AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, yaklaşık 13 milyon zeytin ağacının bulunduğu Edremit Körfezi, yeşil zeytin ve "zeytin suyu" olarak da nitelendirilen zeytinyağı üretimi bakımından önde gelen bölgelerden biri olarak biliniyor.
Sonbahar aylarında hasadına başlanan ve rekoltesine göre mart ayı sonuna kadar toplanan zeytin, yaprağından meyvesine, yağından çekirdeğine ve budanan dallarına kadar tüm unsurlarıyla değerlendiriliyor.
Budanan dallarının yakacak olarak kullanılması dışında zeytinin meyvesi, yağı (meyve suyu), çay olarak yaprağı ve hatta yakacak şeklinde değerlendirilen çekirdeği ihraç ediliyor. Öyle ki Türk üreticisi ve ihracatçısı adeta "suyunun suyu"nu ihraç ederek yurt dışına posadan çıkarılan yağını bile satıyor.
Pirina yağının 2,5-3 kilogramı, 100 kilogram üründen alınıyor. Yüksek asitli bu yağ, bazı yemekler ve kızartmalar ile sabun yapımında kullanılıyor.
- Geçen sezon ihracatı yüzde 204 arttı, en fazla ABD'ye gönderildi
Pirinada dış satım, zeytinyağı ihracat sezonu olan 1 Kasım 2012-31 Ekim 2013 döneminde, bir önceki sezona göre yüzde 204 artışla 11,4 milyon dolara çıktı. Miktar olarak ise pirina yağı ihracatı, yüzde 171 yükselişle 5 bin tona ulaştı.
Miktar olarak ihracatın yüzde 57'si ABD'ye gerçekleştirilirken bu satımdan elde edilen gelir 6 milyon doların üzerinde oldu. 2 bin 800 tonun üzerinde olan ABD'ye ihracatı, 229 tonla Güney Kore, 188 tonla Norveç, 167 tonla Azerbaycan izledi.
- Üretim aşamaları
Havran ilçesinde faaliyet gösteren bir pirina işleme fabrikasının yöneticisi Mustafa Memişoğlu, hasat edilen ve fabrikalara getirilen zeytinin, çekirdeğiyle preslendikten sonra zeytinyağı elde edildiğini belirterek, zeytin sıkıldıktan sonra yağ bakımından zenginliğini yitirmeyen posasını (küspe) ise pirina işleme fabrikalarının aldığını anlattı.
Bu zeytin hamurunu, bantlar yardımıyla yaklaşık bin derece sıcaklıkta ekseni etrafında dönen silindir fırınlara koyduklarını dile getiren Memişoğlu, şunları kaydetti:
"Burada kurutma işlemleri tamamlanan zeytin posası, başka kazanlarına alınarak burada kimyasallarla damıtılıyor. Pirinadan ayrılan yağların 20 aside kadar olanı rafine edilerek yaklaşık 5 dizyem ile 1 aside kadar düşürülüp sofralarda kullanılırken 20 asit üzerine olan yağlar da sabun sanayinde kullanılıyor. Yağı alınan posa ise preslenerek soba ve kalorifer yakıtı olarak kullanılıyor. Yakıt olarak kullanılan pirinanın 3 bin 500-4 bin kalori ısısı oluyor. Yakacak olan ayrılan pirinaları genellikle sanayi kuruluşları kullanıyor."
Memişoğlu, zeytinyağına oranla daha ucuz olan pirina yağlarının kızartmalarda rahatlıkla kullanılabildiğini ve farklı bir lezzet sunduğunu sözlerine ekledi.
'Suyunun Suyu'Nu İhraç Ediyoruz
Zeytinin sıkıldıktan sonra yağ bakımından zenginliğini yitirmeyen posası olan "pirina", tekrar işleme tabi tutularak içinde kalan yağ da çıkarılıyor. Pirina yağı, 100 kilogram üründen 2,5-3 kilogram elde ediliyor. Kızartmalar ve sabun yapımında kullanılan bu ürünün ihracatı, geçen sezon, bir önceki sezona göre yüzde 204 artarak 11,4 milyon dolara çıktı.
