu belirtiyor:
BİTKİSEL TEDAVİLER NE KADAR ETKİN?
Topikal insan plasenta ekstresi, B 12, E, C vitamini, folik asit, alfa lipoik asit, ginko biloba gibi antioksidanlar ile Çin bitkisel tedavilerinin alternatif olarak kullanıldığını belirten Prof. Dr. Yalçın Tüzün, ancak bu tedavi seçeneklerinin etkinliği ile ilgili yeterli Kanıt bulunmadığını belirtiyor.
Stres vitiligoyu tetikliyor
Nedeni tam olarak bilinmeyen ancak ciddi duygusal travma ve stresle tetiklenen, ciltte süt beyazı lekelere neden olan vitiligo, beden imajı ve vücut algısını bozarak psikolojik sorunlara yol açabiliyor.