Tarihi Kaleyi Dağcılar Güçlendiriyor

Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Kurumu'na (UNESCO) aday Mardin'de, Hamdaniler tarafından 10. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen Artuklu döneminin en büyük medeniyet eserlerinden biri olan, bin 200 metre yükseklikteki kalenin Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinesinde, Valilikçe yapılan ihale ile özel bir şirket tarafından güçlendirilmesine başlandı.
Hazineye ait olan ancak askeriyeye tahsis edilen alanda bulunan kaledeki kaya parçalarının şehirdeki yaşam alanlarına düşme riskine karşı yaklaşık bir kilometrelik alanda yapılan güçlendirme çalışmalarında 450 metre çapında çelik bariyer ve halatlar kurularak, kaya ıslahı yapılıyor.
- "Birçok medeniyet bu kaleyi kullandı"
Mardin Valisi Mustafa Taşkesen, AA muhabirine, Süryanice'de "Merdin"in tek kale anlamına geldiğini ifade ederek, Mardin'in ismini bu kaleden almış olmasının söz konusu olabileceğini söyledi.

"Mardin şehrinin adını bu kaleden aldığı söylenebilir" diyen Taşkesen, Diyarbakır Mardin karayolunda yer alan kalenin tarihinin milattan öncesine uzandığını belirtti.

Taşkesen, "Birçok medeniyet bu kaleyi kullandı. Romalılar, Selçukluların buraya gelmesi ile Artukoğulları ve Akkoyunlular bu kaleyi kullanmışlar. 3. Selim, dönemin Bağdat Valisine 220 yıl önce verdiği talimatla kalenin onarılmasını istemiş" diye konuştu.

- Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatı ile çalışmalar başladı
Taşkesen, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakan olduğu dönemde Mardin'i ziyaretinde tarihi kalenin turizme kazandırılması talimatını verdiğine dikkati çekerek, bu kapsamda kalenin güçlendirilmesi ve arkeolojik kazıların yapılarak tarihi yapıların gün yüzüne çıkarılması için çalışmaların başlatıldığını söyledi.

Kaleden düşebilecek taşlar nedeniyle çevredeki tarihi yapıların ve evlerin zarar görmemesi için güçlendirme çalışmalarına hız verildiğini dile getiren Taşkesen, kentin seyir terası olarak nitelendirilebilecek bu mevkinin turizme kazandırılması için çalışmaların aralıksız sürdüğünü kaydetti.

Taşkesen, proje bütçesinin yaklaşık 10 milyon lira olduğunu ancak tarihin derinliklerine yolculuğa çıkmışken bu çalışmada maliyetin artabileceğini kaydetti.

- Dağcılık eğitimli ekipler görevlendirildi
Taşkesen, güçlendirme çalışmalarının oldukça meşakkatli olduğunu vurgulayarak, bu çalışmaları yapanları ve yaptıranları peşinen tebrik ettiğini ifade etti.

Tokat'ta görev yaptığı sırada neredeyse ağaçlar üzerinde duran bir kale duvarının büyük tehlike oluşturması nedeniyle restorasyonu için defalarca ihale açmalarına rağmen kimsenin katılmadığını belirten Taşkesen "Buradaki arkadaşlar bunu başardı. Mardin Kalesi'ni dağcılık eğitimi almış profesyonel ekipler güçlendiriyor. Ortaya muhteşem bir eser çıkacak. Bu kalenin turizme kazandırılması UNESCO yolundaki Mardin'e artı bir değer katacak" şeklinde konuştu.

- Türkiye'de ilk kez kullanılan sistemle güçlendirme
Tarihi kalede güçlendirme çalışması yürüten Karacan Grup Şirketi'nde görevli inşaat mühendisi Hasan Fatih Kocabaş da son derece önemli olan bu projede 3 tip güvenlik önlemi düşünüldüğünü söyledi.

Kocabaş, bu önlemlere ilişkin şunları kaydetti:
"Birinci önlem, kayalar düşmeden profesyonel dağcı ekiplerimizle bunları bağlamak. Bunun için 10 metrelik bulonlar ve yüksek çekme germeli ağlar kullanıyoruz. İkinci önlem, kayanın düşme ihtimaline karşı enerji sönümlemeyi sağlayan sistemin kullanılması. Üçüncü ve en önemlisi ise; Türkiye'de ilk kez bu kalede 3 ve 5 bin kilojoule (kj) İsviçre'den ithal ettiğimiz kaya bariyeri sistemini kullanıyoruz. Bu, yaklaşık 10 tonluk bir kaya 40 metre yüksekten bırakıldığında dayanma gücü gösterebilen bir bariyer sistemi."
Güçlendirme çalışmalarında görevli 11 dağcının alanında uzman, teknik personel, mühendis ve mimarlardan oluştuğuna işaret eden Kocabaş, 2015 yılında tamamlanması hedeflenen projede bu ekibin mevsim şartlarına göre yaklaşık 3 ayda çalışmalarını tamamlamasını planladıklarını sözlerine ekledi.